Nostalgic Brownouts: Power Crisis in the 90s

'Noon dekada nobenta nakakaranas ang buong bansa ng halos 4-8 oras na rotating brownout'

Summer, 1992

Dito sa aking kinauupuan ngayon kung maaari lamang sa isang pitik ng aking mga daliri ay magbabago ang atmosphere at maibabalik ko ang panahon ng dekada nobenta ay gagawin ko kahit pa sa panahon nag nagkukulang ng supply ng kuryente ang buong Pilipinas. Pero kung mangyayari yun baka hindi ko matapos ang blog post na ito dahil mawawalan nga ng kuryente.

Mga bandang alas siyete ng gabi:

"Nyaaay! Pota bran awt nanaman! Gabi-gabi no'n ay brownout, minsan bago mag-tanghali mamamatay na ang kuryente babalik ng alas-kuwatro o alas singko. Kapag gabi naman nawalan asahan mo umaga na babalik ang supply ng kuryente. Black out daw ang tawag kung sobrang tagal at sobrang laki ng sakop ng perwisyo. Para sa batang kalyeng tulad ko, walang pinagkaiba yun. Nakaka-iritang isipin na tumutulo ang iyong pawis at walang elektrik fan na sasagip sayo. Isa pa sa nakakairita eh yung lagi kang pagsasabihan ng Nanay mo na maglagay ng bimpo sa likuran mo para sipsipin ang pawis eh maya-maya naman ay nahuhulog ang panapin na iyon sa likod.

Bagama't tunay ngang nakakaperwisyo ang ganitong sitwasyon ay meron pa ding mga masasarap na ala-ala ang brownout days. Ating alamin ika nga ni Ka Gerry Geronimo.

1. Dahil sa brownout ay natutunan kong pwede palang idaan ang iyong daliri sa apoy ng kandila nang hindi ka napapaso. Puwede mo itong ipampasikat sa inyong mga batang pamangkin. Siguraduhin mo lang na naka-ready ang mga timba, tubig at ang mga kapitbahay niyo para sa sunog na parating.

"O-haaa.. O... O-ha... galeng no...panis!"

2. Dahil sa brownout ay muling nagbalik ang mga masasarap na laro sa dilim tulad ng taguan, cops and robbers at shempre pa ang klasik na bahay-bahayan sa gabi...hmmm (figurative meaning ng "maglaro ng apoy?")

3. Ang hirap matulog kapag brownout! Mas bwiset pa ito kesa sa Pritos Ring na hindi magkasya sa daliri!! Balat-kalabaw kasi ako kaya pag walang elektrik fan eh unti-unti akong natutunaw sa init at nagpapanic na ako dahil baka hikain ako. Pero huwag mag-alala! May teknik akong alam diyan. Habang nakahiga ka sa kama ay ilagay mo ang iyong kamay sa ilalim ng unan mo dahil sigurado ay mayroon itong naiwang lamig. Ohaa di niyo alam yun noh? Kapag nawala na ang lamig nito ay baligtarin mo lang ang unan at tandaan! Presko na ulit sa kamay!

4. Generator - sa bawat pitumpung madidilim na bahay ay mayroong isang maliwanag na bahay na naka-generator. Vrrrrrrrrr....pugak...pugak... vrrrrrr!!!! Wow ang liwanag ng bahay eh di kayo na.

5. Lamok. Ang panahon na ito ay ang panahon ng piyesta ng mga lamok na 'yan. Halos maligo ako ng Caladryl tuwing brownout dahil andami kong kagat ng lamok.

Naalala ko naglalaro kame ng mga kasama kong batang kalye ng Streetfighter. Sonic boom!! Hadoukeeen! "Oh ako na susunod na  titira ha" Hadu.............."Pucha bran awt na naman hindi umabot yung panira ko. Kuhanan na ng kanya-kanyang tsinelas yan at takbuhan na palabas ng bahay. Hasel talaga ang brownout pero hindi kame patatalo nuon at makakapag-isip pa rin ng pangontra sa hasel na 'to.

6. Taguan - magdasal ka na, na sana hindi ikaw ang maging taya sa pompyang niyo. Dahil kapag nataya ka, malamang burot ka na. Sa dilim ba naman ng paligid kapag brownout e malamang malulusutan ka palagi ay makakapag-base sila. Sa sobrang dilim eh mali ka pa ng mabu-bung kaya wala ka talagang pag-asang makataya. Kelangan mo mag-isip ng ibang gawin na lang na masaya at mahihikayat mo ang buong tropa para lang makaalis ka sa pagiging burot. Ang isang istayl e mag-aya ka lang ng...

7. Kwentuhang nakakatakot - dito bangka ang mga lider o kaya ang pnakamatanda sa grupo. Kailangang umihi ka na bago magsimula ang kwentuhan dahil  kapag nagumpisa na at nailahad na ang lahat ng kwentong katatakutan eh magpapasama ka pang umihi dahil namuo na sa imahinasyon mo ang mga kababalaghan. Katakot takot lamang na pang-aasar ng mga kaibigan mo ang mangyayari sayo. Dito uupo kayo ng pabilog at magsisimula na ang kwento. Katulad doon sa opening ng paborito kong palabas tuwing Biyernes ang "Are You Afraid of the Dark". Habang tumatagal ang kwento e unti-unti na rin kayong nagsisiksikan at natatakot na. "Nung pagtingin ko sa likod ko ay bigla kong may nakitang...multooo!!!. Yan palagi ang nagiging ending ng kwento. Dahan-dahan sasabihin ang linya tapos manggugulat sa huli. Yan ang palaging istayl sa pagkwento ng nakakatakot at epektib naman saming mga bata dahil nagugulat talaga kami.

Yano - 'Kaka'

Hindi lang naman mga batang kalye ang lumalabas. Special mention rin ang mga nanay. Pagkakataon nila ito para ma-update sila sa mga bagong tsismis sa lugar. Parang CNN na naman sila nsa mga tsismis at balitang pinaguusapan nila. Kahit sa kabilang baranggay ay animo'y may mga radar at alam nila ang mga nangyayari. Jusko pati ang latest kila  Juday at Wowie. Kung sino ang mga naghiwalay n amag-asawa, sino ang naputulan ng kuryente, sino ang drug addict, sino ang maraming utang na hindi pa nakakabayad at kung anu-ano pa. Walang makakalusot sa tsismisan ng mga nanay. Fiesta tsismis talaga kapag brownout kahit nilalamok.

Regal Presents na, tuwing Lunes yan eh pagkatapos ng TV Patrol. Tapos na ring maghapunan at nakahanda naman ang Snacku na binili ko kila Aling Meding. Automatic ko 'yung kakainin habang nakasalukbaba sa kakanood ng isa sa mga paborito kong palabas sa TV. Minsan kasi horror movie ang ipinalalabas sa Regal Presents na karaniwang and direktor ng palabas ay si Mother Lily.

"Ay anak ng animal!" sambit ng magaling na nanay. Ika-20 sunod na gabi niya na 'yang sinasabi (araw-araw na-s-surprise e noh?).

Lintik na bran awt. Wala na namang ilaw. Mainit na naman. Matagal na hintayan nanaman bago ko ulit maramdaman ang ihip ng ganging nagmumula sa aming lumang elektrik fan. Noon kasi tumatagal ang brownout ng mahigit 4 hanggang 8 oras.

Grade 3 ako noon. Gabi-gabi nalang namamatayan ng ilaw ang Kamaynilaan at paulit-ulit kong nararamdaman ang pagkapikon. Pano ko napapanood ang Baywatch and Doogie Houser MD? Talagang hindi pinroblema ang pag-aaral sa gabi ee.

Ang mga grupo ng tao, kadalasan, nasa tapat ng mga bahay nila. O nasa tindahan. O nasa loob ng dyip. Paulit-ulit na kuwentuhang hindi nakakasawa gabi-gabi. Haaayyyy....

Minsan kapag tinamaan ka talaga ng kamalasan e madadatnan ka pa ng ulan. Aba, ilabas na ang baraha! Kandila lang ang katapat at ready na ang pekwa, pusoy-dos, ungguy-ungguyan, at ang pinakasikat 1-2-3 pass! Kundi dahil sa brawn out, hindi sana ako natuto sa sugal.

Ang pinakahasel sa parte ng gabi-ang pagtulog. Automatic ko nang kukunin ang pamaypay naming kulay dilaw para ipaypay sa sarili ko habang natutulog sa loob ng kulambo. Swerte naman at minsan e may battery ang aming radyo at nakakapakinig ako ng mga sikat na programa sa AM stations.

Kaya noon kahit brawn out masaya naman dahil sa mga kwentuhan at mga laro. Sa panahon kasi ngayon mag brawn out man sa gabi mas pipiliin mo na lang magpaypay at mag-stay sa loob ng bahay dahil napaka-delikado na tumigil ngayon sa labas hindi katulad dati kahit dis-oras ng gabi malayang nakakapagpahangin ang tao sa daan at walang humpay ang tawanan at kuwentuhan hanggang magkaroon ng kuryente.

Ang pinapaka-paborito kong parte kapag nagkaroon na ng kuryente ay unahan kaming magpipinsan na hipan ang kandila at sabay sabay na maghihiyawan ang mga kapitbahay bilang hudyat na nagbalik na ang supply ng kuryente ng Meralco.

Manigong Bagong Edad

'Sa dami na ng kandila buong taon para nang alayan ng kandila sa simbahan'

Birthday.
Ito ang nag-iisang araw sa kalendaryo na puwede mong akuin na sa iyo. Araw mo. Ito yung araw na una mong nasilayan ang liwanag sa mundong ibabaw. Ito yung araw na pinagmumura ng nanay mo ang tatay mo sa hospital dahil sa hirap mong iere dahil bata ka palang ay malaki na ang ulo mo.
Araw ng kapanganakan, birthday, natal day, kaarawan. I will celebrate mine this Saturday 18th of August kaya ko naisipang sumulat tungkol dito. Well, yearly ako gumagawa ng post about my born day to thank friends and families for their special greetings which I really appreciate. Being in 36 years of age is one hell of a ride. Siguro ito na nga yung pinaka-memorable. It's a death thrill. Ang dami kong first time experience, a not so good experience but I'm still blessed because God allowed me to still live. From here allow me to tell you a story. It's 2016 when I was diagnosed that I have a heart condition and sa una ang nararamdaman ko talaga is ang hirap tanggapin and I begin to question myself "hala bakit ako, ba't ako pa?", it's hard to accept kasi I am not a smoker nor a liquor drinker and I've been hated by some of my friends nga siguro kasi hindi talaga ako sumasama kung magyayaya sila ng happy drinking hour. The fact is, even if I gain 73 kilos, I am more of an athletic guy. I use to spend my time strolling with my bicycle while feeding strays at dawn every rest days of my work at a BPO company. I even use to play basketball every morning. Having a heart condition makes your movement limited it's because the blood that use to circulate the body was unable to supply the blood flow from the heart that makes you get easily tired and have a shortness in breathing. The doctors said that I have a clog in three arteries, a plaque that blocks the blood flow. The one artery had an 80% clogged and they recommend me to have an open heart surgery (bypass surgery) hopefully by the end of the year. The dawn of May 19, 2018 akala ko biyaheng langit/impiyerno na ako. My shift is 4pm to 1am that time. When I got home I decided to have a little snack before I go to sleep. I'm watching a basketball game in YouTube (pampaantok), suddenly I felt sharp pains on my chest. I've been battling the pain for 2 hours hoping that I can still revive it and I don't want to wake up anyone from the house. The situation comes when I really having a hard time to breathe and at that moment I decided to get some help. My mother rush outside and look for a nearest trike. I went outside and luckily with a strong determination that I can get by to the hospital I was able to walk despite of the difficulty of breathing. I was taken to MCI hospital and admitted for one week. After 3 days in the hospital I was scared kasi nakaramdam ako ulet and there was a sharp sharp pain in the middle of my chest. My body curls in the agony of pain and my sister and niece don't know what to do. They called a nurse but the nurse told them that they need to call my doctor over the phone to instruct what to do. Luckily, the pain slowly go away after 5 to 8 minutes of battling. At that very night my doctor came, visited me and said that I must go through "Andiogram" operation. Morning comes and I was taken out from MCI, and taena first time ko nga na ma-admit sa hospital at pinakaunang beses din ako makasakay sa ambulansiya to transfer naman to Perpetual Help Hospital in Las Pinas kung saan duon gagawin yung operation. Kahit nakahiga ako at dinadala sa operation room sabi ko "shet, ang gaganda naman ng nurse dito." I was taken to a side room. My doctor's team prepared me for the operation. A device same like from the electro cardio gram has been connected to my chest and there was also an automatic blood pressure monitor strap in my shoulder. Maya-maya sabi nung gay na nurse (not judging, but I think he is) I have to remove my underwear. Fuck! sabi ko why, lol! Eh ilang araw na ko walang goli at tsaka naman kapag hinubad ko talaga yun tangina manamis names! Ganun pala yun may small catheter na ipapasok sa skin it's either in the singit or sa wrist. Doc decided sa singit, haha so they need to shave the jungle within. So, ayun pumikit na lang ako sa kahihiyan and let them finish what they're doing. Despite of my condition, siyempre wag nating tatangalin sa kukote natin na maikli lang ang buhay and our goal pa rin is to be happy. With the support of my family and friends nanduon yung spiritual cure and you feel that you are not neglected. I never question God "why". I believe that God gives his toughest battles to His strongest soldiers. ... but He supplies His strength and power to us to help us overcome those trials." Sabi nga ng Neo Colours sa isang awitin "Tuloy pa rin ang awit ng buhay ko". Naks!

Within Temptation - 'Memories'

Tatlong bagay lang naman ang pwede mong gawin kapag sumapit ang iyong kaarawan. Magdiwang, magmukmok o dedmahin ito.

Sa ayaw man at sa gusto, ang ating kaarawan ay isang mabisang paalala sa mga kapalpakan o achievements natin sa buhay. Nakakalungkot nga namang isipin na isang taon na naman ang madaragdag sa edad na ilalagay mo sa iyong resume pero wala ka namang maidagdag sa listahan ng mga accomplishments mo. Madadagdagan na naman ang edad mo pero ang timbang mo di pa rin nababawasan at ang pangarap mong healthy at sexy figure ay produkto pa rin ng iyong ambisyosang imahinasyon.

Ngunit ano nga ba ang dapat ipagdiwang? Naalala lang ng mga tao ang birthday mo dahil sa libreng notification ni Facebook. Sinubukan mo na ring minsan na magdeactivate ng Facebook bago ang iyong birthday upang tignan kung sino talaga ang mga totoo mong kaibigan na makakaalala ng kaarawan mo, pero epic fail din ang social experiment mo kasi si Jobstreet lang at ang paborito mong porn site ang bumati sayo sa birthday mo. Na-miss mo tuloy na mag-like at magcomment sa mga birthday greetings na dati ay bumabaha sa wall mo sa tuwing sumasapit ang iyong araw ng kapanganakan.

Sa kabaligtaran, kung may magagandang nangyayari sa buhay mo, you have all the reasons to celebrate. Datapuwat, subalit para sa iba dedma lang. Ang araw na ito ay lilipas din. Isa lang itong ordinaryong araw na may 24 oras, 1,440 minuto at 18,600 segundo. Hindi nga naman hihinto ang pag-inog ng mundo dahil birthday mo. Hindi maiibsan ang traffic at hindi malulutas ang mga problema ng lipunan dahil birthday mo. Huwag ka ring mag-ambisyon na dahil birthday mo ay magkaka-zero crime rate sa bansa.

At the end of the day, kaarawan mo ito. You can spend it any way you want it. Pero para sa akin, ang kaarawan ay isang araw na dapat ipagpasalamat. Hindi man lahat ng nangyayari sa buhay natin ay naaayon sa ating mga plano, ang kaarawan natin ay isang paalala na biniyayaan tayo ng oras upang maisakatuparan ang mgagusto nating gawin sa buhay at makasama ang mga taong mahal natin at mahalaga sa atin. Isang taon na naman ang lumipas ngunit eto nakatayo pa rin tayo at hindi sumusuko sa mga hamong dumarating sa ating buhay.

Wala ka mang natanggap na regalo mula sa mga mahal mo sa buhay, wag mong balewalain ang pinakamalaking regalo na natanggap mo. Buhay ka pa at iyon ang mahalaga.

Maraming salamat po Lord sa sapat na handa. Wala ring programa para ipagdiwang ang birthday ko. Ganon pa man, kahit siguro sa pinakasimpleng dahilan ay naging makabuluhan ang araw na ito para sa akin. Naging masaya ang aking kaarawan dahil sa mga bumati sa akin sa pamamagitan ng text, tawag, twitter at siyempre sa Facebook. At sa mga nakalimot kahit matagal ko na silang kaibigan at kakilala eh siyempre I love you pa din.

At muli kagaya ng mga nakaraang blog post ko sa tuwing sasapit ang aking kaarawan. Ako'y galak at minarapat na ipangalandakan lahat ng pangalan ng mga bumati sa akin. Hahaha! At may celebrity pa at mga taong kilala sa gaming at modeling. Naks! Maraming maraming salamat po sa inyo: Nanay ko siyempre Jessica - utol ko at nagsponsor ng cake Titas of Manila Pinsans of Paranaque Si Coco (aso ko)

Nhel Muniz-Buraga

14 cats (too many names to mention) Ate Ladee Villareal Princess Danna Yassi Jrn Joy Nino Sarmiento Vaughn Mendoza Joann Pamute TL Karen Tarriela TL Phi Castillo Donna Elzee Vintola Lei Mocorro Rhonz Alarcon Kathleen Siahay Gina Garcia TL Kristine Joie Jerome Ocampo Si Earn Von Ortega Greg Del Rosario Prof Harold Aquino Sir Jason Madamba (adviser/teacher ko sa Physics, high school) Apple Figueroa Rain Ambre Cathleen De Ere

Dev Gerson Palacio (aka Dalisay)

Jhoan Santarin Zira Pagar - insan Ella Raymond Cajife April Crystal Sapphire Martinez Teacher Abegail Manalastas Belle Osorio Jacquelyn Gozum Alyssa Kristie Roperez Nica De Castro Teacher Jorene Abagon Melody Payopay Zhen Ortega Joshua Calianga Angelica Gabriel Refeoj Alc Joy Ochoco Kyle Cristobal Noreen Rodriguez Jobelle Ongonion Ace Gara Jeffrey Tejuco (NSD diehard) TL Jaq Clement Layca Gatmaitan Amhille Mhille

Lilah Skirts

Celine Cavero Ohoy (mis ko mga tsika mo) Tonee Amora Robles Gerald Sasis Francis Saria (conyo name "Inyaki") Whena Caimol Kathrina Celynne Sir/Pastor Alexander Natcher Brian Semilla Marielle Dela Cruz - Atienza Warrock Elizalde (another NSD die hard) Sir Joseph Verdida Jherlene Ramos Elvin Manuel Maria Camille Go (edit queen) Karla Patrisha Quebec Roi Marvin Dih Ambagan Cyr Al Sayo Jelay Lingo Arjay Legaspi Abbytot Remulla Yuri Bells Jayson Baculod

Jacqueline Gayoso

Paul Gabriel Ong Mark Russell Villaluz Angel Samorin Paula Maricris Anacay John Dove Reyes June Alvarez Jhec Villanueva Novilyn Dizon Eric Santia Sherie Gabrino Sir Marvin Carandang Ate Sabrina Cuenca Ivan Ilano Alyssa De Guzman Kuya Jay Corral Duane Escoton

John Carlo Miranda

Emily Bloom (adult sexy model)

GRP/gllty (Pro Street Fighter player @teamGRPHT)

Rufa Mae Quinto