Huwebes, Disyembre 11, 2025

Cebu's Heroic Fur Mom of the Year 🥇

 

May mga eksena tayo na sa pelikula lang natin napapanood pero nagbibigay talaga sa atin ng intense feeling ano pa kaya kung naging makatotohanan ang ganung klaseng eksena kakayanin mo kaya kagaya ng isang babaeng taga Mandaue City, Cebu ang nagpakabayani mailigtas lamang ang kanyang mga alagang hayop sa nasusunog na gusali.

Isang nakakatakot na sunog ang nagbigay ng matinding kaba sa buong komunidad—pero sa gitna ng kaguluhan, isang kwento ng tapang, pagmamahal, at kabayanihan ang umangat. Isang furmom ang naging inspirasyon nang unahin niyang iligtas ang kanyang mga alagang aso bago pa man ang sarili niyang pagtakbo sa kaligtasan.


Ayon sa mga saksi, mabilis kumalat ang apoy at lalo pang kumapal ang usok sa loob ng kanilang bahay. At alam nating lahat: hindi ka agad namamatay sa apoy—kadalasan, sa suffocation. Kapag sobrang kapal ng usok, maaari kang mawalan ng malay bago mo pa makita ang mismong apoy. Pero sa kabila ng panganib na iyon, tumindig ang babae at pinili ang tapang sa halip na takot.

Actual video of  the incident

Habang papalapit nang papalapit ang apoy, nagtungo siya sa balcony. Doon, isa-isang kinuha ang bawat aso—matinding init man ang nararamdaman sa apoy, nanginginig, pero determinado. Marahan niyang inilalapit ang mga ito sa gilid ng balcony, habang sa ibaba naman ay nakahanda ang mga kapitbahay at volunteers na sasalo sa kanyang mga furbabies. Isa-isa, ligtas na naibaba ang kanyang mga aso, salamat sa mabilis na pagtugon ng mga taong nandoon.

At kahit halos hindi na siya makahinga mula sa kapal ng usok, hindi siya bumitaw. Hindi siya natakot na mawalan ng malay o matigilan sa pag-alis sa gusali gamit ang maikling hagdanan ng mga bumbero. Hindi siya nagpadala sa pagod o panic. Tumindig siya, huminga nang malalim, at takasan ang nagliliyab ba gusali—buhay, at kasama ang kanyang pinakamamahal na mga alaga.

Matapos mailigtas ang mga aso, tinulungan na rin siya ng mga bystanders at rescuers upang makababa ng ligtas. Sa kabutihang-palad, walang nasaktan—hindi ang babae, at hindi rin ang alinman sa kanyang mga aso.

Foo Fighters - Hero

Marami ang humanga sa kanya. May nagsabi pa nga, “Iba talaga ang pagmamahal ng isang furmom. Sa iba, aso lang yan. Pero sa kanya, pamilya.” Sa gitna ng panganib, pinatunayan niya na ang pagmamahal ay kayang magpabagsak ng takot at mag-angat ng tapang.

Ang insidenteng ito ay makabagbag-damdaming paalala kung gaano kalalim ang koneksyon ng tao at hayop—at kung paanong sa oras ng panganib, may mga taong inuuna ang kapakanan ng kanilang minamahal bago ang sarili.

At sa huli, nagsilbing inspirasyon ang babaeng ito sa Cebu at sa buong bansa. Nakakatakot ang apoy pero mas matindi ang tibok ng pusong handang magmahal at magligtas.

Kung ikaw ang nasa ganitong sitwasyon, kaya mo bang gayahin ang kabayanihan ng babaeng ito para sa kaligtasan ng iyong mga mahal sa buhay, tao man o hayop?

Martes, Disyembre 9, 2025

Nostalgia: A Multivitamins Pill?


Alam mo ba na ang pinaka-interesting na fact tungkol sa nostalgia ay dati itong itinuturing na sakit?  Para daw itong lagnat sa puso. Noong unang panahon, akala ng mga doktor na kapag sobra kang nagbabalik-tanaw, may psychological imbalance ka raw—samantalang sa totoo lang, miss mo lang yung lumang buhay na hindi ka pa nagbabayad ng kuryente. Pero ayon sa modern psychology, nostalgia is actually good for you. Para siyang multivitamins ng emosyon: nagpapalakas ng mood, nagpapababa ng stress, at minsan pa’y nagbibigay ng lakas ng loob na magpatuloy sa buhay. Hindi mo man mapapansing may pakinabang pala yung pagngiti mo habang naaalala mong sinubukan mong maligo noon sa malaking drum na punong-puno ng tubig o yung alaalang inilagay ka ng nanay mo sa batsa dahil pinasok ng baha ang buong buhay mo, kapag naalala mo ang mga bagay na yun ay bigla kang mapapa-instant ngiti. At ang mas nakakatuwa? Hindi natin kailangan ng malaking dahilan para ma-trigger ito. Kahit simpleng amoy ng nag-mumura pang pandesal, tunog ng lumang ringtone, o pagkakita ng tsinelas mong may “bakbak corner”—ayun, balik ka na agad sa panahon na ang problema mo lang ay bakit ang bilis maubos ng teks dahil lagi kang natatalo sa laro. Kaya ayan, ang nostalgia—dati raw sakit, ngayon pampagaan ng loob. Sana lahat ng sakit ganun kadaling maging comfort.

Isa pang nakakatuwang fact tungkol sa nostalgia: hindi lang pala ito tungkol sa pag-alala—pangmalakasang emotional DJ din ito ng utak. Kapag may naaalala kang masayang memorya, nagre-release ang brain mo ng feel-good chemicals tulad ng dopamine. Kaya pala kapag naaalala mo yung unang beses mong binilhan ng mama mo ng Happy Feet, pakiramdam mo biglang gumaan ng pakiramdam kahit overdue na yung bills niyo.

At eto pa—hindi daw tayo nagno-nostalgia kapag bad mood lang. Minsan, nangyayari ito dahil masaya tayo. Parang celebration ng utak na, “Uy, okay buhay mo ngayon… pero naaalala mo ba yung sarap ng childhood mo?” Kaya pala habang masaya ka sa inuman, bigla mong ikukuwento yung crush mong katabi mo sa flag ceremony noon.

May isa pang kaaliw-aliw: ang nostalgia ay universal. Hindi mo kailangan maging millennial, Gen X, o batang 90s para maramdaman ito. Kahit Gen Z ngayon, nagno-nostalgia na sa era ng K-zone, Friendster, at Touch Mobile; samantalang tayo naman, nagno-nostalgia sa panahon ng teks, tirador, at Sunny Orange juice. Ika nga, walang pinipiling edad ang lungkot-saya ng pag-alala.

At ang pinaka-swak na fact: nakakatulong ang nostalgia sa identity mo. Yup, yung simpleng pag-alala mo sa lumang tropa, first school crush, o paboritong laruan mo—yan ang bumubuo sa “ikaw” ngayon. Emotional scrapbook kumbaga. Kaya pala minsan, kahit alam mong cringe yung mga pinaggagawa mo nung elementary, hindi mo pa rin mabitawan—kasi bahagi ‘yon ng naging kwento mo, kung sino ka talaga. 

Itchyworms - Ayokong Tumanda

Sa madaling salita, ang nostalgia ay hindi lang trip down memory lane—life hack din siya para maalala mong minsan, naging bata ka ring masaya, walang iniisip, at naniniwalang pwedeng maging hotdog ang hotdog sandwich mo kapag sinawsaw mo sa ketchup.

At siyempre, hindi kumpleto ang usapang nostalgia kung hindi natin isasama ang Gen Z, ang henerasyong mas bata pero parang may senior citizen card pagdating sa pag-aalala ng nakaraan. Totoo—nostalgic na rin sila, kahit 2010s lang ang childhood nila. Pero huwag maliitin! May sariling flavor ang Gen Z nostalgia.

Para sa Gen Z, ang nostalgia ay amoy bubblegum ng 90s pero puwede na ang mga tattoo, tunog ukulele cover ng mga OPM hits, at visuals na parang washed-out Instagram filter noong 2014. Nagno-nostalgia sila sa Touchscreen-Era Childhood—mga panahon ng Flappy Bird, Vine, Musical.ly, at yung panahong buo pa ang One Direction. At nakakatawa pa dito, mas mabilis ata silang tamaan ng nostalgia kaysa sa ibang henerasyon. Isang kanta lang ni Taylor Swift bigla silang magtatype ng “I miss 2016” kahit kagabi lang naman sila masaya.

Pero ang pinaka-interesting? Gen Z treats nostalgia like an aesthetic. Hindi lang memorya—branding din. May “retro 90s,” “early 2000s,” “2014 Tumblr era,” at “pre-pandemic vibes.” Kung tayo, nagno-nostalgia dahil naaamoy natin ang pandesal na bagong hurno, sila naman nagno-nostalgia dahil nakita nila sa TikTok yung lumang layout ng Friendster at biglang nalungkot. 

At sa huli, pare-pareho lang pala tayo. Boomers, Millennials, Gen Z—lahat tinatamaan ng nostalgia kapag pagod na sa buhay. Ang kaibahan lang? Iba-iba ang trigger, pero iisa ang pakiramdam: yung biglang nagiging kumot ang alaala, at kahit sandali, feeling mo safe ka ulit.

Bakit Natin Nararamdaman Ang Nostalgia, At Ano Ang Mga Sanhi o Nagti-trigger nito?

 

Nostalgia, ano nga ba ito?

Nararamdaman natin ang Nostalgia dahil para tayong may built-in time machine sa utak—yung tipong kahit isang amoy lang ng lumang notebook, pabango o sigaw ng naglalakong “tahooo!” ay kaya tayong inihahagis pabalik sa panahon na mas simple, mas payapa, at mas mura (talaga) ang mga bilihin para sa Noche Buena. Kapag tinamaan ka ng nostalgia, hindi lang alaala ang bumabalik—pati yung pakiramdam. Biglang nagiging mas mabagal ang mundo, parang nanonood ka ng montage ng sarili mong buhay na may background music na tunog early 90s or 80s OPM acoustic, o yung mga sikat na MTV videos na napapanood mo sa MYX Channel sa Studio 23. At ano ba ang mga trigger? Aba’y napakarami! Minsan isang kanta lang na tumugtog sa jeep, isang lumang laruan na nakita mo sa ukay na katulad ng sayo noong musmos ka pa na regalo ng mga magulang mo, isang teacher’s remark na “Pass your papers,” o kahit amoy ng binibiling pandesal sa umaga. Lahat ‘yan may kakayahang magbukas ng memory vault mo. Pero bakit tayo ganito? Dahil ang nostalgia ay parang mental comfort food—hindi mo naman sinasadyang kainin, pero pag natikman mo, bigla kang napapangiti. It reminds us of a time we felt safe, loved, or simply less stressed. Kaya ayun, tuwing may simpleng bagay na kumalabit sa memorya natin, bumabalik tayo sandali sa nakaraan para magpahinga. At sa totoo lang, sa dami ng problema sa adulting, minsan kailangan din nating balikan ang panahon na ang pinakamalaking dilemma lang natin ay kung bibili ba tayo ng teks o ng Choki-Choki.

Nararamdaman natin ang nostalgia dahil para tayong mga taong may sariling “emotional USB”—punô ng matatamis, nakakahiya, at minsan nakakaiyak na files ng ating nakaraan. Kapag may nag-trigger, automatic siyang nag-o-open kahit hindi mo naman double-click na parang function ng mouse to open many files in one folder. At bakit nga ba ganito? Dahil ang utak natin ay likas na storyteller at mainam na rekorder kumpara sa mga totoong recorder devices ang puso at isipan pa rin ang number 1 recorder ng aing mga memorya dahil nabubura lamang ang mga 'to kapag ikaw ay lumisan na sa mundo. Tinatandaan nito hindi lang ang nangyari, kundi kung paano natin narinig, naamoy, nalasahan, at naramdaman ang mga ito. Kaya kapag naamoy mo alimuom sa tabi ng bintana ay parang bumabalik sayo ang mga alaala na gusto mong magpaalam kay nanay para maligo sa ulan, biglang bumabalik yung mga hapon sa probinsya na nanginginain sa sala ang mga tito mong walang ginawa kundi mag-kwento ng “Noong panahon namin…” Ang mga radyong transistor sa tahimik na umaga sa probinsiya, ang mga nilulutong ihaw habang naghihintay ka ng pagkain sa lamesa't minamasdan ang tatay mong nagkukumpuni ng kung anu-anong appliances na sira tuwing Linggo. 

Chris Cornell - Patience

Ano pa ang mga trigger? Sensory memories—amoy ng newly cut na damo, tunog ng lumang ringtone ng Nokia, tambay sa hapon sa tabi ng ilog na parang eksena sa “Tabing Ilog.” Emotional memories—kapag nakita mo yung laruan na hindi mo nabili noon, o yung lumang school ID mong nakaipit sa lumang kahon. Social memories—kapag nakita mo sa Facebook na may batch reunion na naman pero wala ka pa ring natutupad na pangarap. At syempre, food triggers—kasi isang kagat lang ng monay na may Reno liver spread, tapos na ang laban. Isama na natin diyan ang mga pabango na nagbibigay ng libu-libong alaala sa amoy nito. Diyan natin nararamdaman lahat ng nostalgia. 

At bakit ba tayo madaling tamaan ng nostalgia? Simple: dahil palagi nating hinahanap yung mga panahong ang buhay ay hindi pa tungkol sa bills, deadlines, at “seen” na chat. Nostalgia serves as a soft pillow na pinapatong natin sa noo kapag sobrang bigat na ng araw. Ito yung paraan ng utak natin para sabihing, “Uy, may mga masayang nangyari sa’yo. Relax lang.” Kaya kapag bigla kang ngumiti habang nakikinig ng Smokey Mountain o kay Tootsie Guevarra habang nakakita ng old bangketa tiles sa Quiapo, huwag kang magtaka. Hindi ka weird. Tao ka lang. At minsan, kailangan mo talagang bumalik sandali sa nakaraan para kayanin ang present—at para maalala kung gaano karami nang napagdaanan mo.

Linggo, Disyembre 7, 2025

A Perfect Christmas

 

🎵 My idea of a perfect Christmas is to spend it with you ðŸŽµ

May mga kantang hindi mo lang basta naririnig—nararamdaman mo rin. At para sa akin, si Jose Mari Chan ang may hawak ng pinaka-makapangyarihang “time machine” sa OPM Christmas music. At kung may isang kanta niya na itinuturing kong paborito, iyon ay “A Perfect Christmas.”

Bakit?

Kasi hindi ito tungkol sa mamahaling regalo, bonggang handaan, o makukutitap na dekorasyon. Ang laman ng kanta ay simple: ang longing, ang sincerity, at ang taos-pusong hangarin na makasama ang mga taong mahal mo tuwing Pasko. At para sa isang batang lumaki noong 90s, doon umiikot ang mundo — sa pamilya, sa munting handaan, sa lumang TV, sa parol na gawa sa cellophane na nilagyan ng bombilyang pang-ilaw, sa regalong naka-wrap sa recycled Christmas wrapper, at sa inasam-asam na araw na magkakasama ang lahat.

Kaya halina't himayin natin ang bawat linya ng kanta. Bawat lyrics, iugnay natin sa mga Christmas memories na tumatak sa ating pagkabata.

My idea of a perfect Christmas
Is to spend it with you
In a party or dinner for two
Anywhere would do
Celebrating the yuletide season
Always lights up our lives
Simple pleasures are made special, too
When they're shared with you

Looking through some old photographs
Faces and friends, we'll always remember
Watching busy shoppers rushing about
In the cool breeze of December
Sparkling lights all over town
Children's carols in the air
By the Christmas tree
A shower of stardust on your hair

I can't think of a better Christmas
Than my wish coming true
And my wish is you'd let me spend
My whole life with you

Looking through some old photographs
Faces and friends, we'll always remember
Watching busy shoppers rushing about
In the cool breeze of December
Sparkling lights all over town
Children's carols in the air
By the Christmas tree
A shower of stardust on your hair

I can't think of a better Christmas
Than my wish coming true
And my wish is you'd let me spend
My whole life with you

My idea of a perfect Christmas
Is spending it with you

Jose Mari Chan - A Perfect Christmas

“My idea of a perfect Christmas is to spend it with you.”

Simpleng linya, pero tumatama diretso sa puso. Noong 90s, hindi kumpleto ang Pasko kapag hindi kumpleto ang pamilya. Kahit may tatay na OFW, nanay na uuwi pa galing trabaho, o kapatid na galing school party — basta't dumating ang gabi ng December 24, parang magic na bigla kayong magkakasama sa iisang mesa. Yun na ang “perfect Christmas.” In Pinoy culture, family is important specially bonding in the Christmas season. Ito ang gugustuhin mo bilang Pinoy. Dito nagkakasama sama ang pamilya, nagkakalimutan ng mga ginawang kasalanan sa bawat isa kung meron man at nagkakapatawaran sa araw mismo ng Kapaskuhan. 

“In a party or dinner for two, anywhere would do”

Hindi kailangan ng magarbong venue. Sa Pilipinas noong 90s, ang “party” madalas nasa sala lang — may monoblock chairs kapag kinulang ang upuan sa sofa, isang mesa na may mantel na may Christmas theme ang design, at kung swerte, may spaghetti, lumpiang Shanghai, keso de bola at hamon na galing sa gift pack ng kumpanya ni Papa. At kung magkasama kayo kahit saan — kahit maliit lang ang bahay basta sama-sama, Pasko na.

“Celebrating the Yuletide season always lights up my life”

Sa 90s, literal na “light up” ang nangyayari — dahil sa Christmas lights na umiilaw-ilaw pero proud na proud kang naka-display. Iba ang tanglaw ng Pasko sa mga Pilipino specially in the 90s. May kakaibang lamig ang hangin at galak na damdamin ang bawat isa sa tuwing sasapit ang Pasko.

At habang lumalaki ka, naiintindihan mong hindi ilaw ang nagpapasaya kundi yung mismong feeling ng Pasko: bakasyon, aguinaldo, reunion, mga bagong damit at laruan, ang vibe ng Simbang Gabi, at syempre, walang pasok at nakapahinga ang lahat. 

“Simple pleasures are made special too”

Ito ang Paskong Pinoy noong 90s — simple pleasures talaga ang bumubuo sa kabuuang saya.Yung mga bagay na ngayon ay “ordinary” lang, pero noon, parang jackpot na:
  • Yung Fruit Salad na isang beses sa isang taon mo lang natitikman
  • Yung bagong T-shirt na kasama sa pamasko ng ninang
  • Yung jumbo hotdog sa Noche Buena na may kasama pang katusok na marshmallow
  • Yung Disney CD na pinapabalik-balik sa VCD player
  • Yung Christmas party na may bring-me, hep-hep hooray, at munting gift exchange
  • Di mawawala ang agawang barya pagsapit ng alas-dose
Noong 90s, maliit lang ang mundo, pero ang kaligayahan malaki. At kahit simple, nagiging espesyal… dahil Pasko.

“When they’re shared with you”

Ang sikreto ng mga alaala ng Paskong 90s? Kasama mo sila. Pamilya mo. Kaibigan mo. GF or BF mo. Mga pinsan mong kabonding buong Christmas vacation. Kahit simpleng pagkain ng chocnut, pagbukas ng pulang sobre na may 20 pesos, o panonood ng fireworks sa kalye — nagiging hindi malilimutan dahil may kasama kang tumawa, kumain, at maghintay ng Pasko.

Noong 90s, hindi mo pa alam ang salitang “quality time,” pero araw-araw mo itong nararanasan. Ang saya ay hindi dahil bongga ang Pasko —kundi dahil may taong kakapitan, tatawanan, makakasama at makakausap.

“Looking through some old photographs”

Ito ang isa sa pinakanostalgic na linya ng kanta—parang biglang bumubukas ang isang photo album na amoy lumang papel. Noong 90s, wala pang social media. Ang mga alaala, hindi naka-upload. Naka-develop sa film. Napakamahal noon ang magpa-develop ng pictures at mahal din ang film. Kung masinop ka malamang naka-save lahat ng photos sa isang picture album and you'll be happy to take a look back at those photos kung nais mong makaramdam ng nostalgia o di kaya ay bigla na lang papatak ang luha ng hindi mo alam dahil sa mga pictures na yun may isa, dalawa o tatlo dun na hindi niyo na makakasama pa sa Pasko. 

At kapag nagsimula ka nang tumingin sa mga lumang larawan:
  • Yung family picture sa harap ng Christmas tree at kumukuti-kutitap na Christmas lights sa background ng bintana.
  • Yung group photos ng magkakapitbahay na nakapila sa harap ng sari-sari store
  • Yung larawan ninyong magkakaklase noong Christmas party, hawak ang munting regalo mula sa exchange gift
  • Yung shot na medyo blurred dahil galaw ang camera ng tito mong laging photographer

Bigla mong mararamdaman na ibang klaseng saya ang dala ng lumang litrato — hindi dahil perfect ang kuha, kundi dahil tunay ang moment.

“Faces and friends, we’ll always remember”

Sa bawat lumang litrato, may mga mukhang nagsasabing: “Ganito tayo dati. Ganito kasaya ang Pasko, Sana ganito ulit." Yung mga friends mo noong 90s — mga kalaro sa kalye, mga ka-church sa Simbang Gabi, mga kalaro na nagkakaroling at sabay-sabay nagpasalamat dahil nabigyan kayo ng instant barya sa pangangaroling, “Thank You, Thank You, Ang Babait Ninyo, Thank you!"

At kahit nagbago na ang lahat — nag-iba na ang syudad, nagkalayo-layo na kayo — dala ng litratong iyon ang tanong na:

“Grabe, paano tayo naging ganun kasaya nang ganoon kasimple?”

At doon mo marerealize na totoo ang sinasabi ng kanta: may mga taong kahit hindi mo na nakakasama, hindi mo malilimutan.

“Watching busy shoppers rushing about”

Ito ang eksenang quintessentially Pinoy tuwing 90s Christmas—ang mall na punô ng tao pero punong-puno rin ng saya. Kapag December, parang lahat ng tao nagmamadali: si Mama na may listahan ng exchange gifts, si Papa na naghahanap ng sale sa appliance store, mga batang nakapila sa Gift Gate para tumingin ng Sanrio, Hello Kitty stuff toys at kung anu-ano pang 90s things, mga tita sa Divisoria habang lumalaban sa dagsa ng tao para makabili ng murang regalo, at mga shoppers na may bitbit na SM, Rustan’s, o Shoemart plastic bags. Sa 90s, ang pagmasdan ang mga taong abalang-abala sa mall ay parang bahagi na ng Christmas tradition. At habang nakaupo ka sa bench, kumakain ng hotdog on stick o ice scramble, mapapaisip ka: “Ganito pala talaga ang Pasko—masikip, magulo, pero masaya.”

“In the cool breeze of December”

Sa Pilipinas, bihira ang “cool breeze,” pero tuwing December may kakaibang lamig na dumarating—hindi yung lamig ng aircon kundi yung lamig ng tunay na Paskong Pinoy. Noong 90s, naka-jacket ka kahit hindi naman talaga kailangan, naka-bonnet ang mga bata kahit nasa Pilipinas lang, at ramdam mong malamig ang umaga tuwing aattend ka ng misa sa Simbang Gabi. Pagdating ng gabi, may simoy ng hangin na amoy usok ng hamon, puto bumbong, at kapitbahay na nagsa–soundtrip ng Silent Night. Sa simpleng pag-ihip ng hangin, bigla mong nararamdaman ang halo-halong excitement, lungkot, saya, at pag-asa. Parang sinasabi ng December breeze, “Andito na ulit ang Pasko. At may mga alaala na naman tayong mabubuo.”

“Sparkling lights all over town”

Sa Pinas noong 90s, ibang klase ang saya kapag nagsimula nang magliwanag ang buong bayan. Kahit hindi sosyal ang dekorasyon, basta kumukutitap — Pasko na. Makikita mo ang Christmas lights na paulit-ulit lang ang blink mode, minsan naka-short pa, pero ang saya pa ring panoorin. Ang mga poste ng kalsada may parol na gawa sa capiz, ang mga bahay naka-display ang parol na may Christmas bulbs sa loob, at ang mga tindahan may makukulay na dekorasyon kahit stencil lang ng Santa na dinikit ng masking tape. Kahit simpleng ilaw lang, parang buong mundo mo nagliwanag — at bilang batang 90s, doon mo naramdaman ang unang bugso ng excitement ng Pasko.

“Children’s carols in the air”

At siyempre, kasabay ng mga ilaw ang tunog ng pangangaroling. Noong 90s, literal na may “children’s carols in the air” dahil gabi-gabi, may dumaraan na grupo ng bata-batang may dalang tansan na nakapulupot sa alambre, ginawang tambourine. May improvised drums na gawa sa lata ng biscuits o lata ng Nido. Kakanta sila ng “Sa maybahay ang aming bati” o “Ang Pasko ay Sumapit,” sabay katok sa gate ninyo. At kapag binigyan mo sila ng barya, yung saya nila parang nanalo sa raffle. Ang simpleng tunog ng mga batang nangangaroling — minsan sintunado, minsan sabog ang ritmo — ay naging tunog ng Paskong Pilipino na hindi mo makakalimutan.

"By the Christmas tree"

Noong 90s, ang Christmas tree ang sentro ng buong bahay — yung common na green Christmas tree sabay sasabitan ng mga Christmas ornaments at malaking star sa tuktok ng Christmas tree with pinalibutan na Christmas lights yan ang Christmas tree ng mga Pinoy. Minsan nakaipit pa ang mga Christmas balls na natanggal ang hook kaya tinatali ng sinulid. Ang star sa tuktok, minsan luma na, pero mahalaga pa rin kasi iyon ang grand finale ng Christmas setup. Sa tabi ng Christmas tree ginagawa ang halos lahat ng holiday moments: family picture, pagbubukas ng regalo, taguan ng surprises, at minsan, tambayan mo lang habang iniikot mo ang Christmas lights na feeling mo ikaw ang nag-install sa COD department store window display. Sa simpleng pagtayo sa tabi ng puno, ramdam mo na agad: “Pasko na talaga.” Nakapaligid na rin sa ilalim ng Christmas tree ang maraming regalong iba't-ibang kulay at disenyo ang wrapper. 

“A shower of stardust on your hair”

Ito yung poetic na paraan ng pagsabi na ang lahat ay mas maganda, mas magical, kapag Pasko. Noong 90s, literal minsan nagkakaroon ka ng “stardust”—yung mga kumikinang na glitters galing sa lumang Christmas decorations, o yung mga natanggal na kinis-kintab sa parol at napunta sa buhok mo. Pero higit doon, ito yung glow na dala ng ilaw ng Christmas tree, tumatama sa buhok ng isang tao habang nakangiti silang nagbubukas ng regalo, tumatawa kasama ang pamilya, o naglalaro sa sala. Sa sandaling iyon, parang lahat kayo nasa ilalim ng munting Milky Way ng Christmas lights—at ang simpleng glow na iyon ay nagiging alaala na dadalhin mo habang-buhay. Sa 90s, hindi kailangan ng filter, lighting setup, o DSLR. Basta Christmas tree lights lang at masayang Pasko, magical na ang mundo.

“Watching busy shoppers rushing about / In the cool breeze of December”

Noong 90s, isa sa pinakamasarap pagmasdan tuwing Pasko ang mga taong nagmamadali sa mall—lahat may bitbit, may listahan, may hinahanap. Kita mo si Mama na may papel na puno ng pangalan para sa exchange gifts, si Papa na sumisilip sa appliance section baka may sale sa karaoke o electric fan, Habang naglalakad ka sa loob ng mall o nakaupo sa bench, mararamdaman mo ang malamig-lamig na simoy ng December—hindi man snow, pero sapat para maramdaman mong espesyal ang panahon. Sa bawat hagod ng hanging iyon, kasabay ng ingay ng mga taong nag-uunahan sa cashier, bigla mong naiisip na ganito talaga ang Pasko sa Pilipinas: magulo, matao, maingay, pero puno ng buhay, kulay, at hindi mapantayang saya. Tanda ko pa noon tatlong araw bago mag Pasko ay isinama ako ni nanay na mag-grocery sa Uniwide Sales sa Paranaque napakanostalgic nun kasi ngayon wala na yung Uniwide sales mga bandang 1993 or 1994 yun eh then habang naglalakad lakad kami sa mga hallway ng bawat grocery products ang himig ng malakas na tugtog sa loob ng grocery store ay yung "Sleigh ride" ng Boston Pops. Bilang musmos, napakasaya ng puso ko noon. 

Sa bawat linya ng “A Perfect Christmas,” buhay na buhay ang Paskong Pilipino—simple, masaya, at puno ng pagmamahal.

Ito ang dahilan kung bakit ito ang paborito kong OPM Christmas song: hindi lang ito kanta, kundi alaala — alaala ng Paskong puno ng family bonding, keso de bola, hamon, fireworks, tawa, at mga taong nagbibigay ng tunay na kahulugan sa salitang Pasko.

Kung may kanta mang nakakabalik sa pinakamasayang panahon ng ating kabataan, ito yun. At sa bawat December, muling bumabalik ang boses ni Jose Mari Chan para sabihing:

“My idea of a perfect Christmas is to spend it with you.” 🎄✨

Ano Ang Paborito Niyong Subject? - Recess!

 

Ikaw anong paborito mong subject? Recess din ba?

Riiiiing! Recess na—at para bang preskong hangin sa loob ng klasrum ang unang nakahinga nang maluwag.

Sa likod ng silid, naghihintay ang baunan kong matagal ko nang kaibigan, tila isang maliit na lihim na mundo na bubuksan ko muli.

Tinatanong ka noon: “Anong paborito mong subject?”
At lagi mong sagot, sabay tawa: “Recess!”
Walang batang Pinoy na hindi gumamit ng joke na ‘yan—, isang katotohanang hindi kailanman maitatanggi. 

Sa araw-araw na buhay-eskwela, may iilang sandali na tunay na sinasamba: recess, lunch time, at syempre, uwian. Pero noong mga panahong masaya pa ang buhay bilang estudyante , recess lang ang hari— ‘Yung tunog ng bell na parang bugso ng kalayaan. Agad-agad lalabas ang mga bata, pare-parehong nakapila, kamay sa likod, papuntang CR. Pagbalik sa silid, sabay-sabay na pag-unlock ng mga baunan— at biglang nagiging piyesta ang simpleng klasrum.

Red ang baunan ko noon, hawig-attache case. May disenyong Kitkat na padala pa sa akin ni erpats galing Saudi.  Pero ang laman? Hansel. Minsan Rebisco. Hindi ko naman talaga type yung iba, kaya madalas kong ipinamimigay. Masarap sana ang Hansel kaso kapag nginuya mo na ay nakakahirin.  May ngiti namang kapalit—parang maliit na pakikipagkaibigan na hindi na kailangan pang pag-usapan. At aminado ako: naaakit ako sa magagandang baunan ng kaklase. Para bang kapag cute ang design, garantisadong masarap ang laman.

Kaya tuwing recess, para akong food inspector ng grade school—nag-iikot, nakisilip, umaasang may maamoy na kakaibang sarap. At nandoon sila, ang mga alamat ng baon ng dekada nobenta:
  • Knick-Knacks ang korteng isda na biscuit with coated chocolate. Champion para sa aming mga bata yan,
  • Marie biscuit na masarap isawsaw sa baon mo ding gatas.
  • Mr. Chips ng Jack N Jill ang isa sa mga sikat na tsitsirya noon dahil sa first time na nalasahan ng 90s kids ang Nacho cheese. 
  • Orange jelly candy o yung Orange swits na binudburan ng asukal na hanggang ngayon ay inilalako pa rin naman sa mga tindahan at sa mga nagtitinda na sumasampa sa bus. 
  • Roller Coaster na produkto rin ng Jack N Jill na may kakaibang sarap din at swak sa panlasa naming mga batang kalye ng 90s
  • Di mawawala ang Magnolia Chocolait na the best chocolate drink lalo na kung malamig pa kapag inabutan ng recess at kapag ubos na ay hinihipan namin muli ang karton para magkahangin sabay tatapakan namin yun ng malakas na parang may pumutok. 
  • Sa mga juice lovers naman nariyan ang Zest-O, Hi-C at kung may kaya ang budget yung ZAP orange na korteng triangle ang packaging na kailanman ay hindi mawawala sa listahan sa mga baon kapag recess.
At sa gitna ng simpleng baon, simpleng kagat, simpleng tawa, doon natin unang natutunan na ang buhay-eskwela ay hindi lang tungkol sa aralin. May lugar din para sa gutom, sa tawanan, sa pakikipagkaibigan—sa maliliit na bagay at yun naman ang importante. 

Kinse minutos lang ang recess noon—isang kisapmata lang kung tutuusin. Pero sa puso ng batang sabik sa kwentuhan at kulitan, sapat na iyon para maging isang maliit na uniberso. Sa loob ng 15 minutos, ang dami nang puwedeng mangyari:

May makukwentuhan ka tungkol sa Regal Presents kagabi—yung takutan, yung thrill ng kwentuhan at yung acting at expression ng mukha ng nagkukuwento. 

What’s your favorite subject? Recess!”
Sino ba naman ang di nakapagsabi niyan, o kahit minsan ay nahiya pang amining totoo ang biro? May ilan na nagmamatigas, ginagawang lehitimo ang sagot: “P.E.!” — oo nga naman, subject talaga sa skul. Pero kahit gaano pa kaganda ang palusot, wala pa ring tatalo sa tunay na sagot: ang recess. Sapagat ang recess, walang titser na naghihintay, walang blackboard na sinusulatan, walang quiz na biglaan. Ang meron lang ay kalayaan— kalayaang kumain ng baong paborito mo, magdaldalan na parang walang bukas,  o gawin ang kahit anong nagbibigay-saya sa puso mo bilang bata. 

Sa loob ng ilang minutong iyon, ang mundo ay sa’yo—walang grado, walang utos, puro tawa, kwento, at ang simpleng saya ng pagiging bata.

Ang baon ko rin talaga noon eh Hansel at Hi-C. Ang sarap ng hansel eh! Ang lambot ng biskwit niya na pagkasubo mo pa lang parang natutunaw na sa laway mo pero kapag naparami ka katulad ng sabi ko kanina nakakahirin kaya higop agad ako sa Hi-C orange ko. Bad trip ako ‘pag Chokies na orange yung filling ang baon ko. Tsokolate yung biskwit tapos orange flavor yung filling?! Puchang kombinasyon yan! Pero sumikat pa rin talaga eh. Inggit rin talaga ko sa mga kaklase kong may baon na Magnolia Chocolait. Dabest na inumin yun eh! Pero bihirang bihira lang akong makapagbaon nun kasi mahal eh hindi tulad ng Zesto.

Juan Dela Cruz - Kainan Na, Chibugan Na

Nang magsimula akong magbaon ng kanin, simpleng square na Tupperware lang ang gamit ko—walang espesyal na compartment para sa kutsara’t tinidor, walang divider para paghiwalayin ang kanin at ulam. Isang lalagyan lang: kanin sa ilalim, ulam sa ibabaw, tapos na.

Kaya tuwing makakakita ako ng kakaibang baunan ng kaklase, napapa-“wow” talaga ako. Lalo na noong unang beses kong masilayan ang tatlong magkakapatong na stainless steel na bilog na baunan ng kaklase ko. “Ang lupet naman nun!” sabi ko sa sarili ko, halos humanga na parang nanonood ng sci-fi.

Adjustable pa—puwedeng dalawang palapag lang kung kaunti ang baon, tatlo kung parang fiesta ang laman. Matagal kong hinangad magkaroon ng gano’n, pero hindi natupad. Hindi kasi yun ang trip ni nanay bilhin kapag humihiram siya ng brochure ng Tupperware sa kapitbahay, ang gusto niya ay yung mga lalagyan ng salad bowl.

Kaya bilang konsolasyon, tuwing matatapos kumain ang may-ari, ako na ang nagvo-volunteer na mag-assemble. Pinagpapatong ko nang maingat, sabay klak!  klak! Naka-lock na ang stainless na tore—at ako, masaya na para bang ako mismo ang may-ari.

Pagkatapos kumain, alam na—oras na para maglaro!Mataya-taya, bato-bato-piks, taguan, dampa—isang buong arcade ng larong kalye sa loob lang ng paaralan.

At pagbalik sa klasrum? Pawis-pawis, hingal, at amoy-araw. Maliban na lang sa mga “nerd” at mama’s boy na laging preskong-presko, kasi naka-upo lang sila sa canteen, tahimik at hindi nagpapagod.

Ako? Siyempre isa sa mga nagpapa-cool. Binubuksan ko pa ang polo habang naglalaro, para makita ang naka-tuck in kong sando at shorts na akala ko noon ay sobrang astig na para bang mga goons sa pelikula ni FPJ. May goma akong bracelet—pang-depensa sa dampa, pang-porma na rin.

At yung panyo ko?  Basa na sa pawis, pero pinapahid ko pa rin sa braso ko, na lalo lang basang-basa. Masarap paikutin, masarap ipitik—lalo na’t mabigat at mamasa-masa na. Kapag kumalabit ang dulo n’yan sa balat ng kaklase mo, lagitik talaga. Kung gaano kasarap pakinggan, ganoon din karaming napapaiyak at nagsusumbong sa titser dahil sa malupit na “panyo attack” na ‘yon.

Hindi rin naman nagpapahuli ang mga babae—kanya-kanya din silang may dalang Chinese garter, handang makipagpaligsahan sa ten-twenty. At kapag sobrang taas na ng garter, wala nang pakialam kung sumisilip na ang mga panty nilang laging pink o yellow—mukhang iyon talaga ang pambatang kulay noong panahon natin.

Siyempre, hindi kami papahuli sa pang-aasar. Makikisali kami bigla sa gitna, tatalon-talon na parang marunong din, kunwari magti-ten-twenty, pero ang totoo’y manggugulo lang at magpapatawa.

Please fall in line! Find your height!

Ayun na si titser. Tapos na ang kasiyahan. Isasara ko na ang polo ko— hudyat na balik-eskwela na ulit mula sa maikling mundong tinawag nating recess. Bukas ulit!

Huwebes, Disyembre 4, 2025

Paskong Pinoy sa Silid-Aralan: Ang Di-Makakalimutang Christmas Party ng 90s

Kung lumaki ka noong 90s, alam mong ang pinaka-inaabangan sa buong taon—maliban sa field trip at bukod pa sa kung kailan lalabas ang mga bagong telenobela sa Channel 2—ay ang Christmas party sa classroom. Iba ang saya, iba ang amoy ng kartolina, art paper na mga ginupit-gupit na letra at dnisenyo sa blackboard ang "MERRY CHRISTMAS", at mas lalo nang iba ang energy ng mga bata kapag 2nd week na ng December. Kapag sinabi ng teacher na “Class, Chirtsmas party na tayo next week,” automatic nang may magsisigawan, palakpakan at kulitan dahil sa excitement bukod pa sa magkakaroon ng maikling bakasyon hanggang sa salubungin natin ang bagong taon. 

Ito ang Pasko bago nagkaroon ng dekorasyong LED, bago dumating ang social media, at bago naging uso ang “themes” sa classroom party. Noon, simple lang—but magical.

Ngunit, paano nga ba tayo Naghahanda noon?

Nandiyan ang Social Studies rep, Science rep, Cleanliness monitor, at syempre—ang pinakamahalaga—Party Committee na ang trabaho ay maglista ng kung sino ang magdadala ng pansit, kung sino ang bibili ng ice, ang magdadala ng inihaw na hotdog na may marshmallow sa dulo ng stick at kung sino ang magdadala ng boom box.

Usually, ang may pinakamalaking sulat-kamay na maganda, siya ang taga-poster. Yung may chismis na mayayaman, automatic na drinks at masasarap na putahe dahil hindi rin magpapahuli sa patalbugan ng dadalhin ang mga rich parents siyempre pagkakataon na yun para mag flex ng yaman ang mga magulang. Noon pa man ganun na talaga, pero wala naman masama doon as long as lahat ay mabubusog sa special na handaan sa isang taon. Kaya yung 500 pesos kasya na Noche Buena na sinasabi ng DTI ngayon ay masarap isampal pabalik sa kanila dahil Christmas party pa lang namin noon ay bonggang-bonga na.  At yung “maingay pero masipag,” sila ang taga-arrange ng upuan. Diyan mo naman maaasahan talaga yung mga pasaway mong mga kaklase ang magbuhat ng upuan ang tumulong sa design ng classroom.\

Paano ang arrangements ng mga silya?

1. Horseshoe o U-shape

Ito ang classic. Para may space sa gitna pang games. Pero usually nagiging parang letter “C” na may bali kasi ayaw umusog ng ibang rows. Bago pa magsimula ang party asahan mo na yung mga late dati ay mas maagang dumadating ngayon. Yung gitnang space asahan mo na yun ang espasyo para sa mga games na gagawin ni teacher, kung may mga kakanta o sasayaw ay doon gaganapin. Pero bago pa mag-umpisa ang lahat paniguradong hindi mawawala ang harutan diyan, may magwrewrestling sa gitna, magtatakbuhan at kung anu-ano pang klase ng kaabnormalan. 

2. Bilog-bilog para social daw

Kunyari round-table party, pero ang ending— isang malaking oval na parang domino set na parang nagkakadikit-dikit ang mga armchair.

3. Pinagdikit na desk para maging buffet table

Ito ang pinaka-importanteng formation.  The Long Table — dito nilalapag ang pansit, spaghetti, hotdog, at fruit salad. Lahat equal, pero may unahan pa rin. Buffet style ang karaniwang ginagawa noon. 

At siyempre, may isa o dalawang silya na maingay pag inuupuan, laging sumisigaw ng kriiiik! kriiiik! Nakalagay yun sa corner para “iwas abala.”

Michael Buble - Winter Wonderland

Ano ang mga Klasik Activities sa Chirstmas Parties noong 90s?

1. Exchange Gifts - Ito ang pinaka-stressful na bahagi ng December:

  • “Worth 50 pesos lang ha!”
  • “Pwede bang chichiria?”
  • “Pwede bang keychain?”
  • “Basta wag uling!”
Pero kahit may price limit, may isang laging nagdadala ng stuffed toy na napanalunan sa perya at isang laging nakakatanggap ng panyo. Noong 90s ang kadalasang natatanggap ko noon ay walang kamatayang sabon, "Good morning" towel, at yung baril-barilan na may balang pulbura. Okay sa akin ang mga laruan pero ayaw ko na sana makatanggap ulit ng sabon. Okay naman sana pero sana naman bagong brand. Nakakasawa na kasi yung Tender Care na lagi naming gamit noong 90s tapos yun pa ulit yung matatanggap mo, mas okay sana kung Heno de Pravia di ba ? para naman maaalala ko yung nagbibigay noon habang sinasabon ko yung singit ko dahil mas mabango ang sabong yun. Kundi naman kasi Tender Care, Dial naman eh sobrang common na nun noong 90s. 

2. Parlor Games. Hindi kumpleto ang party kung walang:

  • Trip to Jerusalem (kung saan may umiiyak dahil “di fair!”)
  • Hep hep hooray (bago pa man ito mauso sa TV)
  • Paper Dance (na lagi mismong teacher ang pinaka-excited)
  • Bring Me (bring me your crush!, kaso walang naglakas ng loob)
3. Dance Number or Singing Contest. Dito lumalabas ang mga batang may talent. Laging may:
  • Grupong sasayaw sa Always ng Erasure
  • Dalawang magkababata na kakanta ng Sana Ngayong Pasko
  • At yung lalaking pilit sinasali ng classmates niya para lang may extrang tao sa formation
Brenda Lee - Rockin' Around The Christmas Tree

Mga Pagkaing Hindi Mawawala sa 90s Christmas Parties:

Ito ang dahilan kung bakit kahit may exam kinabukasan, energized ang buong klase.

1. Spaghetti na matamis. 
Siyempre Pinoy style spaghettin yarn. Yung tipong dalawang packs ng hotdog ang nasa isang kaldero.

2. Pansit. 
Hindi mawawala kasi “pampahaba ng buhay,” sabi ni teacher.

3. Hotdog na may marshmallow
On toothpicks, nakasaksak sa maliit na bilog na pinya o mansanas. Konting science experiment, konting art installation.

4. Soft drinks na Litro. Usually:
  • Royal
  • Coke
  • Sprite
  • Pepsi Blue (Christmas edition ng soft drinks noon)
At yung isang batang naka-assign sa yelo. 

5. Graham Fruit Salad
May malaking tupperware—minsan may pangalan ng nanay sa ilalim.

6. Ice Cream kung may budget konti
Yung mamang sorbetero na kinontrata ng isang nanay para may unli ice cream sa buong klase.

7. Mga pagkaing ulam, kagaya ng:
Lumpia, mechado, fried chicken, afritada at kung anu-ano pa. Minsan may magcocompare pa sa kabilang section na mas masarap daw sa kabilang section kasi may morcon at pa-ham ang ibang parents at mas masarap ang palamang sandwich. 

Sa huli, hindi naman talaga ang pagkain o ang mga games ang tunay na magic, kundi ang sama-samang ingay, halakhakan, at kulitan ng buong klase. Yun yung pakiramdam na kahit sandali, wala munang quizzes, homework, o takdang-aralin—puro saya lang ang umiiral. At pagkatapos ng araw, kinabukasan wala kang iintindihin na gumising ng maaga sapagkat bakasyon,maikli man pero sapat na pahinga na para sa isang mag-aaral. Yung karanasan na sabay-sabay kayong kakanta ng Christmas In Our Hearts, sabay-sabay ding tatawa kapag may nahulog sa Trip to Jerusalem, at uuwi kang may bitbit na mug, keychain, picture frame, sabon o pabango na masakit sa ilong pero nakakatuwang tanggapin. Hindi rin pala papahuli ang mga bagong damit na regalo ni ninang at ninong o bagong bili ni tatay at nanay para isuot sa Christmas party niyo. Lahat ng suot mo ng araw na yun ay bago. Yun ang Paskong Pinoy sa classroom ng 90s: simple,ubod ng saya at galak,  magulo, puno ng tawa, pero sobrang totoo. At hanggang ngayon, kahit gaano na tayo katanda o ka-busy, minsan napapaisip pa rin tayo at naaalala ang mga panahong umaatend tayo sa 90's Christmas Party. Wala man mga alaala sa mga cellphone selfie dahil hindi pa uso noon o mahal ang film ng camera bagama't nakatatak na sa puso't-isipan natin ang mga alaala ng nakaraan. Wala pa ring tatalo sa tunay na rekorder ng buhay, ang mga alaala. Maligayang Pasko sa inyong lahat at sanay mabunot ka na this time sa mga raffle! 

Lunes, Disyembre 1, 2025

The Days Of My Writing

 

'Sumikat, Mapansin, Mapabilang'

Hindi na ako gaanong umiikot sa malawak na kalye ng blogosperyo ng iba sapagkat halos wala na rin naman ang nagsusulat ang ang ibang website ng mga paborito kong blog noon ay halos wala na sa internet, ngunit paminsan-minsan may nagsusulpot na katiting na poste—mga salitang kumakaway, mga kuwentong bumubulong—na nagpapaalala sa akin kung bakit ko minahal ang mundo ng pagsusulat noong una pa man.

Nakakatuwang silipin ang mga blog ng kabataan: para kang tumatanaw sa lumang larawan ng sarili mo, ‘yong bersyon mong puno ng sigla, pangarap, at pasikut-sikot na tanong sa buhay. Hindi ko rin alam kung dahil ba ito sa edad na pasan ko ngayon, o dahil ibang-iba na ang daloy ng aking araw-araw, ngunit may kakaibang lambing ang makita ang sarili sa kanila—kahit sa pagitan lang ng mga linya.

Matagal-tagal na rin mula nang huli kong talupan ang mga obserbasyon ko tungkol sa mga bagong manunulat. Ngunit gaya ng matagal ko nang paniniwala, parang isang paikot na orasan ang blogging—may mga panahong tahimik, may mga sandaling sabay-sabay ang tibok. Paulit-ulit ang pag-ikot, nag-iiba lang ang kamay na humahawak sa panulat, at ang boses na nagbibigay-buhay sa kuwento. Depende rin kung anong nasasaloob ng damdamin. Minsan masipag, minsan may galak at minsan naman ay wala lang dahil tinatamad at walang maisip na bagong maisusulat. 

Naaalala mo pa ba ang mga nalilikhang damdamin noong nagsusulat ka?

MALUNGKOT ANG BUHAY DAHIL SINGLE?

May mga araw talagang tila sinasabayan ng langit ang bigat sa puso mo—nalulungkot ka tuwing umuulan, para bang bawat patak ay paalala ng mga gabing wala kang kayakap. Dumarating ang Pasko at napapahugot ka na naman; kahit gaano karami ang ilaw sa paligid, may isang sulok pa rin sa puso mong nananatiling madilim.

Sa Araw ng mga Puso, umiiyak ka, kahit pilit mong sinasabing hindi ka apektado. Nag-summer vacation ka mag-isa, umaasang ang dagat ang pupuno sa puwang sa dibdib mo, pero nauwi ka ring nakatanaw sa alon, iniisip kung saan ka ba nagkulang. At tuwing birthday mo, iisa ang hiling na paulit-ulit mong binubulong: sana naman, ngayong taon, may dumating.

Sa pagsalubong ng bagong taon, ang goal mo ay simple pero mabigat—magkasyota. Para bang hindi iikot ang mundo hangga’t hindi ka minamahal pabalik. Minsan, magpapanggap ka pa—sasabihin mong masaya ang single blessedness, na kaya mo, na kuntento ka. Pero paglaon, ilang linggo lang ang lilipas, at makikita mong muli ang sarili mo sa madilim na kuwarto, nakaupo sa tabi ng kama, nagmumukmok sa katahimikang ikaw lang ang nakakarinig.

MASAYA NG BUHAY SA IBA DAHIL MAY ASAWA O DYOWA

Ipopost mo ang anniversary ninyo—parang bandilang iwinawagayway sa buong internet. Ipopost ninyo ang monthsary, weeksary, pati daysary, na para bang bawat segundo ng inyong pagsasama ay dapat isulat sa mga bituin at i-broadcast sa timeline ng mundo.

Ipopost mo kapag nag-away kayo, kasama ang mga cryptic na hugot na alam mo namang siya lang ang patamaan. Ipopost mo rin kapag nagkabati na kayo—biglang may heart emoji, biglang may “goodnight” na may extra letters. Ipopost mo kapag miss mo siya, kahit katabi mo lang naman kaninang umaga. Ipopost mo ang mga date ninyo—mula sa mamahaling café hanggang sa fishball sa kanto—lahat may caption, lahat may filter.

Ipopost mo ang pagmamahal mo sa kanya, kahit alam mong medyo nakakasuka na para sa iba. Pero mahal mo eh—ano pa bang magagawa mo? Ganyan talaga kapag masayang may kapareha. 

MAGSUSULAT KAPAG WALA NANG NANGYAYARING MAGANDA SA BUHAY

Magsisimula kang magkuwento—mga kuwentong puno ng liko, sapot, at sugat. Isasalaysay mo ang hirap na dinaanan mo, tila epikong isinulat sa luha. Ikukwento mo kung paano ka niloko, iniwan, at iniwasan ng minamahal mo, na para bang isang eksena sa teleserye na walang commercial break.

Ipipinta mo rin kung paanong unti-unting gumuho ang mundo mo—dahil sa bulok na sistema ng bahay na puno ng sigawan, eskwelang puno ng pangungutya, trabahong walang direksiyon, o gobyernong pinamumugaran ng mgabuwitre't-buwaya, na sa paningin mo, lahat ay may ambag sa pagkasira ng iyong katahimikan. Hindi ka nakikinig sa mga nagsasabing maganda ang buhay; para sa’yo, ikaw lang ang maaaring mag-entitle sa drama ng sanlibutan.

At sa kaka-post mo ng drama, bigla ka na ngayong naging love guru. Ikaw na ang nagbibigay ng tips kung paano hawakan ang puso—kung anong klaseng girlfriend o boyfriend ang dapat hanapin ng mga mambabasa mo, kung paano mag-move on, kung paano mag-ayos ng mag-asawang nag-aaway. Minsan pa nga, gumagawa ka ng mahabang post para sagutin ang lahat ng tanong ng mga tagasubaybay mo—para kang si Charo Santos Concio o si Joe D' Mango ng Love Notes ng blogging, nakaupo sa harap ng ilaw habang nagbibigay-lakas sa madla.

At doon, sa gitna ng drama, ng payo, at ng papel mong self-appointed guru, naroon ang pinakamasarap na punchline: nagsusulat ka dahil gusto mong paniwalaang kaya mong gamutin ang puso ng iba… kahit hindi mo pa nasubukang ipahawak ang sarili mong puso sa kahit sino.

Jets to Brazil - I Typed For Miles

IKAW NA GUSTONG SUMIKAT ANG BLOG

Aktibo kang nag-iiwan ng bakas sa mga tahanan ng mga sikat na blogger—mga komentong umaasang may isang maligaw na mambabasa, may isang masipag na mata, na mapapadaan naman sa munting sulok ng internet na tinatawag mong bahay. Para kang kumakatok sa pinto ng bawat kilala, nagbabakasakaling may mag-imbita pabalik.

Gumagawa ka ng kung anu-anong paandar—mga pautot na ang tanging layunin ay masabi lang na in ka, na kasali ka sa umiikot na mundo. Nakikisali ka sa mga tag post kahit hindi mo naman gamay ang tema. Gumagawa ka ng mga badge na parang medalya, ipinapamigay sa iba para lang makuha ang kiliti ng pabalik na tingin. Namimigay ka ng awards na parang ikaw ang namumuno sa isang lihim na akademya ng mga blogger.

Ililink mo silang lahat—lahat, kahit hindi mo naman binabasa ang mga sinusulat nila. Para lang masabi na bahagi ka ng komunidad. Nagsusulat ka ng kung ano ang trending, kung ano ang uso, kung ano ang pinag-uusapan ng marami. Makikisawsaw ka sa bawat isyu, sa bawat alitan, sa bawat blog war na umiinit sa timeline—kahit hindi ka naman talaga bahagi ng labanan.

At araw-araw kang magtatala, magpupuyat, maghahanap ng inspirasyon kahit sa pagitan ng reklamo at kape. Dahil sa puso mo, may isang tahimik ngunit matinding pagnanasa:

Sumikat.
Mapansin.
Mabilang.

At sa bawat post na inilalabas mo, umaasa kang malapit-lapit ka na. Kahit kaunti. Kahit sandali.

IKAW NA MANGINGINOM NG SPRITE

Ikaw ‘yung uri ng manunulat na hindi marunong magpanggap. Nagpapakatotoo ika nga sa Sprite commercial. Isinusulat mo ang tunay mong damdamin—hilaw, walang dekorasyon, walang sugarcoat. Wala kang pakialam kung may bumabasa o wala; para sa’yo, sapat nang mailabas ang bigat o saya ng loob. Minsan isang pangungusap lang ang buong post mo, isang hibla ng emosyon na inilapag mo sa mundo, bahala na kung may makapulot o wala.

Hindi mo hangad ang bagong kaibigan, bagong syota, o bagong koneksiyon. Nagsusulat ka dahil doon ka masaya—dahil iyon ang tanging lugar kung saan kaya mong huminga nang malaya. Minsan, ikaw lang ang nakakaintindi ng sinusulat mo, at ayos lang ‘yon. Nakakatawa pa nga, dahil sa iyong simplicity, ikaw pa ang gustong kaibiganin ng mga tao.

Mayroong kokontra sa paniniwala mo, mga estrangherong dadaan lang para mangutya o magsabi ng dapat o hindi dapat. Pero ikaw, dedma lang. Tahimik mong iginagalang ang opinyon nila, kahit hindi mo tanggap. Dahil alam mong ganyan talaga ang mundo—magkakaiba ang isip, pero puwedeng magtagpo ang pag-unawa.

Ang dami-dami nang nagsusulat sa mundo ngayon. Madalas nakakatuwa; madalas nakakainspire. Pero minsan, nakakapagod din, nakakainis, at minsan pa nga, nakakabagabag ng puso. May mga sandaling gusto mo nang huminto, pero hindi mo rin magawa.

Hanggang ngayon masaya ang magsulat dahil nakakatanggal ng stress lalo na sa aking kondisyon at ito nga ang halos naging pampalipas oras ko kaya marami-rami rin ang aking nalikhang post ngayon 2025. 

Mahirap iwan ang pagsusulat at least kapag nawala ka sa mundo, mayroon kang naiwang alaala sa kung sino man ang mapadpad na mahilig magbasa. 

Ikaw naaalala mo pa ba noong nagsusulat ka? Sino ka sa aking mga nabanggit?

Linggo, Nobyembre 30, 2025

Who Will Stay and Who Will Go?: Predictions On Possible Major Character Death in Stranger Things 5

 


I can only say that I'm a fan since the first Season of Stranger Things mula sa pagkawala ni Will Byers hanggang sa pagkawala naman ni Holly Wheeler sa Season 5. But it comes with a sad vibe, since kumpirmado na, this will be the last season of my favorite sci-fi series, which debuted in 2016.

At sa totoo lang, nandito na ang lahat ng hinahanap ko sa isang kuwento—kumpletos rekados, lalo na kapag 80s ang set-up. Nostalgic ang mga porma, ang japorms, ang buhok, ang simpleng damit na iconic sa dekadang ’yon, at syempre, ang mga tugtuging kumikiliti sa alaala. Tinamaan talaga ang puso ko ng perpektong musika ng 80s, sabay pa sa mga gawain noon ng kabataan: sleepovers sa bahay ng barkada, board games at arcade, mga payak na crush na bumabagsak sa simpleng ngiti—mga bagay na hindi na maibibigay ng modernong panahon.

Pag hinalo mo ang nostalgia sa misteryo, siyensya, at halimaw ng ibang dimensyon, talagang mapapabinge-watch kahit sinong masalang manood. Ang hirap tumakas sa mundong ganito kapag bawat eksena ay sumisiklab ng excitement, saya, at alaala ng panahong hindi na babalik.

Pagkatapos kong panoorin ang unang bahagi ng huling season ng Stranger Things, dama ko na marami ang magwawakas ang hininga. Paulit-ulit tayong tinukso ng mga sandaling muntik nang mamatay ang mga bida, ngunit may kirot sa dibdib na nagsasabing wala nang “malalapit na ligtas” sa susunod pang ikalawang kabanata. Kasalukuyang nasa Season 5, Episode 3 na ako at bago ko ito pinanood at bago malamang maguumpisa ang 1st chapter ng Season 5 ay inulit kong muli ang series mula Season 1. May isa pa akong episode ang hindi napapanood bago ipalabas ang ikalawang chapter sa araw ng Pasko, December 25. 

Sampung ulit nang lumiit ang tsansa ng iba ang mabuhay, dahil nagbalik si Vecna—hindi na nag-iisa, kundi may dala nang hukbong sumasabay sa kanyang kadiliman.

Patuloy akong ginugulat, ginagalaw, at ginagapos ng palabas na ito. At ngayon, handa na ako sa mga sandaling baka tuluyan nang bumuhos ang luha ng mga fans—’yung tipong malulunod sa sariling pag-iyak. Feeling ko talaga na sobrang bonded ang mga characters dito lalo na yung mga batang characters na nagsimulang musmos pa sila noong 2016 hanggang sa magbinata at magdalaga na sila ay sama-sama pa rin sa seryeng kinaiibigan ng lahat. 

Ito ay hindi spoiler kundi prediction lang kung sakaling magapi man si Vecna ay paniguradong may kapalit ding kamatayan sa ating mga paboritong characters. Hindi man ako si Manang Bola, pero ito ang aking mga hula:

1. ROBIN BUCKLEY (Maya Hawke)

Gaano ko man kagusto ang character ni Robin—’yung tipong hanggang sa huling tibok ng puso—may isang bahagi sa akin na nagsasabing makatuwiran kung sa huling season ay doon na rin magwawakas ang kanyang pagganap. Isa siya sa pinakamalalakas na haligi ng grupo, lagi’t laging sumasalo, sumasagip, at nagbubukas ng daan. At nitong mga huling yugto, ramdam na ramdam ko kung paanong mas binibigyang sentro ang kanyang katauhan—parang pinipinta siya ng tadhana sa mas malinaw, mas masakit na paraan.

Minamahal siya ng marami—isang karakter na kayang magpahagulhol ng marami, at isang kaluluwang malinis, matapang, at tunay na kaibigan. Ngunit may masamang kutob akong hindi ko maiwan, isang malamig na bulong na nagsasabing ang kanyang kamatayan ay magiging marahas, madugo, at hindi makakalimutan—marahil mula sa mga kuko at pangil ng isang gutóm na Demogorgon?

At kung mangyari man iyon, alam kong babasagin nito ang mga puso nating nanonood… dahil si Robin, sa mundong puno ng dilim sa upside down world, ay isa sa iilang sinag ng liwanag.

2. STEVE HARRINGTON (Joe Keery)

Harapin na natin: kapag namatay si Steve, para itong isang napakalakas na sipa sa sikmura. Siya ang may pinakamagandang character development sa buong palabas—mula sa pagiging mayabang na siga hanggang sa pagiging parang batang magulang na walang sawang nagbabantay sa mga bida. Paulit-ulit siyang lumaban nang buong tapang, laging handang protektahan ang mga mahal niya.

Malinaw na na-foreshadow na ang kamatayan niya noong nakaraang season, noong sinabi niya kay Nancy na pangarap niyang mapangasawa ang babaeng mahal niya at magpalaki ng anim na anak. Halata namang patama iyon sa magiging kinabukasan nila ni Nancy—at ang “anim na anak” na tinutukoy niya ay ang mismong mga batang inalagaan at binantayan niya sa buong serye.

At kung mamamatay man siya, tiyak na iyon ay sa isang huling pagsubok—isang sakripisyong gagawin niya para sa mga bata. At doon, sigurado akong madudurog ang lahat. Dahil ang kamatayan niya, walang duda, ay magiging isa sa pinakamahirap tanggapin—kasing bigat kung mawala sina Joyce, Hopper, at Robin.

Kate Bush - Running Up That Hill 

3. CHIEF JIM HOPPER (David Harbour)

Si Chief Hopper, sobrang dami na ng beses na muntik siyang mamatay sa buong serye. Muntik nang sumabog kasama ng pagsabog sa huling episode ng Season 3, nakipaglaban sa isang hukbo ng mga evil Russians at sa isang Demogorgon. Kung tutuusin, parang matagal na siyang hinahabol ng tadhana. Isa siyang ganap na pulis, buo ang loob at walang atrasan, handang gawin ang kahit ano para protektahan si Eleven.

Pakiramdam ko, magtatapos din siya sa isang maalab na blaze of glory. At sa totoo lang—pambihira—kapag nangyari ’yon, sigurado akong tatamaan ako nang todo as he is one of my favorite characters sa serye. 


4. JOYCE BYERS (Wynona Rider)

Maraming maloloka kung sakaling mamamatay si Joyce, pero grabe ang mga pahiwatig ng kapalaran niya sa final season. Sobrang tindi ng pagmamahal niya sa anak niyang si Will, at matapos kong makita ang muntik niyang pagkamatay habang hinarap niya si Vecna at isang Demogorgon, pakiramdam ko darating din ang sandali ng kanyang pagpanaw.

May saysay kung mamatay siya, dahil iyon ang magiging malaking pag-ikot ng kuwento para kay Will—isang punto na magbabago sa kanya nang tuluyan. Kaya naghahanda na ako ng isang kahon ng panyo… dahil kung mawala si Joyce, tiyak na madudurog ang puso ko.

The Clash - Should I Stay or Should I Go?

5. MURRAY BAUMAN (Brett Gelman)

Naniniwala talaga ako, isang daang porsyento, na mamamatay si Murray. Sobrang laki ng naitulong ng karakter na’to sa grupo—mula sa pagdadala ng kahit anong supplies hanggang sa pagsabak sa kung anu-anong kabaliwang misyon para lang masigurong ligtas ang lahat.

Sayang kung mawawala ang “comedy/karate” guy ng barkada, pero ramdam ko na anumang oras sa palabas, puwede na siyang kunin ng tadhana. At sa isipan ko, malinaw na malinaw ang posibleng katapusan niya: isang maalab at magiting na blaze of glory na sakripisyo para sa buong team.



6. WILL BYERS (Noah Schnapp)

Pagkatapos ng napakalupit na twist kung saan nagkaroon si Will ng sarili niyang kapangyarihan para labanan si Vecna, nakikita ko nang isang daang porsyento na mamamatay siya. Sobrang dami na ng pinagdaanan niya sa buong serye, at pakiramdam ko magiging isa na naman siyang trahedyang bayani—tulad ni kawawang Eddie Munson na namatay noong Season 4.

Sa tingin ko, malinaw na malinaw ang eksena: mamamatay si Will para iligtas ang mga natitira, nakatayo sa tabi ni Eleven habang tinutulungan niya itong talunin si Vecna. Kahit bata pa siya, tunay na siyang bayani—isang pambihirang character na puno ng sakripisyo mula umpisa hanggang dulo.

Diana Ross - Upside Down

7. ELEVEN/JANE HOPPER (Millie Bobby Brown)

Kahit pakiramdam ko na maliit ang tsansa na mamatay siya, hindi pa rin imposible. Siya ang itinuturing na pangunahing tauhan ng grupo—ang unang haharap sa anumang halimaw o banta na susubok mailigtas lamang ang mga taong mahal niya.

Ayokong makita siyang mamatay sa harap ni Hopper, lalo na’t pasan na nito ang matinding sakit ng pagkawala ng kanyang anak noon. Sapat na ang sugat na iyon—huwag na sanang madagdagan pa.

Pero nakikita ko ring posibilidad na mamatay si Eleven sa huling laban kontra kay Vecna—isang sakripisyong ubos-lakas, inuubos pati huling patak ng kapangyarihan niya para iligtas ang mundo.


8. HOLLY WHEELER (Nell Fisher)

Baguhan pa si Nell Fisher bilang Holly Wheeler ngayong season, pero matagal nang bahagi ng kuwento ang karakter niya mula pa noong Season 1—bilang ang matalino at maagang nahinog na nakababatang kapatid nina Nancy at Mike. Minsan na rin siyang nakaligtas sa Demogorgon, ngunit ngayon ay naipit siya sa bahay ni Henry Creel—isang lugar na puno ng panganib at kamatayan.

Gayunpaman, hindi pa rin ako kumbinsido na katapusan na niya ito. Sa Episode 1, sinabi ni Mike kay Holly na “maging sarili mong bayani”—at ramdam kong ito’y paghahanda para sa isang maliit ngunit makapangyarihang tagumpay. Sa suot niyang puffed sleeves at scout-style na necktie, siya ang perpektong sagisag ng kawalang-malay at kinabukasang nararapat sa Hawkins—kung sakaling mabuhay pa ito. 

Sino sa tingin mo ang mawawalang character sa huling season?

Marahil may mga katannungang lalabas na bakit nga ba sobrang naa-obsess ang mga tao sa kung sinong karakter ang mamamatay? Hindi ba't katulad lang ito ng isa pang seryeng kinaibigan ng mga tao katulad ng The Walking Dead. 

Dahil sa isang palabas tulad ng Stranger Things, bawat karakter ay parang piraso ng puso ng manonood. Habang lumalalim ang kuwento, lalong nagiging personal ang koneksiyon—parang kaibigan, kapamilya, o kabataang kasama mo noong ’80s. Kapag may namamatay, hindi lang iyon twist sa plot; para itong pagputol sa isang alaala, isang nostalgia, isang bahagi ng mundong minahal natin. Kaya hindi maiiwasan na magtanong, manghula, at matakot—dahil sa huli, ang kinatatakutan natin ay hindi lang ang kamatayan nila, kundi ang sakit na iiwan nito sa atin.

Mga Angel at Demonyo 2.0

Huwebes Santo. Mahal na Araw 2025. Araw ng Panginoon. Araw-araw na pagsamba.  Ano ba daw ang kailangan para magbalik loob sa Diyos? Bakit? ...

Certified Great Reads