Martes, Hulyo 15, 2025

Nobentimeline: Ano Ang Mga Nangyari Noong 1993?

 

'One of the worst tragedies in the Philippines'

Sa pagpapalit ng administrasyon ay naroon pa rin ang pag-asa ng mga Pilipino na mahango tayo sa kahirapan mula ng magkaroon tayo ng absolute Independence noong 1946 hanggang sa pagpasok ng Dekada 90 ay masasabing mahirap pa rin naman ang ating bansa, bagaman may mga panakanakang progreso sa iba't ibang larangan dahil masasabing bawat pangulo naman ay may naiaambag sa bansa at sa panahon nga ni pangulong Ramos sa kanyang unang SONA ay ini-launch niya ang Philippines 2000 bahagi nito ang mga programa na mapag-isa ang ating sambayanan nang sa ganon ay matamo natin ng kaunlaran. Paano nga naman tayo susulong kung ang iba ay lumiliko ng landas at ang iba naman ay nagpapaiwan dahil sa may kanya-kanyang interes. Bahagi ng programa ni dating Pangulong Ramos ay ang pagsusulong ng unang usapang pangkapayapaan sa mga rebeldeng grupo tulad ng RAM, MNLF at CPP-NPA, pero syempre hindi naman magiging ganon kadali ang lahat dahil kung naging madali nga ang bagay na iyon e sana ay wala ng mga NPA sa panahon natin sa ngayon napakahalaga kasi ng pagkakaisa ng bansa para sa isang layunin. Bahagi din ang Philippines 2000 ang pagkatayo ng mga bagong imprastraktura at layunin din ang bayaran ng malaking utang ng bansa at syempre ang mga bagay na ito ay huhugutin sa buwis. Nariyan din ang pag-amyenda sa pagbuo ng Department of Energy ito'y para masolusyunan niya ang kakulangan sa kuryente, ang pagsusulong ng environmental protection code nang sa ganon ay mapangalagaan ang ating kalikasan. Ang pagtutok sa kahirapan, ang pagpapatibay ng mga foreign relationships, at marami pang iba. Ilan lamang sa mga gustong tutukan ni dating pangulong Ramos sa kabuuan ng kanyang administrasyon. Biruin mo 37% lamang ng boto ang nakuha ni pangulong Ramos nang matapos nga ang 1992 election kaya naman masasabing napakalaking challenge din sa kanya ang pamunuan ang malaking bahagi ng mga Pilipino na ayaw naman sa kanya. Maging si Erap na kanyang Bise Presidente ay masasabi ring oposisyon dahil iba rin naman ang partido nito pero sa kabila ng mga ito siyempre bilang isang Pilipino ay hindi mo naman dapat iasa ang lahat sa gobyerno para sa iyong sariling pag-unlad dahil sarili mo pa rin ang malaking factor para makaahon ka sa buhay.

 Sa taong ito ay bahagyang magkakaroon ng pagtaas ng mga presyo ng bilihin lalo na ang bigas at sa mga panahon din na  ito ay nagpapatuloy ang diaspora ng mga Pilipina para maging entertainer sa Japan, sa kabila ng panganib na kakaharapin nila sa bansang ito ito'y lalo na ng may hindi magandang nangyari sa isang Japayuki na si Maricris Yuson. Noong 1991 mula dekada 80 hanggang dekada 90 ay napakaraming mga Pilipina ang nagtrabaho sa Japan ito'y sa pagnanasang maiahon ang pamilya sa kahirapan, sa kabila ng usong-uso rin sa panahon ngayon ang kinatatakutang grupo na Yakuza. Sa taong ding ito ay muling gagamitin ng ABS-CBN ang Sarimanok na magiging bahagi ng kanilang station ID Station. Sa taon ding ito ay lalabas ang April Boys na kinabibilangan ni Vingo, Jimmy at ni April Boy Regino, ang kanilang debut song na "Sana ay laging makapiling". Ito'y mula sa kanilang album na dugong Pilipino sa ilalim ng Ivory Records. Bagama't maraming nagsasabi na paminsan o pang bisaya raw ang kanta at tinatawanan pa nga ito ng mga ilang pa cool kid ay hindi naman napigilan ang kasikatan ng kantang ito kaya nga lang sa mabilis na pagtamo ng kanilang kasikatan ay humiwalay naman sa grupo noong 1995 si April Boy Regino ito'y para maging solo artist, pero sa kabila naman nito ay nagpatuloy ng paggawa ng mga magagandang kanta ang magkakapatid. January 4, naipalabas naman sa mga sinehan ang Dugo ng Panday ng Regal films na pinagbidahan ni Bong Revilla Jr. Ang pelikulang ito ay dinirek ni Peke Gallaga at ni Lori Reyes na hango at masasabi ring sequel ng Panday ni FPJ. Bukod kay Bong Revilla ay kasama rin sa pelikula si Aiko Melendez, si Edu Manzano, si Leo Martinez , ang orihinal na si Max Alvarado at marami pang iba.  January 17 naman ng ginanap ang 1993 PBA draft kung saan ang nakuhang first overall pick itong si Jun Limpot na kinuha ng bagong team na Sta Lucia Realty. Kaya nga ang PBA season na ito ay tinawag ding Santa Lucia Realtor season sa pagpasok ng team ng Sta Lucia ay nawala naman ang Presto. Sa draft na ito ay maraming mga magagaling na player ang nakasali kabilang sina Victor Pablo mula sa FEU na kinuha naman ng Ginebra na na-trade sa Pepsi at sa San Miguel mula din sa FEU ay kinuha naman itong si Johnny abarientos ng Alaska at si Olsen Racela naman na kinuha naman ng Coney Island Ice Cream Stars. Pagpasok ng buwan ng Pebrero, February 2 nang muling pumutok ang Mayon Volcano dahilan ng paglikas ng mga nasa 50,000 mga residente ng 6 km danger zone pero sa kabila ng paglikas na ito ay nagkaroon pa rin ng mga casualties, kung sana ay meron pa ring mahigit pitong binawi ng buhay na karamihan ay mga magkasaka. February 17, sa araw na ito ay napatay ng mga kapulisan kabilang si Major Mangcao ang Philippine Most Wanted na si Alfredo Joey de Leon, ang lider ng sindikatong Red Scorpion Group, siya ay sangkot sa iba't ibang krimen, kabilang ang mga pangho-holdup at pangingidnap. Kung babalikan natin ng konti itong si Alfredo de Leon ay naging bahagi ito ng Alex Bongcayao Brigade at bumuo ng sariling grupo ang Red Scorpion Group. Sa kabila ng pagkakapaslang sa kanya ay may mga ilang kasamahan niya ang nagpatuloy sa ganitong gawain at bukod sa kanila ay may mga kasabay pa silang nagsulputan na mga masamang loob at ito ay sasagupain ni VP Joseph Estrada na inasign ni dating Pangulong Ramos sa PACC o Presidential Anti-crime Commission, kung saan ay makikilala nga rin dito si Panfilo Lacson. February 18 naman ang magpasimula ere ang Star Drama Theater na kalaunan ay tatawagin ding Star Drama Presents. Isa itong ABS-CBN weekly drama program na tinutukan ng mga Pilipino kung saan ang mga bumibida kasi dito ay yung mga sikat na artista kaya nga star kabilang sina Nora Aunor, Lorna Tolentino, Dawn Zulueta at ang mga rising stars ng panahong iyon na sina Caludine Baretto at Judy Ann Santos. Mula sa titulong Star Drama Theater ay naging Star Drama Presents ito noong taong 2000.

February 25 naman ng bawian ng buhay ang Filipina actress na si Mary Walter. Tumatak siya sa mga kabataan nung Dekada 90 dahil sa kanyang mga participation sa mga horror films pero sa totoo lamang ay napakatagal niya ng artista. bata pa siya. Ito'y mula pa sa panahon pa ng mga LVN films at nung dekada 90 nga sa kabila ng kanyang katandaan ay kayang-kaya pa rin iportray ang kanyang role. Sa buwan naman ng Marso sinasabing naitayo ang pinakaunang branch ng Hotel Sogo. Ito ay sa LRT station sa Monumento at sa bandang ito sinasabing lumabas ang third Generation na Wagon type na Tamaraw FX ng Toyota. Isang sasakyan na talaga namang tatangkilikin ng mga Pilipino bilang service at pambiyahe. March 31 naman nang bawian naman ng buhay ang komedyanteng si Chichai na makikilala rin ng mga batang 90s dahil sa pagganap niya bilang nanay ni Bondying. Sa pelikulang Bondying noong 1989. BagamaN 1989 kasi ito pinalabas ay napanood ito ng mga batang 90s noong dekada 90 at sa pagpasok naman ng buwan ng Abril nang magkaroon ng conflict ang programang Martin After Dark sa GMA 7 kaya naman nangyaring nailipat ito sa ABS-CBN sa Buwan ng Oktubre. 

Buwan naman ng Mayo, May 3 nai-launch ang TV station na RJ 29. Una itong umere sa pangalang DZRJ-DTV na nakabase sa Makati. Ito ang flagship TV ng Raja Broadcasting Network Incorporated na pagmamayari ng musician at guitarist na si Ramon RJ Jacinto at kasama na rin sa kanilang broadcast facility ang kanilang AM radio. May 8 naman na magpasimula ang Star Cinema ang isa sa mga highest grossing filmmaker studio sa bansa kahilera ng Regal at ng Viva 1983 ng tawagin itong Vanguard films na pinamunuan nina Simon Ongpin at Charo Santos Conchio at 1989 nang magpalit ito ng pangalan na tinawag naman itong Vision Film hanggang sa ito'y maging Star Cinema na nga ng taong 1993. At sa taong ito nh 1993 sinasabing umere sa mga istasyon ng ABC 5, RPN 9 at IBC 13 ang isa sa mga kontrobersyal na TV commercial sa ating bansa ang Incanation Bechaves na TV commercia, bagaman ayon naman sa ilan ay simpleng commercial lang naman ito ng isang flower shop. May mga ilan naman na kinatakutan daw ito dahil sa itsura ng babae na pinagkamalan pang si Cita Astals at sinasabi rin daw na anak ng may-ari ng Incarnation Bechaves. Bagaman wala naman nag-confirm nito at sa kabila ng kontrobersya, ang commercial daw na ito ay hindi na mahanap pa dahil marami ngayon sa social media ang talagang naghahanap daw ng original na kopya nito, bagaman hindi nga nila ito makita kaya naman may mga ilang gumawa o mga nag-create ng nasabing TV commercial at ang mga recreation na ito ay sinasabing medyo may pagka exaggerated daw at talagang ginawang nakakatakot na ang dating niyan sa ngayon. Ang bagong version ng commercial na ito ay mapapanood mo sa iba't ibang platform sa social media. 

Sa buwan naman ng June, June 12 na ganapin naman ang 17th Southeast Asian Games sa Singapore kung saan ay naging bahagi pa nga ng opening number nito si Arel Rivera sa kabuuan ng kompetisyon ang Pilipinas ay pumangatlo sa rank kung saan ay nakakakuha tayo ng 57 golds, 59 silvers, at 72 bronze kabilang sa mga gintong medalya ay ang kay Eric Buhain sa swimming at siyempre sa Philippine Basketball Team. June 19 naman nang umere ang unang episode ng Love Notes sa ABC 5 na ang host ng programa ay si Joe Di Mango Hello. ang titulo ng episode na ito ay ang "Tears In Heaven" na pinagbibidahan nila Carmina Villaroel at Rustom Padilla. Ang programang ito ni Joe Di Mango ay hango talaga sa programang Love Notes din ng 89.9 Magic tuwing Biyernes kaya naman masasabing itong si Joe Di Mango ay naging bahagi rin ng buhay ng mga batang 90s. Sa bandang ito, June 23 na pumasok naman sa bansa ang bagyong Goring na magdadala ng dilubyo, bukod sa Pilipinas ay sinalanta rin nito ang Caroline Islands at ang bansang China, kung saan ay nag-iwan nito ng 37 patay at naminsala naman na nagkakahalagang 14 million dollar. Matapos naman ang matinding pamiminsala ng bagyo June 28 naman nang maganap ang isang karumal-dumal na pagpatay ito ay ang kasong Sarmenta-Gomez murder. Itong sina Aileen Sarmenta at Alan Gomez ay mga estudyante ng UP Los Banos na dinukot at sinasabing pinapatay ng Calauan, Laguna mayor na si Antonio Sanchez sinasabing dinukot itong si Aileen ng mga tauhan ni Mayor Sanchez. Ito'y dahil type na type daw siya ng mayor. Nangyari na lamang na nadamay itong si Alan Gomez dahil kasama niya ito. Nang matagpuan ang kanilang mga bangkay ay hindi naman agad umusad ang kaso dahil sangkot nga sa krimen ng mga tauhan nitong si Mayor Sanchez na mga pulis pala ng Calauan. Syempre kung sila yung gumawa ng krimen bakit naman nila aasikasuhin. Hanggang sa dumating na ang pagkakataon na nagkaroon na lamang ng mga star Witness na mga tauhan din ni Mayor Sanchez at dahil nga sa pagtestigo na lang ito. Makalipas ang labing-isang buwan na trials ay nahatulan itong sina Mayor Sanchez at ang kanyang mga tauhan ng pitong ulit na habang buhay na pagkakakulong sa kasong rape at homicide at itong si Mayor Sanchez ay binawian ng buhay noong March 27, 2021.

June 28 din nang ipalabas naman sa mga sinehan ang "Ano ba yan 2", ang sequel ng pelikulang "Ano ba yan?" ni Vic Sotto. Sa buwang ito ng July ay mare-release na ang unang album ng bandang Eraserheads ang Ultra Electromagnetic Pop sa kabila ng mga pinagdaanang hirap at sa kanilang pagnanasa na makilala sa larangan ng musika ay nagbunga rin ito dahil nakuha nila ang kilig ng mga Pilipino. Ang kanilang musika, napakadaming kopya ang agad nabenta bagaman sa panahong iyon ay nauso pa rin ang mga kantang pop katulad ng mga kanta nila Ariel Rivera, Regine Velasquez, Ogie Alcasid, Gary Valenciano at Martin Nievera ay gagawa na ng sariling era ang bandang Eraserheads.dahil mula nga sa panahong ito ay sunod-sunod pa ang paggawa nila ng musika at atangkilikin kahit pa ng mga batang 80s at kalalakihan naman ng mga batang 90s. Sa album na ito ay gagawa ng ingay ang mga kantang "Ligaya", "Pare Ko" at "Toyang". Pero alam niyo ba na sa taong ito 1993 ay ang pagpapasimula naman at ang pagre-release din ng mga kanta ng ibang mga banda sa ating bansa, dahil sa taon ding ito ay mare-release ang kantang "Perfect" ng bandang True Faith at ang "Parting Time" naman ng bandang Rockstar at magpapasimula rin sa taong ito ang mga bandang Teeth at Alamid. Sa pag-usbong ng mga banda sa taong ito ay ang patuloy naman na paglikha ng mga pop artist na may magaganda ring kanta tulad nga nitong si Arel Rivera at si Agot Isidro at siyempre sasabay din sa pag-usbong ng Alternative music, at ng mga pop music at ang hip hop music sa ating bansa. Tatangkilikin din ng mga Pilipino ang Hiphop genre at ang mga mag-uusbungan ang mga hip hop acts dahil sa taong ding ito ay naririnig ang grupong Mastaplann ang kanilang album na Mastaplann kung saan sa album na ito ay sisikat ang mga kantang "Bring that booty" at ang "Here We Are", kaya naman masasabi nating ang taong 1993 ay isang masiglang taon sa Philippine Music Industry dahil nga sa pagdami ng mga music artist sa iba't ibang genre kaya nga dito din magsisimula yung tagisan ng metal at ng hiphop. Kung saan ay makakakita ka ng napakaraming mga vandalism sa mga pader katulad ng Hiphop bulok at Punks not dead.

Eraserheads - Ligaya

July 2 na mangyari naman ang sinasabing isa sa pinakatumatak na trahedya sa kasaysayan ng bansa ang Bocaue Pagoda Tragedy kung saan ay mahigit dalawang-daan katao ang binawian ng buhay sa pagkalunod. Ito'y dahil sa paglubog ng pagodang pinoprosisyon ng gabing iyon. Bahagi kasi talaga ng buhay ng mga naninirahan sa Bocaue ang kanilang taunang selebrasyon para sa kanilang Mahal na Poon sa Krus sa Wawa, dahil taong 1850 raw ay may nakuhang krus sa ilog at yun nga ang kanilang dinadalanginan sa paglipas ng mga taon at marami na ang naging deboto dito at kada pagdiriwang ay isasagawa ang 9 na araw na prusisyon na tinatawag na Nobenaryo at sa ikawalong araw nga ng ng kapistahan ay naganap ang hindi nila inaasahang pangyayari. Ang Pagoda kasi na meron lamang kapasidad na tatlong-daang katao ay naglulan daw ng halos limang-daan katao sa gabing iyon ng trahedya Dahil sa isang paputok ay nagalawan ang mga tao at nagpunta sa isang bahagi ng dahilan ng pagtagilid ng pagoda at ang pagtagilid na ito ay nauwi na nga sa dire-diretsong paglubog. Dahil sa gabi nga at madilim ay sumabay pa raw na walaNG kuryente sa mga sandaling iyon kaya naman nang lumubog ang Pagoda ay nasa gitna talaga ito ng karimlan. Kanya-kanyang kampay ang mga tao lalo na yung mga hindi marurunong lumangoy. Siyempre kahit marunong kang lumangoy kung kakapitan ka naman ay sabay-sabay kayong lulubog sa tubig karamihan sa mga binawian ng buhay ay mga babae at mga bata. Sa pangyayaring ito ay nakilala rin ang kabayanihan ng isang batang nagngangalang Sajid Bulig kung saan kasi sa kabila ng nailigtas niya ang kanyang sarili dahil marunong naman siyang lumangoy ay hindi niya naman maatim na nakikita na lamang na nalulunod ang kanyang mga kababayan kaya naman nagawa niyang makapagligtas ng anim na buhay. Pero sa kabila nito sa kanyang pagbalik-balik daw sa ilog ay siya naman daw ang nadisgrasya kung saan sinasabing tinamaan daw siya ng isang matigas na bagay sa kanyang ulo na naging dahilan ng kanyang pagkalunod at pagkasawi. Ang kanyang kabayanihan ay kinilala ng ating pamahalaan at ang pangyayari naman o ang trahedyang naganap ay talaga namang nagsilbing aral sa mga Pilipino.

July 6 bago pa man ang Mara Clara at Ibarra ng GMA 7 napalabas naman sa ABC 5 ang nobelang Noli Me Tangere. Isa itong mini series na programa na idinirek ni Eddie Romero.Sa seryeng ito gumanap bilang Crisostomo Ibarra itong si Joel Torre, si Chinchin Gutierrez naman bilang Maria Clara si Techie Agbayani bilang si Sisa, Daniel Fernando bilang si Elias si Subas Hererro bilang Si Padre Damaso at marami pang iba. July 24 naman ng bawian naman ng buhay ang sikat na komedyante at aktor na si Rene Requestas. Naging mabilis ang pagsikat niya sa industriya na mula 1978 ay nakagawa na siya ng 40 pelikula kung saan noong dekada 90 ay higit siyang nakilala dahil sa kanyang galing sa pagpapatawa at taong 1992 na makapasok din siya sa pulitika nang siya ay naging konsehal sa Taguig. Dangan nga lang sa dalas niyang pag-inom ng alak at paninigarilyo ay nagkaroon siya ng karamdaman na TV na kanyang ikinamatay. Sa buwan naman ng Agosto ay dalawang Tropical storm ang nanalasa sa ating bansa ang Bagyong Ruping noong August 18, at ang Bagyong Saling noong August 23. Sa bagyong Ruping, sinasabing nagkaroon ng malawakang pagbaha sa Metro Manila at gayon din sa mga karatig probinsya kung saan dumaloy pa nga ang lahar sa mga lugar na nakapaligid sa Pinatubo. Sa taon din ito 1993 sinasabing nagsimulang i-develop ang Arroceros Park para gawin itong isang forest park nang mabili ito ng lungsod ng Metro Manila sa Landbank of the Philippines. Ang forest park na ito ay matatagpuan sa Antonio Villegas Street sa central District ng Ermita. Ang proyektong ito ay pinasimulan ng winner foundation katwang sila ng dating Manila Mayor Alfredo Lim at dating first lady na si Amelita Ramos sa ngayon ang lugar ay itinuturing ding Manila's Last Lung. Sa buwan naman ng Setyembre, September 7 nang mauwi na sa bansa ang labi ni dating Pangulong Marcos at ito ay dinala sa kanilang hometown sa Ilocos Norte at September 10 nang inilagay ito sa isang museleo na tinawag ding Ferdinand E. Marcos Presidential Center. Nanatili ang labi dito sa matagal na panahon hanggang sa ito'y mailibing na nga sa Libingan ng mga Bayani noong November 18 2016 at sa buwan ding ito ng September, September 24 nang ma-convict naman si dating First Lady Imelda Marcos at ang dating communication minister na si Jose dance ito'y sa mga kasong graft and corruption patungkol sa unfavorable contract na pinasok ng dalawa, na konektado sa LRTA o sa Light Rail Transit at sa PGHo sa Philippine General Hospital, kung saan sinasabing nakinabang daw sila dito Bagaman na-convict na at nahatulan ng siyam hanggang 12 taon na pagkakakulong ay nakapagpiyansa itong si Imelda Marcos sa pamamagitan ng bail ban kaya naman siya ay hindi na nakulong hanggang siya ay maacquit sa kaso noongtaong 1998. Sa buwan naman ng Oktubre ay ire-release ng Michael Learns to Rock ang album nilang Colors kung san ay nakapaloob dito ang mga kantang "Wild Woman", "Sleeping Child", "Out of the Blue" at siyempre ang "25 Minutes". Ang Michael Learns to Rock ay naging bahagi talaga ng buhay ng mga Pilipino, lalo na ng dekada 90, dahil bukod sa sa mga kanta ni Brian Adams, Tom Jones, Engelbert Humperdinck ay nakasama rin ang kanilang mga kanta sa Videoke, VHS o Betamax ng papa mo o ng tito mo. October 7 naman ng magtanghal sa Meralco Theater ang International Musical na Le Miserable. Pambihirang pagkakataon ito kung saan ang mga gumanap o bumida ay mga Pilipino. Ito ay mula sa Repertory Philippines.October 23 naman nang magpasimula ang sitcom na Oki Doki Dok sa ABS CBN na idinerek ni Johnny Manahan at pinagbidahan naman nitong si Aga Muhlach bilang Doktor Aga na isang batang beterinaryo kasama din sa  mga cast itong sina Agot Isidro, Carmina Villaroel, Camille Pratts,  Paolo Contis, Babalu, Jimmy Santos at marami pang iba. Nakilala rin ang sitcom na ito dahil sa gay role na ginagampan na nitong si Roderick Paulate bilang Dickson kung saan ay matatawa ka talaga sa mga eksena nila ni Doc Aga.

Sa buwan naman ng Nobyembre, November 25 sa araw na ito ay nai-launch naman ang album ni Ariel Rivera na Paskong Walang Katulad. Kung saan nakapaloob dito ang kantang "Sana Ngayong Pasko" at November 27 naman nang magbukas naman ang ikaapat na SM mall sa ating bansa ang SM City Cebu na tatawagin ding SM Cebu at SM mabolo ng mga lokal. Dahil ito ay matatagpuan sa Mabolo, Cebu City. Ito ang kauna-unahang SM mall sa labas ng Metro Manila at sinasabing panglima naman sa mga pinakamalaking mall sa ating bansa. Sa buwan ding ito, Nobyembre, ay magpapasimula rin ng sikat na kapihan sa ating bansa ang Figaro coffee sa isang maliit na pwesto lamang sa Glorietta mall sa Makati at dahil naman sa tinangkilik ito ng mga Pilipino ay lumago ang kanilang negosyo at lumago rin ang kanilang kumpanya. Sa Buwan ng Disyembre sa buwang ito, December 5, nang pumasok sa ating bansa ang Bagyong Monang na tumama naman sa Southern Luzon at dahil din sa pagkakaroon ng mga flash flood ay nagkaroon din ng mga casualties kung saan ay umabot din ng dalawang daan at tatlumpu ang binawian ng buhay. Isang trahedya naman ang naganap noong December 15 nang bumagsak ang isang Eroplanong C130 na magdadala sana ng mga relief goods sa mga nasalanta ng bagyo sa Camarines Sur kung saan ay namatay ang 30 pasahero nito. Sa panahon ding ito ng magtapos ang 1993 season ng PBA ay muling itinanghal na MVP itong si Alvin Patrimonio nagkampeon naman sa All Filipino cup ang Coney Island Ice Cream, ang Swift Mighty Meaty Hotdogs naman sa Commissioner's Cup at ang San Miguel Beermen naman sa Governor's Cup. Pagdating naman sa Metro Manila Film Festival sa taong ito ang mga nakapasok na pelikula ay ang Doring Dorobo: Hagupit ng Batas, Gaano Kita Kamahal, Inay, kung Mawawala ka pa, May Minamahal at ang Pusoy Dos. Nagwagi naman bilang Best Picture ang Kung Mawawala ka pa at Best Actress naman itong si Dawn Zulueta. Muli namang nakuha ni Aga Muhlach sa pangalawang pagkakataon ang Best Actor at sa katapusan ng taong, December 31 1993 dahil nga sa mga krimen at kaguluhan sa bansa kung saan sa buwan nga lang na ito ng Disyembre ay nagkaroon ng grenade attack kaya naman pinirmahan na ang batas na magbabalik sa capital punishment sa ating bansa o ang parusang kamatayan. Sa pagpasok naman ng taong 1994 ay aalamin din natin ang mga nangyari dito. Ang 1994 Miss Universe, ang Lipa Massacre ang pagkakakulong ni Robin Padilla at marami pang iba.

Sabado, Hulyo 12, 2025

CDR King: The Rise and Fall of the PinoyTech Wonderland

 

"Ano ang mga nabili mo noon sa CDR-King na hanggang ngayon ay ginagamit mo pa?"

"Kuya, pa burn"

Have you ever heard this phrase sa mga comshops noon?

During this era, I can admit that I was one of those addicts when it came to CD burning. I can call myself Emperor Nero. Nero is the name of the software that you can use to burn and transfer data and media files to a Compact Disc. Actually, I got a collection of CDs with different files like movies, software, games, and especially music. Ginagawaan ko pa nga dati ng cover ang mga CD case ng bawat album songs na dinadownload ko. I have a printer with continuous ink, so it's a printing party. Until now, those CDs I burn are here for collection purposes and to display or kung gusto ko manood ng old movies from the past pwede ko isalang sa computer o kaya sa DVD. 

Pero siyempre hindi ka magkakaroon ng CD collection kung wala kang DVD-ROM, Nero software, torrent sites where you can download your files at higit sa lahat ay yung mismong storage na blank Compact Disc na mabibili mo ng bugkos-bugkos sa CDR-King. 

Noong unang bahagi ng 2000s hanggang sa kalagitnaan ng 2010s, isa sa mga pinakasikat na tech stores sa Pilipinas ay ang CDR King. Halos bawat sulok ng mall ay may branch nito — laging may pila, laging may bumibili, at laging may mura. Pero bago naging “all-around tech store” ang CDR King, nagsimula ito sa simpleng produkto: blank CDs.

Sa panahon ng CD recording boom, mga taong mahilig sa musika at pelikula ay nagsimulang mag-"burn" ng kanilang sariling audio at video collections. Ito ang panahon ng Nero Burning ROM, ang sikat na software na ginagamit para mag-burn ng files papunta sa CD-R (Compact Disc Recordable) at CD-RW (Rewritable). Sa Pilipinas, napakasikat ng “burning culture.” Madalas, ang laman ng CD ay mga kanta mula sa LimeWire, pirated movies, MP3 hits, slideshow ng kasal o debut, school projects, at kung minswerte, installer ng Windows XP.

CDR King saw this demand and seized the moment. Tinayuan nila ang pangangailangan ng masa: murang CD-R at CD-RW. Ang isang spindle ng 50 CDs ay puwedeng mabili sa halagang mas mababa sa P200! Ang pinaka-mabenta nilang produkto ay, of course, ang blank CDs—kaya nga tinawag silang CDR King (Compact Disc Recordable King). Sumunod na ring hinanap ng mga tao ang mga CD cases, USB cables, at cheap headphones.

As time passed, lumawak ang produkto ng CDR King: mula sa solar panels, bicycles, printers, lamps, fans, hanggang sa popcorn maker at ice cream machine. May punto pa nga na nagbenta sila ng Segway! Kahit halos lahat ng produkto ay galing China at walang kilalang brand, patok ito sa masa dahil sobrang cheap pero minsan ay surprisingly functional.

Isa sa pinaka-nostalgic na karanasan ko sa CDR King ay ang paghihintay sa pila ng matagal. Box office talaga ang pila dito at makikita mo hanggang sa labas ng stores nila sa mall.  Minsan, 15-20 minutes ka lang nakatayo kahit isang USB lang ang bibilhin mo. At sa sobrang dami ng produkto, para kang nasa tech version ng Divisoria. Mura ang mga mouse, printer ink, webcam, headset, at kung anu-ano pa. Isa sa mga pinaka-"sulit" kong nabili ay ang P150 na portable fan—mahigit dalawang taon kong nagamit sa opisina ng school na aking pinagtatrabahuhan noon. 

Ngunit tulad ng maraming bagay, may katapusan ang lahat. Unti-unting nawala ang CDR King sa mga malls. Ang pangunahing dahilan? Technological evolution. Nawala na ang gamit ng CD. Naglipana na ang USBs, cloud storage, at streaming services tulad ng Spotify at Netflix. Hindi na kailangan ng tao mag-burn ng kanta o pelikula. Dagdag pa rito, hindi rin nakasabay ang CDR King sa innovation — halos wala silang online presence, at hindi na-upgrade ang quality ng mga produkto.

Keith Martin - Because of You

As per research, these are the most burned songs in the Philippines during the burning culture era:

🔥 Most Burned Song (Arguably #1):

“Because of You” – Keith Martin

- This was practically on every single pirated love mix CD.

- Every lovestruck Pinoy teen and heartbroken tito had this burned onto a disc.

- Iconic in tricycle radio playlists and videoke machines.

🎶 Other Highly Burned Songs:

- “The Day You Said Goodnight” – Hale

- “Same Ground” – Kitchie Nadal

- “Your Love” – Alamid / Rivermaya version

- “214” – Rivermaya

🎤 Acoustic Era Anthems (Barbecue or Tambay Playlist):

- “Ikaw” – Yeng Constantino

- “I’m Yours” – Jason Mraz

- “Bubbly” – Colbie Caillat

- “Forevermore” – Side A

🇵🇭 OPM Bands Boom (Perfect for Barkada CDs):

- “Narda” – Kamikazee

- “Jeepney” – Sponge Cola

- “Hallelujah” – Bamboo

🎧 Dance / Hip-Hop CDs (High School PE Playlist 😂

- “Low” – Flo Rida

- “Yeah!” – Usher ft. Lil Jon & Ludacris

-“Temperature” – Sean Paul

These are a few of my CD collections, both music and movies


Ngayon, kung maghahanap ka ng CDR King sa mall, malamang ay sarado na ang branch. Sa ilang lugar ay may mga naiwan pa, pero halos wala nang tao. Isang malaking paalala ito na kahit gaano ka kasikat, kapag hindi ka nag-adapt, babagsak ka rin. Pero sa puso ng maraming Pilipino, lalo na sa millennials, ang CDR King ay isang alaala ng murang teknolohiya, ng burning era, at ng panahong kayang-kaya mong magkaroon ng sariling “tech gear” kahit maliit lang ang budget.

Rest in peace, CDR King. Salamat sa lahat ng P10 USB cords, P99 headset, at P180 spindle ng CDs.

Biyernes, Hulyo 11, 2025

Tuhog Pilipinas: A Street Food Story from the 80s to Today”

 

'Pinoy comfort merienda sa hapon'

Gusto ko lang umpisahan yung kwento na ito at sabihin na buti pa yung mga nagtitinda ng fishballs, squidballs at kikiam hindi nag-aaksaya ng boses sa pagsigaw ng kanilang mga nilalako ano kontra sa mga nagtitinda ng taho at  balot na grave umeffort para lang mapansin sila ng kanilang mga parokyano pero wag ka habulin ang mga yan at sasama pa ang loob ni suki kung hindi ka tumigil sa harap ng bahay nila. Pero itong mga fishball vendor titigil lang sa isang kanto, animoy charmer ng mga tao na kusang lumalapit sa kanila para sa tuhugan at tusukan. Alam na alam ni manong fishball ang oras at tamang lokasyon niya para mapansin siya ng mga tao at lumapit para tumuhog. Ganito ang kaibahan sa kanila nila mamang taho at balot. Itong dalawang naglalako ay nomad at kailangang ikutin ang buong kalye para makabenta samantalang si manong fishball tumigil lang sa isang lokasyon katulad ng tapat ng eskuwelahan o tapat ng munisipyo ay tiba-tiba na agad sa benta. 

Pero kaming mga lumaki sa 80's at 90's alam na namin basta alas-kwatro ng hapon ay mga baryang huhugutin sa aming mga bulsa at pitaka ay panahon na para makipag-tuhugan at tusukan party ng alas-kuwatro ng hapon sa common place ni manong sa kanto. Ang iba sa amin ay nagdadala pa ng mangkok para mas marami kaming mabili at pag-uwi mukbangan na. Yung isa naman ay meron din dalang maliit na mangkok para naman sa sauce ni manong. Ito talaga kasi yung highlight ng kasarapan dahil kung hindi masarap ang sauce ng fishballs mo, balewala rin ang lahat ng itinuhog namin. 

Sa bawat kanto ng Pilipinas, lalo na sa Maynila, naroon ang makukulay na kariton ng kalsadang pagkain — ang simbolo ng kalye, kabataan, at kabusugan. Para sa mga batang 80s at 90s, ito ang tunog ng recess bell, ang aroma ng sa kahapunan, at ang lasa ng simpleng ligaya.

Filipino street food is more than just a meal — it's a memory, a culture, and a badge of local pride. From the old classics to modern creations. 

 Hindi mawawala sa tanawin ang kariton ng street food vendor. May pinturang kulay pula at dilaw, karaniwang yari sa kahoy ang cart, may gaas sa ilalim na nakapaloob sa isang kabinet. Ang lamesa sa harapan ay nahahati sa dalawang bahagi, ang isa ay para sa kalan at ang isang bahagi ay para sa mga botelya ng mga sauce ng fishball sauce na kinapapalooban ng sauce na maanghang, sauce na matamis at sauce na may katamtamang-anghang. Kadalasan may silver tray sa lamesa para duon nilalagay ang mga bagong hangong luto mula sa kumukulong mantika. Dito kumukuha ang mga suki kung ayaw nila maghintay sa bagong luto ni manong. Sa kaiton mayroong pole na nakatayo at nagsisilbing payong ni manong sa kainitan ng araw at para makasilong na rin ng bahagya ang kanyang mga suki habang naghihintay ng bagong lutong fishball, squidball, sliced hotdogs o di kaya ay kikiam. Sa pole din nakatali ang mga barbecue sticks na pangtuhog at mga plastic cups. Siyempre wala kang makikitang naka tuxedo na fishball vendor, karaniwan sila ay nakapang-bahay, simpleng sando o di kaya ay tshirt, shorts at karamihan ay naka sumbrero na humihithit ng yosi habang naghahalo ng kanyang mga niluluto gamit ang kanyang syanse at strainer. Hindi sila sumisigaw ng fishball o squidball dahil may matik na magnet si mamang fishball. Mga parokyano mismo ang lumalapit sa kanila sa pagtigil niya sa alam niyang maraming tao. Ganyan sila kaastig. Bentang benta talaga sa Pinoy ang ganitong uri ng streetfood. 

Itchyworms - Penge Naman Ako N'yan

Now let’s take a stroll down memory lane and revisit the legendary Filipino street foods — a mix of the old and the new, each with a flavor that defined our childhoods and continues to shape every Filipino sidewalk today.

Fishball – This is perhaps the king of all Filipino street foods. Made of flour and fish meat (often galunggong), these are flattened into small discs, deep-fried until golden brown, and skewered on a stick. It’s not complete without the signature sauce: sweet, spicy, or vinegar-based — sometimes mixed with chopped onions, chili, and even garlic. Sa mga batang '80s, paborito ito tuwing uwian, sabay tanong ng "Kuya, pa-halo pa!" para mas maraming balls ang makuha. Minsan ay nag-uunahan pa kayo sa pagtusok dun sa tustado. Mas masarap kasi crunchy tapos kapag kinagat mo yung sukang sinawsaw mo ay magwawater sa bibig mo. Parang gusto ko tuloy mag-fishballs habang isinusulat ko to.

Kwek-Kwek – These are quail eggs coated in bright orange batter and deep-fried to a crisp. It’s crunchy on the outside, creamy on the inside. Minsan, sinasawsaw ito sa suka na may pipino at sili. It’s both playful and filling — something that fills your hands and your gut after school. Minsan humihiwalay yung orange coating dun sa itlog tapos yung dilaw ng itlog sumasama dun sa sabaw ng suka sa mangkok mo or kaya sa plastic cups mo. Iniinom ko yan kadalasan. Sarap ng topic ngayon ah. 

Tokneneng – A larger version of kwek-kwek using chicken or duck eggs. Same crunchy coating, heavier bite. Para sa mas "grown-up" street food eaters. Hanggang kwek-kwek lang, kasi kapag tokneneng na ang usapan kapalit niyan high blood pressire at dapat lagi kang may kargang Catapress o di kaya ay Losartan. Huwag kalimutan ang moderation kahit gaano kasarap ang tokneneng mo.

Isaw – Grilled chicken or pork intestines marinated in a special soy-vinegar sauce. After boiling to clean, it's skewered and chargrilled to smoky perfection. Maalat, medyo mapait, pero ubod ng sarap lalo na kapag tinernohan ng malamig na softdrinks. Ay dito, I was never a fan of this kind of skewer, ayaw ko kasi ng may mapait na malalasahan. May poop daw kasi minsan sa intestine pero it depends, kasi may kanya-kanya tayong panlasa.

Betamax, Adidas, Helmet – These are not electronics or sportswear. These are grilled blood cubes (Betamax), chicken feet (Adidas), and chicken heads (Helmet). Each with its chewy, earthy flavors — not for the faint of heart, but absolutely adored by many. Again, not a fan of extreme skewers.

Taho – A sweet morning treat sold by men shouting “Tahoooo!” carrying aluminum buckets. It’s soft silken tofu, topped with arnibal (caramelized brown sugar syrup) and sago (tapioca pearls). This warm, sweet comfort food is often the first thing a kid tastes before going to school. Buti pa si mamang taho hinahabol di ba? kahit pupungas pungas ka pa sa umaga marinig lang ang sigaw ni mamang taho at natataranta ka na at nagkakaugaga sa paghahanap ng tasa at barya mo bago siya lumampas ng bahay niyo. Kasi alam mong one-trip lang si manong at malamang hindi na siya makabalik ng kalye niyo dahil paniguradong mauubos ang kanyang nilalakong taho.

Balut – The infamous fertilized duck egg, 16 to 21 days old, steamed and eaten with salt or vinegar. Foreign vloggers love (and fear) this delicacy. The broth is savory, the yolk is rich, and the developing embryo, well, crunchy. Love it or not, it’s uniquely Pinoy. Ang gusto ko lang dito ay yung mainit na sabaw. Hindi rin ako fan ng balut. Ito ay kabilang sa extreme street food na iniiwasan ng aking panlasa. Baka mas Pinoy pa nga ang foreign vlogger sa akin dahil nagugustuhan nila ang lasa at texture ng balot. 

Turon – Saba banana wrapped in lumpia wrapper, with sugar sometimes caramelized into a crackly shell. Minsan may langka sa loob. This sweet street snack is a golden memory of recess or merienda sa kanto.

Banana cue – Deep-fried caramelized saba on a stick. Sweet, slightly smoky from the burnt sugar. Tumatak sa dila at puso ng batang 80s. Bigla ko naalala si Aling Inday na laging nagtitinda ng banana cue sa amin sa kanto. 

Camote cue – Same as banana cue, pero camote (sweet potato) ang bida. Matigas-tigas, pero satisfying. A crunchy, sugary armor hides the soft camote inside. One of my favorite merienda bukod sa mga tusok-tusok.

Dirty Ice Cream (Sorbetes) – This isn’t dirty, but it’s the Pinoy term for street ice cream sold in colorful carts. Flavors like cheese, ube, and chocolate swirl in thin cones or pan de sal. The bell’s clang? It’s a childhood symphony. Kapanahunan din ng Selecta Ice Cream na tumatak din sa isip ko yung recorded na tunog ng kanilang kalembang. Malayo pa lang ay dinig mo na sila habang yung mga alaga mong aso ay sinasabayan yung type ng kalembang nila sa pag-ungol.

Mais (Boiled or Grilled Corn) – Often sold with margarine and cheese powder, this snack is simple but hearty. Masarap kahit basa ng ulan ang kalsada. Nag evolved na ito ngayon sa cheese corn na may kasamang creamy butter.

Tuyong Mangga at Sampalok (Elementary Days) – Vendors near schools used to sell these sour delights wrapped in plastic. The intense tamarind kick or salty green mango powder was addictively painful and pleasurable. Not for me, kasi ayaw ko ng maasim hehe. 

Cheese sticks Deep-fried cheese in a lumpia wrapper. Crunchy, gooey, cheesy — pambansang baon o recess snack. Nag evolved din ito at naging dynamite. Pinaanghang na cheeseticks na may giniling na ibinalot sa long green chili peppers na ibinalot naman sa lumpia wrapper. Malutong, cheesy, malinamnam, at maanghang to the highest level 

Tusok-Tusok Innovations (Recent years) – Today’s generation has seen Korean-inspired cheese corn dogs, flavored siomai, takoyaki, and even budget-friendly ramen or egg drops sold by kariton or pop-up stalls. There’s also dynamite (lumpia wrapper with chili and cheese), hot dogs on sticks with marshmallows, and even street shawarma. The carts have evolved — some with LED lights and Bluetooth speakers — but the essence remains: masarap, mura, at para sa masa.

Bakit nga ba mahal na mahal ng Pinoy ang street food? Because it's sulit, it’s everywhere, and it captures the soul of everyday life. From elementary kids with twenty pesos to jeepney drivers taking a break, to office workers needing a quick bite, street food has become part of our daily rhythm. It’s communal, affordable, and cooked right in front of you — walang pretensyon, puro lasa.

At bakit gustong-gusto ito ng mga banyagang vloggers? Because Filipino street food is not just about taste — it’s an experience. They are drawn to the sizzling sounds, the smoky scents of grilling isaw, the chaotic joy of dipping fishballs in communal sauces, and the thrill of tasting balut for the first time. They love the stories behind each dish, the grit and warmth of every vendor and the people around them, and the surprise of discovering something new in every bite.

Filipino street food is more than just a way to fill your stomach — it’s a bridge to your childhood, a memory of simpler times. It’s laughter shared with barkada after school, it’s the comfort food after a long day, it’s part of who we are. Whether it's an old kariton in Tondo or a neon-lit cart in BGC, Filipino street food lives on — in every tusok, every higop ng taho, at bawat subo ng turon.

Para sa lahat ng batang 80s, ito ang tunay na fast food. At kahit anong mangyari, babalik at babalik ka sa kalsada — para lang matikman ulit ang sarap ng pagiging batang Pinoy. Ano pang hinihintay niyo 4:30 na, TUHOG na!


Huwebes, Hulyo 10, 2025

"Bahog Bilat": Understanding Filipino Swear Words

 

'Anong edad ka natutong magmura?'

Swearing or cursing is a natural part of every language—it reflects emotions, frustrations, surprise, and sometimes humor. In the Philippines, Filipino curses or mga mura sa Tagalog are colorful, expressive, and deeply rooted in our colonial and cultural history. Bagaman ang ibang mura is purely native, many were influenced by over 300 years of Spanish colonization, shaping the way we speak even today. Naging bahagi na ng buhay ng mga Filipino ang pagmumura at ang iba dito ay nag-evolve sa paglipas ng panahon. Wala naman ibang tao na natuto na agad magmura habang siyay kapapanganak pa lang, lahat ito ay natutunan natin sa pakikinig, panonood o dahil sa tindi ng galit at halos araw-araw nating naririnig sa kalsada o kahit sa loob ng ating mga kabahayan ay nahawa na rin ang ilan. Ikaw natatandaan mo pa ba kung kailan ka natutong magmura? Tara pag-usapan natin. 

Historically, pre-colonial Filipinos already had their own expressions of anger or exclamation. However, most of the direct, vulgar, or blasphemous words—especially those referencing religion or sexuality—can be traced back to Spanish influence. Words like “punyeta”, “leche”, and “puta” are clear examples of Spanish-derived curses that are still commonly used today, often softened in tone depending on context or emotion.

Narito ang ilang karaniwang mura sa Katagalugan at ang mga kahulugan nito, na may halimbawang paggamit:

1. “Putang ina” – Literally translates to “your mother is a whore” but is more commonly used as an expression of anger, frustration, or shock. Ito ang karaniwang ginagamit na salita ng mga Pilipino sa Luzon kapag sila ay nag eexpress ng extreme na galit sa isang tao, o di kaya ay pagkagulat sa hindi kaaya-ayang balita na kanilang narinig. 

Halimbawa: “Putang ina ang gwapo ng may akda ng blog site na ito."

2. “Leche” – From the Spanish word for milk, but used by Filipinos to curse or scold someone, sometimes playfully. It's used to express frustration, annoyance, or disappointment, similar to saying "damn" or "crap" in Englis

Halimbawa: “Leche ka talaga, ang kulit mo!”

3. “Punyeta” – Derived from the Spanish “puñeta” (a vulgar term related to masturbation), but in Filipino, it’s used to express annoyance or anger.

Halimbawa: “Punyeta, nawalan na naman ng kuryente!”

4. “Gago” / “Gaga” – These words mean fool or idiot, used to insult someone’s intelligence or behavior.

Halimbawa: “Gago ka pala eh, bakit ka nagjakol sa harap ng klase niyo? Gago!”

5. “Bwisit” – A native term that means bad luck or nuisance, often used when something or someone causes irritation.

Halimbawa: “Bwisit na ulan ’to, hindi na naman ako makakaalis.”

5. “Tarantado” – Refers to someone reckless or beyond foolish, often with a strong negative connotation.

Halimbawa: “Tarantado ka talaga, muntik na tayong mamatay sa ginawa mo!”

6. “Ulol” – Originally referring to someone rabid or mad, now used to insult someone’s mental state or absurd behavior.

Halimbawa: “Ulol ka ba? Seryoso ako dito! Simulan na natin maghukay, sigurado ako diyan natin makikita ang Yamashita treasure”

7. "Hayop" - Literally means "animal" or "beast" in Tagalog, and is often used to insult someone's character. 

Halimbawa: "Hayop ka Regino, ang baho ng utot mo!"

8. "Hudas" - Judas was the disciple who betrayed Jesus in the New Testament. Hudas, the Tagalog translation of the name Judas, often refers to a traitor. Like, "Hudas? Das-hu!" 

Halimbawa: "Hudas ka inunahan mo na naman ako sa kaning tutong. Paborito ko yan eh!"

9. "Burat" - Filipino term for penis. Often used to express annoyance towards an unfortunate situation or a douche-y person.

Halimbawa: "Hay nako, nakakaburat na talaga 'tong traffic sa EDSA! walang asenso!"

10. "Kupal" - Kupal literally means smegma, the paste-like substance found inside the skin of an uncircumcised human penis. It often refers to a jerk, a ~prick~, or someone who's generally obnoxious. 

Halimbawa: "Sobrang kupal niyang mga tao sa comment section, inispoil yung ending ng Squid Game!"

11. "Ungas" - Another word for stupid; a more derogatory term for ignorant.

Halimbawa: "Ang ungas mo naman magdrowing. Hindi ganyan magdrowing ng tite."

12. "Hinayupak" - Much stronger word for "hayop". Hinayupak refers to someone who acts in an inhumane manner.

Halimbawa: "Makaka-move-on din ako sayong hinayupak ka!" 

13. "Pucha" - Often uttered when something came out the way one didn't expect, or as an expression of regret. It could be the closest english translation for "Dammit!"

Halimbawa: "Pucha, mukhang malelate ako sa school sa haba ng trapik dito sa Las Pinas."

14. "Pakshet" - A Filipino combined colloquial term for "fuck" and "shit". Generally used to express just about any emotion.

Halimbawa: "Pakshet sa wakas, nakuha ko rin ang tamang timpla nitong ginagawa kong love potion. Akin ka na Margarita!huehehehe"

Tubero - Kapitbahay

Punta naman tayo sa Kabisayaan. Here's a more detailed look at some Visayan curse words: ( I can't give you a sample in sentences because yours truly is unable to speak the Visayan language)

1. "Yawa" - This is a very common curse, meaning "devil" or "evil spirit". 

2. "Pisting Yawa" - A stronger curse, meaning "damned devil". 

3. "Lintik" - Literally "lightning," but used as a curse, implying a wish for someone to be struck by lightning. 

4. "Boang/Buang" -  Meaning "crazy" or "foolish," is often used to insult someone's intelligence or actions. 

5. "Litse/Leche" -  A milder curse, related to the Spanish word for "milk," but used as an exclamation of annoyance or frustration. 

6. "Gugmang Giatay" -  Meaning "damned love," a sarcastic expression often used to express frustration with romantic feelings. 

7. "Bahog Bilat" -  A very offensive phrase, literally meaning "dirty vagina". 

8. "Imong Mama" - "Your mother," often used in conjunction with other insults. 

9. "Ambot sa Kambing na may Bangs" - While not a direct curse, this phrase, meaning "I don't know, ask the goat with bangs," is a dismissive and sarcastic way to avoid answering a question. 

Mindanao Muslim communities use a mix of Arabic-derived and local swear words. Here are a few: ( ( I can't give you a sample in sentences because yours truly is unable to speak the Mindanaoan language)

1. "Al'ama" -  Means "blindness" or "damn".

2. "Hayawan" - Means "animal" or "brute."

3. "Hemar" -  Means "donkey."

4. "Qalil al'adab" -  Means "of little literature" or "ill-mannered". 

It’s important to recognize that the use of these words varies depending on tone, intent, and relationship. Among friends, some curses are used jokingly or to tease. In formal settings or around elders, they are considered rude and inappropriate. In street conversations, especially in heated arguments, curses are part of the emotional outburst and can escalate tension.

So, where did it all start? 

Pre-colonial Filipinos had their own expressions for cursing or invoking spirits, especially when angered or wronged. But the direct, insulting, and often sexualized nature of modern-day curses became prominent during the Spanish era, when Catholicism introduced concepts of sin, blasphemy, and guilt. Over time, these terms evolved and blended into our own native tongue, producing the unique blend of Tagalog curses we hear today, and evolving continuously.

In the end, curses are a reflection of emotion and identity—sometimes harsh, sometimes humorous. While it’s vital to understand their meaning and history, we should also learn when and how to use them appropriately. Language is powerful, and even the most vulgar words can teach us about our past, our colonizers, and ourselves.

Miyerkules, Hulyo 9, 2025

Araling Pambahay

 


Kuha ni teacher ang inis namin noon kapag pinakuha niya na ang aming Asssignment notebook lalo na kapag araw ng Biyernes, haays imbis na malayang makakapanood ng Looney Tunes, Mr Bogus at Garbage Pail Kids sa araw ng Sabado ay maglalaan pa tuloy kami ng oras para gumawa ng takdang-aralin. Kapag minamalas ka nga naman, minsan ay sabay-sabay pa ang pa-assignment ni mam at sir. 

Assignment na naman! extension ng seatwork sa bahay to eh. Siyempre hindi ka makakalaro agad, isama mo pa yung utos ng nanay at mga tita mo, isa na diyan ay yung pagiging runner mo sa tindahan, pabili ng ajinomoto, ng pamintang durog, ng sili at Winston cigarette ni lolo. E di walang nang natirang oras sa paglalaro. Punyeta. 

Nung bagong estudyante pa lang ako o kapag maguumpisa pa lang ang school year, excited pa akong gumawa ng mga araling-pambahay. Tapos kinabukas e excited akong matawag ng  teacher sa harap para sumulat sa pisara ng tungkol sa assignment namin. Siyempre feeling proud! May assignment ako eh! Ginawa ko agad sa bahay. Kaya mga dalawang buwan ganyan, magpapakilala ka muna kay mam. Kapag mga August or September na, medyo nagiging reklamador na ko kapag may pinagagawa na namang assignment si Ma'am. At wag lang talagang mataong may assignment sa lahat ng subjects. Minsan nga sumasabay pa ang mga projects. Siyempre kahit bata pa lang kami ramdam na namin yung pressure kasi may hinahabol na deadling yung projects tapos tatadtarin pa kayo ng mga assignments at reporting. Kaya kadalasan prediksiyon ko sa sarili ko na magkakasakit ako kapag araw ko na ng reporting. 

MayorTV - Sineskwela

Pero nakakamiss talagang gumawa ng assignment. Masinop ako pagdating sa paggawa ng assignment at talagang nirered-ballpen ko yung mga mahahalagang terms sa homework. Masarap din kasi gamitin itong ballpen ko na 4 in 1 colors sa isang ballpen apat ang tinta ko yung pinipindot ang kung anong gustong kulay ang nais mong gamitin at ipansulat. Nandun yung masarap na pakiramdam kapag natapos mo lahat ng maaga yung assignment mo yung ready kang makipagbakbakan kay mam sa mga itatanong niya sayo kaya hindi ka takot tumingin sa mga mata niya na baka ikaw ang matawag at wala kang isasagot. Pero ako hindi, dilat na dilat ako kay mam! Bilang pagbabalik-tanaw sa ating mga takdang-aralin noong araw, narito ang ilan sa mga walang kamatayang assignments courtesy of our beloved teachers:

  • GMRC/Religion: Please go to mass this Sunday and bring the gospel with you provided by the church. Please explain the gospel on your notebook and we will be having a recitation on Monday. Siyempre bilang nasa catholic school ka obligado kang magsimba ng Linggo ng umaga o kaya hapon at huwag na huwag kalilimutan ang pamphlets na pimamimigay ng simbahan kasi ichecheck yan ni sir. Pakinggan ng mabuti ang homily ni Father baka kasi ikaw ang matawag sa recitation. 
  • English: Give the superlative forms of each of the given adjectives. Pagdating naman sa English subject maraming dapat alamin katulad ng sample na ito, kumbaga sa tagalog ibigay mo yung tamang word sa mga "pinaka" o yung highest degree of quality ng isang pang-uri. Kagaya ng adjective word na "weak", ang superlative form niyan ay "weakest". Mga ganern!
  • MATH: Mostly, there will be equations that you need to answer, kung nasa elementary ka, usually addition, subtraction, division or di kaya ay ipapamemorize sayo ang Multiplication table. Pero siyempre ready ako diyan lahat kasi ng notebook ko kumpleto ang multiplication table sa likod, huwag lang mag-two digits x two digits, yari tayo diyan. 
  • Filipino: Ano ang iba't-ibang uri ng panghalip? Magbigay ng halimbawa sa isa't-isa. Ito yung mga pinahabang assignment ni mam, kasi ibibigay mo na yung mga uri ng panghalip gusto niya pa ng example. Kagaya ng panghalip na panao siyempre ito yung katumbas ng katawagan mo sa mga tao kagaya ng, ako, ikaw, siya, tayo, kayo at sila. Then use it in a sentence. Sa bahagi na yan bahala ka na gumawa ng example, kung kwela ka at gusto mo patawanin ang buong klase sa sentence na ibibigay mo diskarte mo na yan. 
  • Sibika: Isulat ang mga lalawigan, kabisera, at pangunahing produkto sa Rehiyon IV-B. Oh ayan medyo tricky kasi dalawa ang Region 4 merong  A at B. Mostly sa Sibika at Kultuta more on memorization of a certain name, dates and location. May panahon din na pagpapaliwanagin ka kung bakit nag break up si Jose Rizal at Leonor Rivera. Pakialam ba natin sa love life ni Pepe?
  • MAPE: Draw the G-Clef. Ayan lahat ng malalaking nota at maliliit na nota maglalabasan dito. Magiging composer ka once in your lifetime. 
  • Science: Draw a leaf and label its parts. Diyos ko, dito yata ako nakapag-patuyo ng dahon sa notebook at explain namin ang skeletal parts ng dahon. Kaloka.
Siguradong nagawa ang lahat ng takdang-aralin dahil kung hindi ay patatayuin ka ng teacher sa likod o di kaya ay paliliparin ang notebook mo sa bintana ng eskuwelahan niyo. Alam ko tandang-tanda niyo pa yang mga panakot ni teacher na minsan sa inis nila ay natutupad. 

Martes, Hulyo 8, 2025

Para sa mga Ipinanganak ng 1981

 


Kamusta Ka, Ipinanganak Noong 1981?

Kamusta ka na? Ikaw na isinilang noong 1981 — ikaapatnapu’t apat na taon na ang lumipas mula nang unang beses mong nasilayan ang mundong ito. Marami na ba ang nagbago? O tila ba may mga bagay na nanatili pa ring masakit, mabigat, at mahirap tanggapin? Sa loob ng 16,000 na araw na inilagi natin dito sa mundo, kamusta na? anong bago? anong meron? 

Hindi biro ang 44 taon. Halos kalahating siglo ka nang lumalaban, sumusubok, nabibigo, bumabangon, at patuloy na nabubuhay. Sa likod ng bawat kulubot sa noo, sa paligid ng mata, sa sulok ng labi, at mga pilat ng sugat sa katawan,— may istorya. Isang tahimik ngunit malalim na kasaysayan ng pakikipagtunggali sa buhay.

Naabutan mo pa ang panahong walang cellphone, walang internet, at ang pinakamasayang laro ay habulan sa lansangan, teks, pogs, at patintero. Lumaki kang may tunay na kaibigan, hindi followers, walang likes walang follow back. Ang pagkakaibigan ay puro at hindi sinusukat sa likes, sa react at sa share kundi sa yakap at sabay na tawanan sa ilalim ng araw o sa kadiliman ng pagtambay sa gabi dahil brownout at mainit sa loob ng kabahayan. 

Ngayon, 44 ka na. Marahil may mga anak ka nang malalaki. Marahil may asawa kang kasabay mong kumakayod. O baka naman mag-isa ka pa ring humahanap ng katahimikan at tunay na kahulugan ng pag-ibig. Hindi madali ang umabot sa edad na ito. Maraming gabi ang tinulugan mong may luhang hindi mo maipaliwanag. Maraming umaga ang bumungad na punô ng pag-aalala—bills, trabaho, kalusugan, at minsan... ang tanong: "Ito na ba talaga ang buhay ko?"

Paano na ang katawan? Ramdam mo na ba ang pananakit ng likod? ang nanghihinang mga tuhod? Ang mga mata mo, malinaw pa ba ang pagbasa tat hindi ka pa naka-salamin o mabilis nang mapagod? Ang dating kayang-kayang tumakbo ng malayo noon kapag naglalaro ng mataya-taya at block 1-2-3 ay kaya mo pa bang laruin ngayon? o di kaya ay hingal at nagkukumahog na kahit konting akyat. Bumabagal ang metabolism, bumibilis ang pagod. Marahil ay may iniinom ka nang maintenance. O marahil, tinatanggap mo na lang ang pananakit bilang parte ng pagiging ‘pagtanda.’

The Grays - The Very Best Years

Pero hindi mo dapat ikahiya. Ang bawat kirot, bawat pilat, ay patunay ng tibay mo. Nabuhay ka sa panahon ng kaguluhan, ng pagbabago, ng mga trahedya’t tagumpay ng bansa. Isang saksi. Isang mandirigma. Isa kang bayani sa sarili mong paraan.

At kamusta naman ang puso mo? Napagod na rin ba? O patuloy pa ring naghahangad ng pagmamahal, kahit sa katahimikan? May mga pangarap ka bang sinuko na? O baka naman may bago kang hinahabol, kahit pa sinasabi ng iba na huli na ang lahat. Hindi huli ang lahat. Hangga’t may hininga, may laban.

Kaibigan, hindi ka nag-iisa. Marami tayong ipinanganak noong 1981 na pare-pareho ng tanong, ng sakit, ng lungkot, at ng bahagyang pag-asa. Sa mundong mabilis ang takbo, minsan masarap huminto sandali at itanong sa sarili: “Kamusta na ako talaga?”

Hindi mo kailangang perpekto. Hindi mo kailangang malakas palagi. Hindi mo kailangang masaya araw-araw. Ang mahalaga, nandito ka pa. At ‘yan ang isang napakalaking tagumpay sa panahong sa araw-araw ay puwede tayong lumisan. Lumisan ng walang paalam at bakas. Makalimutan at manatiling ang mga lapida na lamang ang magsisilbing alaala ng bawat isa. 

Para sa’yo, para sa ating mga anak ng 1981 — isang mahigpit na yakap. Isang paalala: hindi pa tapos ang kwento mo. Marami ka pang kayang baguhin. Marami ka pang pwedeng mahalin. At higit sa lahat, karapat-dapat ka pa ring mahalin. Hindi base sa edad mo. Kundi base sa kabuuan mong tao — buo, tapos nasira, pero muling nabuo. At patuloy pa ring bumabangon.

Kamusta ka na talaga?

Lunes, Hulyo 7, 2025

Nobentimeline: Ano Ang Mga Nangyari Noong 1992?

Anong mga ganap ang nangyari sa buhay ng mga Pilipino sa taong 1992. Tara pag-usapan natin.

Taong 1992 ito ang taon ng pagpapalit ng administrasyon. Dito rin ay unti-unti na ang transisyon ng buhay patungo sa modernisasyon. Ang mga batang 90s na ipinanganak sa kalagitnaan ng dekada 80 ay magsisimula ng bumuo ng kanilang mga core memory ng kanilang kabataan. Bagaman nag-aalisan na ang ilang mga sundalong Amerikano sa Clark dahil sa pagsabog ng Mount Pinatubo at ang pagwawakas rin ng kasunduan sa pananatili nila sa ating bansa. Sa taong ito ang ilang mga naiwan pa sa Subic Bay ay tuluyan ng mamamaalam sa Pilipinas. Sa nalalapit namang pagtatapos ng administrasyong Aquino ay halos inalis din ang lahat ng bakas ng pamumuno ni dating Pangulong Marcos at ipinagpapatuloy din ang pag-iimbestiga sa sinasabing mga ill gotten wealth. Subalit narooon pa rin ang pagnanasa na mapag-isa ang ating bansa ay nagpapatuloy pa rin ang pagkakabahabahagi lalo na sa pulitika ito'y dahil na rin nga sa kanya-kanyang interes. Kaya naman maipapasa pa rin sa susunod na administrasyon ang hati-hating bansa. Sa taong ito ang isa sa magiging anthem ng mga kabataan ay ang Next In Line ng After Image na mula sa album na Touch the Sun, kung saan sa kahit anong oras ng araw ay maririnig mo ito sa mga radyo.

Sa taon ding ito, bagaman kumalma ang ilang mga natural disaster ay hindi pa rin naman maiiwasan ang mga sakuna, ito'y nang bumungad sa taon ang Philex mining incident nang mawasak ang isa sa kanilang mga dam kung saan nakadeposito ang mga tinatawag na tailings o yung mga residue ng minahan sa madaling sabi yung mga chemical. Tinatayang mga nasa 5 million metric tons na tailings ang dumaloy sa halos 5,000 ektaryang kalupaan kabilang ang mga taniman. Ang mga kemikal na ito ay dumiretso din sa Agno River kung saan nakapinsala ito sa ilog. Ang lindol noong 1990 ang sinasabing dahilan ng paghina ng dam. Sa sports naman, January 12 naman nang pumasok sa PBA si Aerial Voyager, Vergel Meneses mula sa Jose Rizal Unicersity, ito'y bilang first overall pick sa draft ng taong iyon kung saan sa pagpasok niya sa liga ay agad siyang makikilala dahil sa kanyang mga hang time acrobatic at nagkape pa sa moves at dahil sa kanyang galing, taong 1995 na itatanghal siyang MVP. 

 January 15 naman n ipanganak ang Philippine Eagle na si Pag-Asa, siya ang kauna-unahang Philipine eagle na na-breed in captivity sa panahon. Kasi ngayon ay kumokonti na ang bilang ng mga Philippine Eagle sa ating bansa ito'y dahil na rin sa mga panghuhuli ng mga tao sa pamamagitan ng cooperative artificial insemination technique ay isinilang nga itong si Pag-Asa. Siya ay naging simbolo ng pagpapatuloy ng buhay ng mga kapwa niya agila at maging ng mga Pilipino. Layunin ng Philippine Eagle Foundation na maparami ang lahi nitong si pag-asa kaya naman noong 2013 ay isinilang ang kanyang anak na si Mabuhay, ang anak niya sa agilang si Kalinawan.  January 26, 2021 nang bawian ng buhay itong si Pag-Asa sa edad niyang 28 dahil sa isang komplikasyon. January 26 naman na magpasimula ng mag-operate ang Sky Cable. Nai-broadcast nito ang Super Bowl at ang 1992 Summer Olympics, katuwang ang ABS-CBN at 1993 ng tuluyang dumami ang mga channels nito kung saan dagdag ang ilang mga sikat na channel international gaya ng ESPN, NBC, CNN at marami pang iba at sa pagpasok naman ng buwan ng Pebrero ay bumungad ang isang malungkot na balita ang pagkamatay ng aktor na si Jay Ilagan, ito ay dahil sa isang motor accident sa edad niyang 37 ay binawian siya ng buhay noong February 4, 1992. Itong si Jay Ilagan ay isang magaling na aktor at masasabi ring naging isang matinee idol, bagaman saglit lang ang inilagi niya sa mundo ay nakilala pa rin siya sa ilang mga pelikula katulad ng Tubig sa Ginto at Kisapmata at naging bahagi rin siya ng comedy show na Going Bananas.

 February 8, sa taong ito ay naganap naman sa Albertville sa France ang 1992 Winter Olympics kung saan nagkaroon tayo ng isang pambato lamang ang Alpine Skier na si Michael Teruel.  February 10 din sa taong ito ay magsisimulang ipalabas sa ABS-CBN ang TV show o teleserye na Valiente, ito a pinagbibidahan nila Michael de Mesa bilang Gardo Valiente, Tirso Cruz III, bilang Theo Braganza at marami pang iba. Sa mga batang 90s ang pagpapalabas nito matapos ang Eat Bulaga ay hudyat na ng oras ng pagtulog sa hapon o sa tanghali. Dahil kung hindi ka matutulog ay tiyak na magbubunot ka ng uban o hindi kaya ay mapapalo ka ni nanay o ni lola. Ipinalabas ang Valiente sa ABS-CBN mula 1992 hanggang 1995, at sa GMA 7 naman mula 1995 naman hanggang 1996. February 14 naman sa edad ng 45, ay binawian ng buhay ang premyadong TV personality na si Helen Vela, sa kabila ng kanyang kasikatan ay maaga siyang binawian ng buhay ito'y dahil sa karamdaman. Siya ay nakilala dahil sa programang Lovingly Yours, Helen sa GMA 7, ang programang ito ay nagsimula pa ng Dekada 80 sa radyo at nang bawian naman ng buhay itong si Helen Vela ay pumalit naman sa kanya bilang host ng programa ang kanyang anak na si Princess Punzalan. Sa panahong ito ay naroon pa rin at patuloy na umiiral sa bansa ang mga rebeldeng grupo na NPA kung saan ng February 15, ay inambush nila ang isang military convoy sa Marihatag, Surigao del Sur kung saan napatay ang 4 na mga sundalo.

 February 21 naman nay magbubukas ang ABC 5 TV station matapos itg maipasara noong panahon ng Martial  Law at sa muling pagbubukas nito ang istasyon ay nagkaroon ng rebranding kaya naman ang ABC ay naging Associated Broadcasting Company na. Katapusan ng taong 1991 na magsimulang mag-test broadcasting hanggang sa tuluyan na nga itong magbukas sa taong 1992. Sa muling pagbubukas, syempre nariyan ang pagkakaroon ng mga bagong programa dahilan para maraming programa sa TV ang nagsimula sa taong ito. Sa paglipas ng mga taon ay naging mabilis ang paglago ng TV station isa rin sa mga naging programa ng ABC 5 at nagbalik din ay ang programang TV news, ang news program kasing ito ay dati na ring programa bago pa man magsara ang istasyon at sa muling pagbabalik ng TV station at ang programa nitong si Tina Monzon Palma ang naging anchor nito. Kaya naman bilang batang 90s kung maalala mo kapag hindi ka pa makatulog o hindi ka pa inaantok at naglilipat lipat ka pa ng channel habang naghahanap ng mapapanood ay tiyak na madadaanan mo ang programang The Big News.

 Pagpasok naman ng buwan ng Marso, March 6 ng umere sa channel na New Vision 9 ang programang America's Funniest Home Videos o kilala din sa tawag na America's Funniest Videos. Itong programa na mula sa international channel na ABC ay isang television network sa America. Ang programa ay koleksyon ng mga nakakatawang video clips mula sa mga senders o mga viewers. Isa ang programang ito sa nagbigay ng halakhak sa mga Pilipino noong dekada 90. March 30 naman nang ipalabas sa mga sinehan ang pelikulang Miss na Miss Kita, Utol Kong Hoodlum Part 2 na pinagbidahan pa rin nitong sina Robin Padilla at Vina Morales. Ang pelikulang Utol kong Hoodlum Part 1 at Part 2 ay tumabo sa takilya na sinubaybayan talaga ng mga fan ni Robin Padilla. Sa panahong ito ay maraming gumagaya sa kanya, sa kanyang pananamit at pananalita. Dito rin sa pelikulang ito na Utol kong Hoodlum Part 2 sinasabing naaksidente o nasunog ang kamay nitong si Robin Padilla.  March 20 naman hanggang March 28 nang ganapin sa Pilipinas ang Men's Softball World Cup o kilala din sa tawag na ISF Men's World Championship isang kilalang international softball tournament. Ito ay ginanap sa mga siyudad ng Maynila at Pasig kung saan ay iba't-ibang bansa ang naglaban-laban kabilang ang Pilipinas, ang bansang Canada ang tinanghal na kampeon kasunod ng mga bansang New Zealand United States at Japan.

 Sa araw din ito March 20 ng unang lumabas ang serye ng kwento ni Combatron sa sikat na Filipino Funny Comics ang Combatron ay likha ni Berlin Manalaysay. Sa unang episode nito ay ipinakita ang kwento nitong si Empoy, isang batang ulila na makikilala itong si Combatron at ang asong mekanikal na si Askal. itong si Combatron ay mula sa Planetang Omnicron at napadpad sila sa Planetang Earth para takasan ang karahasan sa planetang ito kaya naman nang bumagsak sa mundo ang sinasakyan nilang spaceship sa pagkakataong ito ay sugatan itong si Combatron. Nang makita siya ni Empoy at dahil nanghihina na ay pinasa na lamang nitong si Combatron ang kanyang kapangyarihan kay Empoy kaya naman itong si Empoy ang naging bagong Combatron na haharap sa mga masasamang robot mula sa Omnicron. Ang Funny Comics ay isa sa mga naging libangan ng mga batang 90s kung saan ay inabangan din dito ang mga kwento ng Planet of the Apes, Niknok,  Pitit at marami pang iba. Sa taong ding ito 1992, ay magsisimula rin ang gagawing paglathala ng Precious Pages Corporation ng mga pocketbook na tatawaging Precious Hearts Romances, agad itong pumatok sa mga mambabasa kung saan merong mga nakakapagbasa ng kwento nito na dalawa hanggang tatlo sa loob ng isang araw, yung tipong habang nagsasaing tapos maamoy mo na lang yung sinaing mo na sunog na. pero kasi ako sa part ko ang binabasa ko ng mga panahong iyon ay ang mga pocketbook ng JC Files pocketbooks. Hindi ko pa nga makakalimutan ang pinakaunang issue nito ang Dugo ng Karimlan. Ilan naman sa mga manunulat na sila Martha Cecilia, Rostan Amanda Moreno, Cora Clemente at marami pang iba. Sa buwan naman ng Abril, April 30 nang ini-launch na ng GMA Network ang kanilang Rainbow Satellite, ito'y para mas lalong lumawak ang maaabot ng kanilang pag-broadcast at mga programa dahil makakarating na ito sa halos kabuan ng ating bansa at maging sa International sa Southeast Asia sa mga American cities at Latin America. At sa taon ding ito 1992, na magsimulang ma-broadcast sa IBC 13 ang charismatic group na El Shaddai na pinamumunuan ni Mike Velarde. Pagpasok naman ng buwan ng Mayo, May 4 nang umere sa ABS CBN ang programang Hoy Gising, orihinal itong segment sa TV Patrol ni Frankie Evangelista hanggang sa maging isang programa na rin ito isa itong Public Service program na tumutulong sa mga kapwa at kumakalampag naman sa mga autoridad para naman matugunan ang mga problema ng ating lipunan. Ang mga naging orihinal na host nito ay sina Ted Failon at Korina Sanchez pero sa paglipas ng mga taon ay napalitan din sila. Dahil naman sa dinaranas na ill nino ng ating bansa, sa taong ito kung saan ilang buwan ng hindi umuulan May 10, 1992, nang isinagawa ang isang prayer rally ng religious group na Jesus Miracle Crusade o JMC para humiling ng ulan ito'y sa pangunguna ng leader nila na si Wilde Almeda pero bago ang araw na iyon ay hinamon pa nga nitong si Almeda ang ibang mga sekta na sila raw ang manalangin at magpaulan para nga matugunan ang problema ng bansa sa El Niño, pero walang tumugon dito at ng araw nga ng prayer rally nitong si Almeda ay nagulat ang lahat ng biglang umulan. 

May 11 nang isinagawa ang 1992 Philippine Presidential at General Election kung san boboto ang mga Pilipino ng bagong Presidente, Bise Presidente,  kung saan pwede rin silang pumili at muling maghalal hanggang sa mga konsehal sa botohang ito ay tumakbo sa pagkapangulo itong sina Fidel Ramos, Miriam Santiago, Eduardo Danding Cojuangco Jr, Ramon Mitra Jr, Imelda Marcos,  Jovito Salonga at Salvador Laurel kung saan nanalo itong si Fidel Ramos at nakuha naman ni Joseph Estrada ang pagiging Vice President. Sinasabing ang 1992 Presidential election ng ating bansa ay isa sa pinakamakulay at kontrobersyal na eleksyon. Makulay dahil sa pagkakahati-hati ng mga boto ng bawat Pilipino. Kasi ay may kanya-kanyang gusto. Kaya nga hindi masasabing landslide ang pagkapanalo nitong si Fidel Ramos. Kontrobersyal naman dahil sa sinasabing dayaan daw na nangyari, sa panahon kasing iyon ay sikat din talaga itong si Miriam Santiago kaya naman marami ring nag-e-expect na baka siya ang manalo. Sinasabing sa mga unang araw pa nga ng bilangan ay siya talaga ang nanguna at nahabol na lang ito ni Fidel Ramos sa panahon din kasi noon ay mano-mano talaga ang bilangan kaya naman hindi rin maiiwasan ang kaguluhan at inirereklamo nga nitong si Miriam ang pagkakaroon daw ng mga power outages ay ang naging pagkakataon para magkaroon ng dayaan. Ito rin naman ang pananaw ng ilang mga Pilipino. Bagaman siya ay nagprotesta ay dinismis lang din naman ng Supreme Court ang kaniang apila. Samantala sa eleksyon ding ito ay nanguna naman sa pagkasenador ang Quezon City Vice Mayor na si Tito Sotto.

 May 16 naman nasimula namang umere ang Youth Oriented Informative at Magazine show na 5 and up sa ABC 5, kung saan ilan sa mga naging host nito ay sina Atom araullio, China Ortaleza, Zach Yuzon, Justin De Jesus at ang magkapatid na Ron at Raver Cruz, at marami pang iba. Dahil sa magandang konsepto at hatid na kaalaman, ang programa ay nakakuha ng maraming mga parangal matapos ang presidential election. May 22 na maging full pledge province na ang Guimaras mula sa pagiging subprovince nito ng Iloilo, ito'y matapos ang isinagawang plebisito na pumabor naman sa pagiging independent nga ng Guimaras at kalaunan ay na-assign dito ang kauna-unang Gobernador ng lugar na si Emily Relucio Lopez at sa bandang ito ay pinalabas sa mga sinehan ang pelikulang Aswang na pinagbidahan naman nitong sina Aiza Seguerra, Manilyn Reynes at Alma Moreno. Ang pelikulang ito ay ang isa sa mga tumatak na pelikulang aswang nung panahong iyon sa mga kabataan sapagkat sa panahong iyon ay usong-uso talaga mga kwentong aswang, manananggal at kung anu-ano pa na mulao sa Capiz at Siquijor. 

May 25 naman ng maganap ang isang tragic marketing disaster sa bansa ang Pepsi Number Fever o ang 349 incident dahil nagkaroon kasi ng promo ang Pepsi company na kung matatapat  sayo ang mga tanasn ng Pepsi, 7 Up, Mountain Dew at Mirinda na merong kaukulang halaga at security code, at merong tatlong winning number na ina-announce sa TV Patrol ay mapapasayaw sa halaga ng nakasulat sa tansan at kung tama rin ang security code nito sa unang ratsada ng promo nito ay marami ang nakatanggap ng premyo kabilang ang 1 million jackpot kaya naman humaling na humaling ang mga tao. May mga nagsasabi pa nga na kahit daw pagbili ng bigas ay binibili na ng Pepsi dahil nagbabakasakaling manalo. Kaya nga lang sa ikalawang wave ng promo kung saan naextend ito dahil nga sa paglaki ng benta ng kumpanya ng Pepsi ay nagkaroon ng aberya, kung saan sinasabing nagkaroon daw ng computer error nang ito'y makapagprint ng walong libong tansan na merong number na 349. Dinumog ang mga warehouse at ang mga bottling area ng Pepsi para kubrahin ng mga tao ang kanilang napanalunan. Agad nagkaroon ng meeting ang Pepsi dahil alam nilang merong maling nangyari. Hindi nila kayang bayaran ng napakaraming mga taong ito. Sa kabila ng paliwanag ng Pepsi na nagkaroon ng error ay hindi pumayag ang mga claimants dahilan para magkaroon ng mga kaguluhan na umabot pa nga sa nagkaroon ng binawian ng buhay. Merong ilang mga pumayag at tinanggap na ang Php500 bilang pampalubag loob dahil alam naman nila nagkamali lang talaga ang Pepsi, pero hindi lahat ng tao ay ganon mag-isip, ito'y dahil marami pa ring nagpatuloy na lumaban para makuha nila ng buo ang kanilang premyo. Meron pa nga daw mga nag-resign sa trabaho, nakipaghiwalay sa asawa, at lumawas pa mula sa probinsya. Ganoon katindi pero bandang huli ay umabot na sa Korte Suprema ang kaso. Ang naging desisyon ay pumabor sa Pepsi, ito'y dahil ang mga tansan  ng mga libo-libong nagrereklamo ay wala namang nakalagay na tamang security code para nga masabing ikaw talaga ang nanalo. Bagaman ganoon ay nagbigay pa rin ng Pepsi ng tig 30,000 sa ilang mga lumaban hanggang sa huli. Samantala ang araw din na ito May 25, ang araw din ng paglipat ng programang Television Guesters ng TVJ ito'y mula sa Island TV 13 ay lumipat ito sa ABC 5. 

Eraserheads - Ligaya ( Released in 1992)

Sa katapusan naman ng buwan, May 30 ay nai-launch naman ang bagong TV station ang SBMO Southern Broadcasting Corporation. At pagpasok naman ng buwan ng Hunyo,  June 7 ay ginanap naman sa bansa ang 30th Chess Olympiad ito ay ginanap sa Philippine International Convention Center sa Pasay. Nasa isandaan at dalawang team ang lumahok dito mula sa iba't ibang bansa kung saan sa men's event ang nagwagi ng gold ay ang team ng Russia kabilang itong si Gary Kasparov, silver naman ng Uzbekistan at bronze naman ng Armenia at sa Women's event naman naka-gold naman ang Georgia, silver naman ang Ukraine at bronze naman ang China. Sa buwan ding ito ng June 1992 ay gumawa ng ingay ang aktor na si Roy Alvarez at ang kinabibilangan niyang grupo na etcetera. Ang grupo ng mga nag-iimbestiga at naniniwala sa existence ng mga alien, kung saan ay nagkaroon pa nga ng pagkakataon na hinintay nila ang pagpapakita ng mga alien sa Manila at sa Pila, Laguna. Ang pangyayaring ito ay kumuha tuloy ng atensyon na bagaman sa bandang huli ay wala rin naman silang nakita sa kalangitan.

 June 30 ang inauguration ni President Fidel Ramos, tuluyan ng ipapasa sa kanya ang pagkapangulo ni dating Pangulong Cory. Ito'y bilang ika-labindalawang Pangulo ng Pilipinas. Ang inagurasyong ito ay naganap sa Quirino Grandstand at si Pangulong Fidel Ramos ay nanumpa kay Chief Justice Narvasa at sa bansa. Sa buwan naman ng July sa buwang ito sinasabing nagsisimula ng i-record ng bandang Eraserheads ang kanilang kauna-unahang album ang Ultra Electromagnetic Pop. July 10 nang pumasok naman sa bansa ang bagyong Onsing kung saan nag-iwan ito ng tatlong patay at July 18 naman nang magsimula ang Philippine Quiz show na Battle of the Brains na umere sa New Vision 9 o sa RPN 9 na naging host itong si David Celdran. Ang quiz show na ito ay bukas sa elementarya, high school at college level. Bago pa man ang LG quiz, Game ka na ba, Weakest link ay ito talaga ang quiz show na tinututukan ng mga mahilig matuto, mga mahilig sa General Knowledge at yung tipong sumasagot din habang nanonood lang. July 25 naman na magsimula ang 1992 Barcelona Summer Olympics kung saan ay nagpadala tayo ng 26 na manlalaro kabilang itong sina Roel Velasco at Roberto Jalnaiz sa boxing at Eric Buhain naman sa swimming. Nagtapos ang ating bansa na makakuha tayo ng isang bronze sa boxing mula kay Roel Velasco nakakuha rin sana tayo ng dalawang bronze sa taekwando mula kay Stephez Fernandez at Beatrice Lucero kaya nga lang dahil sa ang sport na taekwando ay nabibilang lamang sa demonstration events, ang kanilang mga medalya ay hindi naibilang sa medal tally ng bansa kaya naman isang bronze medal lang talaga ang masasabing nasungkit ng bansa. 

Sa buwan naman ng August ng ma- launch ng Midway Games ang video game na Mortal Kombat, isa itong itong fighting game na sisikat katulad ng Street Fighter. Lumabas ito sa mga iba't ibang game platform kabilang and Sega Mega Drive, Sega Mega Genesis at ang Super Nintendo Entertainment System. Sumikat ang larong ito dahil sa makatotohanan nitong graphics, magagandang moves at ang kontrobersyal na karahasan. Sa larong ito ay sumikat ang mga salitang finish him at fatality at dito rin magsisimulang panahon na kasagsagan ng mga arcade sa Pilipinas at panahon din na maraming nagka-cutting classes para lang makapaglaro. Agosto rin nang magsimula ang programang Showbiz Lingo, isang Philippine weekly entertainment talk show na ang host ay sina Cristy Fermin at Butch Francisco. August 17 naman nang magpasimula ang programang Mara Clara ng ABS-CBN na pinagbibidahan nitong sina Judy Ann Santos at Gladys Reyes. Isa itong teleserye na merong tema ng baby switching kung saan magkakapalit ang buhay ng dalawang leading star. Si Mara o sa Judy Ann na dapat nasa mayaman ay mapupunta, sa mahirap naman itong si Clara o si Gladys Reyes. August 28 naman nang magbukas ang Edsa Shangrila, isa itong Five Star luxury hotel sa Ortigas Center na isa sa mga hotel na minamanage ng Shangrila Hotels and Resorts.  Isang kasaysayan naman ang naganap noong August 29, 1992, na makuha ang team na mula Zamboanga sa Pilipinas ang kampeonato sa 1992 Little league World Series isang international baseball tournament sa mga batang may edad 10 hanggang 12 at ito ay ginanap sa Long Beach California. Okay na sana dahil champion nga tayo kaya nga lang ay natuklasan na meron palang violation ang ating bansa, ito'y sa rules ng edad o overage at sa residency at dahil sa mga isyung ito ay nabawi ang titulo ng team ng Pilipinas. 

September 13 ang tuluyang turnover ng mga Amerikano ang Subic Bay Naval Base sa mga Pilipino at tuluyan na nga nilang nilisan ang ating bansa. Sa buwan naman ng Oktubre ng muling magre brand ang Channel 13. Ito'y mula sa Island TV 13 ay bumalik ito sa IBC na Intercontinental Broadcasting Corporation kung saan sa mga panahon ding ito ay nakikilala ang ilang mga programa lalong-lalo na ung mga Tokusatsu tulad ng Maskman at Machine Man na tinangkilik din naman ng mga batang 90s dahil halos lahat naman ng mga Tokosatsu ng panahong iyon ay talagang patok. Wala naman siguro makakalimot kay Buknoy the fighting ball. October 5 nang i-launch ang kantang Isang linggong pag-ibig ni Imelda Papin na talaga namang kinakanta ng mga Pilipino noong panahong iyon mapabata man o matanda. Ilang araw lang, October 19 naman nang magsimula sa ABS-CBN ang comedy show na Ang TV. Sinasabing hango ito sa ilang mga palabas sa ibang bansa at ang 1970 kiddie show, ang Kaluskos Musmos. Wala sigurong makakalimot sa mga salitang esmyuskee at ang "4:30 na ang TV na", sa apat na season ng programa mula 1992 hanggang 1997 ay napakaraming ABS-CBN kids and teen talents ang nakasali dito at dahil din sa kilig at kasikatan ng programa ay nagkaroon din ito ng pelikula noong 1996 ang Ang TV Movie: the Adarna Adventure.  Buwan naman ng Nobyembre, November 11 nang ipalabas sa mga sinihan ang pelikulang Aladdin na gustong-gusto ng mga bata nung panahong iyon at siyempre proud Pilipino din tayo dahil bahagi ng pelikula ang ating kababayan na si Lea Salongga kung saan ay ginamit ang kanyang boses bilang singing voice ni Jasmine.

Ewan ko na lang kung hindi ka natawa nang mapanood mo ang pelikulang Ano ba yan ni Bossing Vic Sotto  na ipinalabas naman noong November 25, 1992 at dahil naghit naman ang kuwelang pelikula ay nagkaroon pa ito ng part 2 nung 1993 ang Ano ba yan part 2, sa buwan naman ng Disyembre ay magsisimula rin ang anthology ng panonood ng mga batang 90s ng mga anime show na merong dalang kasiyahan at kurot sa puso dahil umere noong December 7 ang Cedi ang Munting Prinsipe. Kung magtatanong ka sa isang lumaki sa henerasyong ito, kung ano ang mga paborito niyang palabas nung bata siya ay tiyak na makakasama sa listahan ang Cedi. Grabe rin naman kasi ang istorya na kahit pa ang mga magulang ay kasamang nanonood ang kanilang mga anak at dahil nga sumikat din ito ay nagawan din ito ng movie version na pinagbidahan naman ni Tom Taus. December 30 naman nang tanghaling Most Valuable Player ng PBA itong si Ato Agustin mula sa San Miguel Beer. Sa season na ito ay nag-champion sa First Conference ang Shell, sa Second Conference naman ang San Miguel Beer at sa Third Conference naman ay ang Swift Mighty Meaty Hotdogs at bilang regalo din sa mga Pilipino ng ABS-CBN sa buwang ito ay nagsimula namang umere ang Home Along Da Riles isang TV sitcom na pinagbibidahan ng Comedy King na si Dolphy. Kwento ito ng Cosme family na naninirahan sa riles kasama ni Kevin ang kanyang mga anak na sina Bing o si Claudine Baretto, si Bob o si  Gio Alvarez, si Bill o si Smokey Manoloto at si Baldo o si Van Dolph. Kasama rin sa istorya ang hipag niyang si Nova Villa o si Ason na merong gusto sa kanya at ang kanyang bayaw na si Richie o si Babalu na lalong nagbigay ng kasiyahan sa nasabing programa. 

Sa Metro Manila filmfest naman ay nasama naman ang mga pelikulang Andres Manambit Angkan ng Matatapang, Bakit Labis Kitang Mahal, Engkanto, Okay Ka Fairy Ko part 2,  Takbo, Talon, Tili at ang Shake Rattle and Roll part 4.  Nanalong Best Picture ang Andres Manambit. Si Aga Muhlach naman ang tinanghal na Best Actor sa Bakit Labis Kitang Mahal at si Gina Alajar sa Best Actress sa pelikulang Shake Rattle and Roll part 4. 

Nagpatuloyang buhay sa kabila ng hirap ng mga Pilipino ay ipinagpapasalamat pa rin natin na hindi ganon kalala ang mga nangyari sa taong 1992. Ang mahalaga ng mga panahong iyon ay may nakahain pa rin tayo sa hapag at meron pa ring mga ngiti sa ating mga labi lalo na sa pagdiriwang ng araw ng Kapaskuhan at pagsalubong sa bagong taon ang taong 1993. Sa susunod ay tatalakayin naman natin ang mga kaganapan sa loob ng taon 1993 kabilang dito ang unang taon sa pamumuno ni Pangulong Fidel Ramos, ang pagputok ng Mayon Volcano, ang Pagoda tragedy at ang kasong kinasangkutan ng Calauan, Laguna mayor na si Antonio Sanchez. 

Mga Angel at Demonyo 2.0

Huwebes Santo. Mahal na Araw 2025. Araw ng Panginoon. Araw-araw na pagsamba.  Ano ba daw ang kailangan para magbalik loob sa Diyos? Bakit? ...