Paano kung wala nang Korapsiyon sa Pilipinas?

 Hmmmnnn, title pa lang mukhang marami nang magtataas ng kilay at napakahirap paniwalaan noh? Ngayon pang mukhang kailangan nang i-upgrade ni Gloc 9 ang kantang "Upuan" dahil mukhang outdated na. Bakit? kasi hindi lang upuan ang problema ng bayan kundi buong lamesa na. Kahit ako'y mapapakunot ng noo sa katanungan ng title ng blog post na ito at para mo na rin sinabing huwag nang kumain ng kanin ang mga Pinoy sa kanilang umagahan, tanghalian at hapunan, pero paano kung bigyan natin ng chance at tignan natin ang mga posibilidad kahit pa malabo pa sa tinta ng pusit na mangyari ito, paano nga kaya kung wala nang korapsiyon sa Pilipinas? Pag-usapan natin. 

First of all, if corruption disappears, government projects would suddenly look like they were built for actual people — and not just for the contractors’ third beach house, nepo babies flexing their expensive items on Instagram, mga sandamukal na perang kinurakot sa kaban ng bayan. Imagine trains that actually arrive on time, bridges that don’t collapse two years after ribbon-cutting, and public schools that don’t look like they were borrowed from a World War II set.

Public officials would have no choice but to actually do their jobs. Picture a mayor who doesn’t just smile for a tarpaulin but also submits transparent budgets. Senators who pass laws for citizens, not for their cronies. Presidents who don’t treat government funds like a family inheritance. For once, political dynasties would have to survive on merit, not on money fueled by corruption.

At eto na ang twist: baka pati mga Pilipino abroad ay gustong bumalik, dahil—surprise!—magkakaroon na rin ng saysay ang manatili rito. Hindi na mapipilitan ang mga OFW na iwanan ang kanilang pamilya para lang takasan ang kainutilan ng sistema.

Pero siyempre, hindi puro unicorns at rainbow ang kuwento. Sa kasamaang palad, naging parang “lubricant” na ng ating mabagal at palpak na sistema ang corruption. Kapag nawala ito, baka biglang tumitigil ang ilang gear sa pag-ikot. ’Yung mga sanay na mag-“fast track” ng papeles gamit ang lagay, haharapin bigla ang tunay na bilis ng burukrasya—na parang pagong. At ’yung mga nasanay sa patronage politics, mararanasan ang totoong ibig sabihin ng “pantay na oportunidad” — at baka hindi nila ito magustuhan.

Isipin mo:

• Mga kalsadang hindi parang “cookie dough” na mabilis mabutas.
• MRT na hindi ka na parang sardinas, at hindi na masisira sa gitna ng rush hour.
• May Tram na at Cable car sa siyudad at probinsiya
• Hindi na mapanghi at Maynila at kaaya-aya na ito sa mata
• Ang mga salat sa tirahan ay may magagandang tahanan na pinondohan para sa maaayos na housing project
• Kahit kailan ay hindi na bumaha sa kahit ano mang sulok ng Pilipinas
• Malilinis na ang ilog, creek, at nabubuhay maging ang mga isda sa mga imburnal.
• Hospital na may kumpletong gamit, hindi lang pader na may tarp na may nakasulat na “Inaugurated by Honorable So-and-So.”
• Ang lahat ng kabataan ay nakakapag-aral at maayos ang pamamalakad sa departamento ng edukasyon at higit sa lahat wala nang napapariwala.

Pero eto ang mas nakakatawa: marami sa ating kababayan ang baka mawindang. Sanay na kasi tayo na ang “diskarte” ay laging may kasamang lagay, padrino, o shortcut. Kapag biglang nawala ’yon, baka magulat tayo na ang dapat lang pala gawin ay pumila nang maayos, sumunod sa proseso, at magbayad ng tamang buwis.

Rivermaya - Isang Bandila

Kung tutuusin, corruption-free Philippines means responsibility for all. Hindi lang gobyerno ang magbabago—pati tayo. Wala nang “pwede na ’yan,” wala nang “malapit ako kay Kap,” at wala nang “kahit walang resibo, okay na.” Ang tanong: handa ba tayong lahat sa ganitong mundo?

So, ano nga ba kung mawala na ang corruption sa Pilipinas? Madaling sagot: makakatipid tayo ng bilyon-bilyong piso, gagana na nang maayos ang mga serbisyo, at baka sa wakas ay tunay nang umusad ang bansa. Pero mas mahirap na sagot: mawawala ang paborito nating pambansang libangan—ang isisi ang lahat ng bagay sa corruption. Mapapansin din natin na nariyan pa rin ang ibang problema gaya ng kainutilan, kabagalan, kakulangan ng disiplina, at koloniyal na pag-iisip. At higit sa lahat, mapipilitan tayong harapin ang hindi komportableng katotohanan na hindi lang sila, ang mga pulitiko, kundi pati rin tayong mga mamamayan ang minsang nagbibigay-lakas at pumapasan sa pagkakalat ng corruption.

Ano’ng Itsura ng Bagong Lipunan?

Kapag panahon ng eleksyon, wala nang vote buying kaya mapipilitan ang mga kandidato na magpakita ng totoong plataporma imbes na mamudmod ng “pabigas” o “pa-load.” Isipin mo na lang ang takot ng ilan—dahil sa unang pagkakataon, mapipilitang mag-isip ang mga botante. Sa mga kontrata naman ng gobyerno, wala nang overpriced projects. Bawal na ang mga upuang monoblock na nagkakahalaga ng ₱2,000 kada piraso o ang mga computer system na aabot ng ₱10 milyon kahit kaya namang gawin ng isang IT student mula sa barangay. Sa barangay fiesta, hindi na manggagaling sa pondo ng bayan ang sound system at lechon; kung gusto mong magpasaya, sarili mong pera ang ilalabas mo. At pagdating sa lifestyle ng mga pulitiko, hindi na makakabili ng mansion si mayor dahil sahod lang niya ang kikitain niya, at baka pa nga mag-resign siya kapag nadiskubre niyang hindi pala sapat ang kita para sa kanyang Rolex collection.

In short: A corruption-free Philippines would be amazing—but it would also expose whether we’re truly ready to live in a country that runs on integrity, not on palusot.

PHILIPPINES WILL SUDDENLY BECOME AN INSTANT PARADISE?

Imagine waking up in the Philippines, where corruption magically vanished overnight. Suddenly:

• EDSA is smooth, wide, and traffic-free. Hindi na parang moon surface ang daan. In fact, maybe there’s even a working subway system—yes, real trains underground! And not the type na bubulok ang project bago matapos.
• Hospitals have enough beds, medicine, and doctors. Walang nakapila sa hallway kasi may budget na talaga, hindi kinain ng kung sino.
• Public schools are world-class. Children have free books, working computers, at hindi na kailangang mag-share ng isang lapis tatlong estudyante.
• Barangay officials actually serve people, not campaign for their cousins. And when they say “for the people,” they don’t mean “for the people in my family.”

Sounds too good to be true, di ba? That’s because it is.

Matagal nang naging paboritong dahilan ng bansa ang corruption. Sa tuwing may pumapalpak, mabilis nating sinasabi, “Dahil ’yan sa corruption.” Pero heto ang hindi komportableng katotohanan: kahit mawala ang corruption, may iba pang halimaw na mananatili. Nariyan ang kainutilan—dahil may ilang opisyal na hindi naman kurakot, pero sadyang walang alam at hindi marunong sa kanilang trabaho. Nariyan din ang kabagalan—dahil ang burukrasya ay gumagalaw na parang tricycle sa gitna ng baha, at kahit walang corruption, patuloy pa ring papatay ng progreso ang red tape. At nariyan ang kultura—ang “pwede na ’yan” na hindi galing sa corruption, kundi sa katamaran at pagtanggap sa pagiging mediocre. Kapag nawala ang corruption, mawawala rin ang paborito nating palusot. Biglang ituturo sa atin ang salamin. Baka hindi lang pala ang mga pulitiko ang may kasalanan—baka pati rin tayong mga mamamayan na pumipili, nagtitiis, at minsan pa ngang naiinggit sa kanila.

At siyempre, kung corruption-free na ang Pilipinas, wala na ring bahaing lugar sa kahit saang sulok ng bansa. Hindi na mapipilitan ang mga kababayan natin na mag-post ng pekeng resiliency sa social media habang nakalubog hanggang tuhod o dibdib sa baha. Wala nang maglalabas ng mga hashtag na #GoBulacan at “NacaluboG” na parang punchline sa trahedya. At higit sa lahat, wala na ring instant beach resort sa harapan ng SM Bacoor tuwing malakas ang ulan—ibig sabihin, mawawala na ang free swimming pool ng Caviteños.

At ang pinakaimportante, dahil matitino na ang mga nahalal na pulitiko, wala nang kulay ang pulitika sa bansa. Kuntento na ang mga Pilipino sa mga napili nilang lider at wala nang batuhan ng putik kung sino ang magaling o kung sino ang nararapat. Matatapos na rin ang tawagan ng “bobo,” “tanga,” at “inutil” sa magkabilang panig ng partido. Sa wakas, ang pulitika ay hindi na magiging parang teleserye ng sigawan at away sa comments section, kundi tunay na pamumuno para sa bayan.

So, paano kung wala nang corruption sa Pilipinas? Siguradong gaganda ang bayan at uusad ang progreso. Pero baka ikaw mismo, ako, at tayong lahat ay mapilitang baguhin ang nakasanayan nating sistema ng palusot at shortcut. At sa totoo lang, baka mas nakakatakot pa ’yon kaysa sa corruption mismo. Pwede rin nating umpisahan ang pagbabago mula sa ating mga sarili bilang matitinong mamamayan.

Reviving the Sound of Outrage: 1990s Filipino Bands Who Sang Patama sa mga Politiko — and Why We Need Them Now?

 

I was born in the outrage of the 90s, and the words of the lyrics of every band's songs na patama sa mga pulitkong corrupt is deafening. Kahit naman noon pa marami nang kakurakutan ang nangyayari sa loob ng gobyerno. WALA namang nagbago kasi magpahanggang ngayon ay patuloy pa rin ang pagkulimbat sa kaban ng bayan ng mga buwaya't-bwitre. Kasabay noon ng mga rally at protesta sa kalsada, kakampi ng sambayanan ang mga singer at mga banda laban sa pagbira sa mga pulitiko sa pamamagitan ng mga pahaging na kantang kanilang nalilikha. Ito ang pinaka gusto ko noong 90s at kaabang-abang na pakinggan ang mga bagong released na album ng mga OPM bands na aking sinusuportahan. 

In the 1990s, Filipino alternative and punk scenes produced songs that were blunt, sarcastic, and often explicitly political — they named corruption, hypocrisy, and the failure of institutions. Those tracks weren’t polite or vague; they pointed, mocked, and called out. That kind of cultural vocabulary — a music that functions as a social mirror and a loudspeaker — dies if we don’t play it, discuss it, and adapt it. Reviving those songs helps younger listeners understand historical grievances and gives soundtrack ideas for today’s resistance.

Key bands and songs from the 1990s that did the panira (and what the lyrics mean)

YANO - "BANAL NA ASO SANTONG KABAYO"

What they said: Yano’s lyricism is direct satire. Sa “Banal na Aso, Santong Kabayo”, ginagago ng Yano ang mga taong relihiyoso sa salita pero makasarili sa gawa. Sa “Trapo”, binabanatan nila ang mga traditional politicians — yung mga pulitikong laging nakasabit sa kapangyarihan pero marurumi ang kamay.

Why it stung: Yano wrapped angry, street-level observations in catchy, singable hooks — the outcome is a song you whistle and then realize it just called out a mayor, a priest, and a system. That directness is the weapon.

FRANCIS MAGAONA - "NILAMON NG SISTEMA"

What it said: Dito, idinidiin ni Francis Magalona na ang mismong sistema ng politika at lipunan ang sumisira sa tao. Kahit ordinaryong mamamayan o artista, kaya nitong lunukin at gawing bahagi ng bulok na kalakaran.

Why it stung: FrancisM had mass reach — when a mainstream rap icon frames corruption as systemic rather than personal drama, the critique reaches audiences who might otherwise not hear it.

WOLFGANG - "ARISE" at "HALIK NI HUDAS"

“Arise” — (1994) Isang sigaw ng paggising at panawagan na bumangon laban sa kawalan ng pag-asa. Hindi man direkta ang atake sa pulitiko, malinaw na ipinapakita ang pangangailangan ng kolektibong lakas para labanan ang pang-aabuso at kawalang-katarungan.

“Halik ni Hudas” — (1994) Mas matalim: isang matinding tirada laban sa pagtataksil at kasakiman. Sa pamagat pa lang, makikita ang metaphor para sa mga pulitiko at lider na kunwari ay kakampi pero sa huli ay nagbebenta ng prinsipyo kapalit ng pera at kapangyarihan. Ang imagery ng “halik” bilang tanda ng pagtitiwala na sinabayan ng “Judas” bilang simbolo ng traydor ay malinaw na tugma sa pulitika ng Pilipinas.

Why it stung: Ang bigat ng riffs, sigaw ng boses, at agresibong tunog ay nagiging perpektong kasangkapan para i-channel ang galit ng kabataan laban sa mga traydor at mapang-abusong lider. Ang “Halik ni Hudas” ay naging parang battle hymn ng mga frustrated sa sistemang bulok.

JOEY AYALA — folk-rooted social critique

What he said: Bagamat hindi laging diretsahang nambabansag ng pangalan ng pulitiko, nilalatag ng mga kanta ni Joey Ayala ang pinsalang dulot ng mga maling polisiya — pagwasak sa kalikasan, paglimot sa wika, at pagpapabaya sa mga magsasaka’t katutubo.

Why it stung: His approach is cultural and moral — reminding listeners of the stakes (land, language, dignity), so the political critique becomes personal.

Francis Magalona - Nilamon ng Sistema

DATU'S TRIBE - "GALIT KAMI SA BABOY"

“Galit Kami sa Baboy” — Isa sa mga pinakasikat nilang kanta, na tila may double meaning. Sa literal, ang baboy ay hayop; sa mas malalim na pagbasa, malinaw na ito’y tumutukoy sa mga baboy sa gobyerno — pulitikong matakaw, gahaman, at makasarili.

Iba pang kanta: Kabilang din sa kanilang mga track ang mga tumutuligsa sa korapsyon at sistemang nagpapahirap sa masa, gamit ang rap-rock fusion na diretso at mabagsik.

Why it stung: Datu’s Tribe ay gumagamit ng slang at matatalim na salita, bagay na madaling makuha ng kabataan noon. Ang estilo nila ay agresibo at hindi nakikipagpaligoy-ligoy — bagay na mas malapit sa galit ng masa laban sa pulitiko.

THE YOUTH - "MULTONG BAKLA" at "TAKBO"

Bandang punk/alt-rock na kumakatawan sa kabataang sawa na sa kabulukan ng lipunan. “Multo” ay alegorya sa mga halimaw na bumabalot sa lipunan, habang “Takbo” ay alingawngaw ng pagod sa sistema na walang direksyon kundi pagtakas.

Sila ang sumisigaw ng rebellion noong 90s, bagay na hindi matapang harapin ng mainstream.

RADIO ACTIVE SAGO PROJECT - "GUSTO KO NG BABOY" at "FOOD TRIP"

“Gusto Ko ng Baboy” — parang kapatid ng “Galit Kami sa Baboy.” Ginamit ang spoken word-jazz fusion para ipakita ang galit sa mga baboy ng lipunan — pulitiko, negosyante, at makasariling tao.

“Food trip” - tungkol ito sa pagtaas ng mga bilihin at iba pang dahilan na napapabayaan ng gobyernong halang.

Sila ang pumalit sa puwang na iniwan ng Yano at Datu’s Tribe noong early 2000s.

Bakit nawawala ang mga kantang ito, at paano sila bubuhayin?

Unti-unting nawala sa ating pandinig ang mga kantang patama sa mga pulitiko dahil maraming rason. Una, marami sa kanila ay inilabas ng maliliit na record labels noong dekada ’90, kaya hindi sila naire-release muli sa mga modernong streaming platforms. Pangalawa, nang sumapit ang 2000s ay naging mas komersyal ang radyo at mas pinaboran ang ballads at pop na madaling ibenta, dahilan para mapalayo ang mga kantang may matalim na nilalaman. At higit sa lahat, may takot din na kaakibat—kapag ang isang kanta ay lantaran at matapang laban sa pulitiko o sistema, kadalasan ay iniiwasan ng mainstream para hindi magka-problema.

Gayunpaman, may mga paraan para muling buhayin ang ganitong uri ng musika. Maaaring gumawa ng mga curated playlists sa Spotify at YouTube na nakatuon sa protest songs upang makilala sila ng bagong henerasyon. Dapat ding hikayatin ang mga record labels na i-remaster at i-upload muli ang mga lumang album para maging accessible sa lahat. Mahalaga ring gamitin ang mga kantang ito sa mga klase sa kasaysayan at social science bilang konkretong halimbawa ng sining bilang anyo ng paglaban. At higit sa lahat, puwedeng mag-organisa ng mga gig o tribute nights na alay sa mga bandang ito—isang paraan ng pagbabalik-tanaw at sabayang panawagan na buhayin muli ang tradisyon ng musika laban sa katiwalian at pang-aabuso.

Wolfgang - Halik ni Hudas

May gumagawa pa ba ngayon ng mga ganitong kanta?

Oo, pero iba na ang estilo kung ihahambing sa dekada nobenta. Halimbawa, ang Ben&Ben at SB19 ay nakapaglabas ng kantang “Kapangyarihan” na naging isa sa mga anthem ng mga rally noong 2024–2025. Pinatunayan nito na kahit nasa mainstream pop o folk ka, posible pa ring gawing sandata ng protesta ang musika. Bukod sa kanila, buhay pa rin ang indie at punk scene na patuloy na lumilikha ng mga kantang tumutuligsa sa human rights abuses at korapsyon. Nanatiling buhay ang punk spirit na may sigaw laban sa bulok na sistema, kahit hindi na gaanong napapansin sa mainstream media.

Gayunpaman, bihira na ang mga kantang diretsong matulis at lantaran ang paninira sa pulitiko, katulad ng ginawa ng Yano at Datu’s Tribe noong dekada nobenta. Sa kasalukuyan, isa sa mga kakaibang halimbawa ng ganitong tapang ay ang Morobeats sa kanilang kantang “Anak ka ng Pu.” Ang kantang ito ay walang takot na gumagamit ng matatalim na salita at galit ng masa laban sa mga pulitikong tiwali, simbolo ng street-level protest na hindi kayang balutin ng komersyalismo. Sa pamamagitan ng ganitong klaseng musika, ipinapakita na hindi pa tuluyang nawawala ang tradisyon ng protest songs—nagbabago lang ang anyo, ngunit nananatiling mahalagang tinig ng paglaban.

Isipin natin—paano kung ang mga top singers ngayon na iniidolo ng bagong sibol na kabataan tulad ng BINI, Cup of Joe, KAIA, Maki at iba pa ay gagawa rin ng mga kantang patama sa mga corrupt na pulitiko? Malaking tulong ito upang buksan ang mga mata ng kabataan sa totoong nangyayari sa ating bansa. Sa kasalukuyan, karamihan sa kanilang mga kanta ay umiikot sa pag-ibig, kabataan, at self-expression—na mahalaga rin—ngunit kung idadagdag pa nila ang boses ng protesta, mas lalo nilang mahahawakan ang puso’t isipan ng henerasyong Z at Alpha.

Malaki ang impluwensiya ng mga idol groups at solo artists na ito; isang kanta lang mula sa kanila na may matinding mensaheng politikal ay kayang umabot sa milyon-milyong streams, shares, at TikTok trends. Kung kaya nilang gawing viral ang mga love songs, paano pa kaya kung isang kanta laban sa katiwalian at pang-aabuso ng kapangyarihan ang kanilang ilabas? Maaaring maging bagong “anthem” ng kabataan ang isang protest song mula sa kanila—isang tulay na mag-uugnay sa dekada nobenta hanggang sa kasalukuyan.

Sa madaling salita, kung ang mga idolo ng kabataan ngayon ay makikisangkot at gagamit ng kanilang musika bilang sandata laban sa katiwalian, mas lalakas ang boses ng protesta. Hindi lang ito nostalgia o pagbabalik-tanaw sa mga kanta ng nakaraan; ito ay magiging aktwal na kilusan ng musika na may kakayahang magbukas ng isipan at magtulak ng pagbabago sa lipunan.

Paano isinulat ang mga kantang ito?

Karamihan sa mga kantang paninira at pamamahiya sa mga pulitiko sa kanilang katiwalian noong dekada nobenta ay isinulat gamit ang satire at anecdote, kung saan maliliit na kwento at caricature ang ginagamit para mailarawan ang pulitiko sa paraang masakit pero nakakatawa. Mayroon ding malinaw na hook na madaling kantahin upang mabilis itong gawing sigaw sa mga rally at protesta. Mahalaga rin ang paggamit ng lokal na wika at slang, gaya ng mga salitang “trapo,” “coño,” at maging ang pagtukoy sa pangalan ng mga lugar, upang mas maramdaman ng masa na ito ay galing mismo sa kanilang karanasan. Bukod dito, halu-halo rin ang ginamit na genre: folk para sa moral na kwento, punk para ipahayag ang galit at pagkadismaya, at rap para sa diretsahang pagbibigay-pangalan at matalim na komentaryo. Sa kombinasyong ito, naging makapangyarihan ang mga kanta—madaling pakinggan, madaling tandaan, at higit sa lahat, madaling gawing armas laban sa katiwalian.

Bakit dapat buhayin ang mga kanta ng pagkondena noong dekada 90?

May dalawang gamit ang kantang protesta — ituro ang mali at magbigay-tinig sa mga naapektuhan. Noong 90s, hindi takot ang mga banda: pinangalanan nila ang trapo, pinakita ang baluktot na sistema, at tinawanan ang mga mapagkunwari. Kung itinatago natin ’yan, nawawala ang isang mahalagang artikulasyon ng kolektibong galit at pag-asa.

Ang musika na tumutuligsa sa mga makapangyarihan ay bahagi ng ebidensya, bahagi rin ng ritwal. Noong dekada nobenta, nagbigay ito sa atin ng mga kantang matatalim, madalas nakakatawa, at kung minsan ay mapait—ngunit lahat ay diretsong pinangalanan kung ano ang mali sa lipunan. Totoo na hindi kayang ayusin ng musika ang mga patakaran nang mag-isa, pero kaya nitong gawing “mapigil” ang mga bagay na nagmistulang permanente dahil sa ating pagiging kampante—lalo na ang pagkalimot. Kaya ngayon, mahalagang buhayin muli ang mga kantang ito: ituro ang kanilang mga liriko, at hikayatin ang bagong henerasyon na lumikha ng sarili nilang mga linya ng paglaban.

The True Logic Behind a Man’s Protest for Cheaper Fishball, Kikiam, Kwek-Kwek, Tokneneng, and Calamares

“Ano boss, ano boss?” - "Ibaba ang presyo ng fishball, kikiam, kwek-kwek, tokneneng, at kalamares!”

September 21, a day of rallies and protests in the Philippines, is usually remembered for calls against corruption, authoritarianism, and injustices. But amidst the crowd, placards, chants, and speeches, one man wearing a red shirt caught everyone’s attention—not because he was holding the loudest megaphone, nor because he took the interview when someone called him, but with his simple, almost comical call:

"Ibaba ang presyo ng fishball, kikiam, kwek-kwek, tokneneng, at kalamares!”

At first, I laughed it off. Sino ba namang mag-iisip na sa gitna ng mga sigawan para sa pagbabago, may isang taong ipapanawagan ang presyo ng street food? But the more I thought about it, the more it intrigued me. When someone in the crowd asked him, “Ano boss, ano boss?” his face lit up with a sincerity that you don’t usually see. His message, while wrapped in humor, is actually powerful.

Fishball, kikiam, kwek-kwek, tokneneng, and calamares are more than just “merienda.” They’re survival food. For students na walang baon, workers na bitin ang sahod, at mga tambay na naghahanap ng pantawid-gutom, these street foods have always been the cheapest refuge.

But here’s the catch: tumaas na nga rin talaga ang presyo nila.

• Fishball used to be ₱0.25 each. Now, in many places, it’s ₱0.50 to ₱1.00.
• Kikiam na dati ay tig-₱3 hanggang ₱5, ngayon ay umaabot na ng ₱10 per stick.
• Kwek-kwek dati ay tig-₱5, ngayon ay nasa ₱10 to ₱15 isa.
• Tokneneng (the bigger version) ranges from ₱15 to ₱20.
• Calamares sticks? Umaabot na ng ₱10–₱15 bawat tusok.

For the poor, that’s no longer “cheap food.” If you only have ₱20 in your pocket, dati kaya mo pang makabusog kahit papaano with fishball and rice. Ngayon? Bitin.

Street food isn’t just about taste—it’s about accessibility di ba/. Kapag nagutom ka at mayroon ka lang maliit na halaga at nagtitipid ka, pwedeng pampalipas ng gutom ang mga pagkaing tusok-tusok sa kalsada o di kaya ay mag takeout at sa bahay mo kakainin bilang hapunan mo pagkagaling sa trabaho. Sa totoo lang may mga taong ganito na lang talaga ang ginagawa at minsanan na lang talagang makakain ng manok, baboy at isda. 

When rice, ulam, and even instant noodles become expensive, the poor turn to the nearest cart of fried delights. Sawsawan plus kanin? That’s already a meal.

Kaya kung tataas ang presyo nito, apektado ang pinakamaralita. The protest suddenly makes sense. The man isn’t just asking for cheaper food; he’s pointing out how inflation and economic struggles trickle down to the smallest, simplest joys of the Filipino masses. Yun na nga lang ang kinakain mo, ipagkakait pa rin sayo dahil nagmamahalan na rin ang presyo. Katulad na lang din ng sardinas na laging nakikita sa hapag ng mahihirap na Pilipino, mahal na rin ang produkto ng sardinas sa panahon ngayon isama mo pa ang instant noodles. Kung patuloy itong magmamahal ano na lang ang kakainin ng ating mga kababayang sagad sa kahirapan?

Imagine: kung pati fishball na ang dating “last option” ng mahihirap ay di na kayang bilhin, anong klase ng lipunan na ang meron tayo?

When he was asked, “Ano boss, ano boss?” it was almost symbolic.

It was as if the crowd was saying: Tell us what you really mean. Ano ba talaga ang ipinaglalaban mo?

And his answer was direct, funny, but also gut-punching: bawasan ang presyo ng fishball at mga ka-tropa nitong kanto food.

Ben&Ben x SB19 - Kapangyarihan

Maybe we laughed because it sounded small compared to big issues like corruption and governance. Pero kung iisipin, it’s the most relatable protest out there. He’s not asking for something abstract. He’s asking for something every Filipino stomach can understand.

This man’s call shows us something about protest culture:

Not all revolutions are about grand speeches and fiery slogans. Sometimes, the most powerful messages are rooted in everyday life. Fishball and all of the street foods are the common denominator of the Filipino poor, students, and the working class.

To protest about it is to protest about hunger, inflation, and inequality—just wrapped in humor.

Ang sabi ko nga nung napanood ko yung video natawa talaga ko tapos kamukha pa ng kakilala ko rin na fishball vendor dati sa TaskUs, later, I realized that this man’s protest is a brilliant metaphor. If the government cannot guarantee even the affordability of street food, how can we trust them to solve bigger issues like corruption, poverty, and injustice?

The next time we hear someone shout, “Ibaba ang presyo ng fishball, kikiam, kwek-kwek, tokneneng, at kalamares!” let’s not just chuckle. Let’s pause. Because in his own funny, flavorful way, this man may have just voiced out the deepest hunger of our people—not just for food, but for fairness and dignity. Tayo rin na nasa mababang uri ng kabuhayan ang makikinabang sa kanyang simpleng protesta. 

Question now is: Magkano nga ba sa lugar niyo ang fishball at kwek-kwek ngayon? And more importantly, kung pati pantawid-gutom natin ay nagiging luho na, anong klaseng kinabukasan ang naghihintay sa atin? Ano nang kakainin natin, maghahanap na lang ba tayo ng damo sa kung saan-saan na tumutubo sa lupa?

Later on, it turned out that this man was actually mistaken for a PWD and reportedly suffers from schizophrenia, kulang sa pag-iisip kumbaga. But even so, his protest still makes sense—because in his own way, he voiced out something true: food, no matter how small or simple, should remain affordable for the poorest of us.

The Attack of the Geng-Geng Gang in Mendiola: Protest or Destruction?

Sigaw ng mamamayan: "Rage Against these Jologs!"

Yesterday, the streets of Mendiola once again became the center of attention, as protesters gathered for a rally against corruption. Sa isang bansa na ilang dekada nang pinapahirapan ng kurapsyon, hindi na bago ang mga ganitong eksena. But this time, the so-called “pa-cool kids”, "geng-geng gang", "tambay", "squammy", and other groups who joined the protest seemed less interested in making their voices heard and more eager to bring chaos.

Let’s be honest: rallies in Nepal and Indonesia have inspired many Filipinos. Their people bravely went against oppressive leaders, and yes, sometimes through force. Pero ang tanong—kung tayo ba ang gagaya, kailangan ba laging may kasama ring pagiging jologs?  Alam niyo yung isang foreign movies na kapag ginaya sa pelikulang Pilipino ay less interest at parang nagiging jologs ang resulta. 

Every protest starts with a noble intention: to demand accountability, to fight injustice, to stand up against corruption. Walang mali doon. In fact, we should support that. But yesterday, what we saw was not just a protest—it was destruction.

• A truck container, a motorcycle was smashed and burned down—property ng isang simpleng driver na kasing-hirap din ng mga nagra-rally.

Source: https://www.abs-cbn.com/news/nation/2025/9/22/-hiphop-gangsters-involved-in-manila-riot-police-0959

• A traffic light was destroyed—something na gamit din ng ordinaryong tao araw-araw.

Source: https://www.tiktok.com/@gmanews/video/7552460033896746258

• May attempt pa na mang-loot—na wala talagang kinalaman sa laban against corruption.

Source: https://newsinfo.inquirer.net/2113144/manila-riot-leaves-over-100-arrested-hotel-ransacked-bikes-torched

So sino ang kalaban nila kahapon? Was it the corrupt politicians, or was it the same everyday Filipinos na gaya rin nila, naghahanapbuhay para mabuhay?

Let’s make it clear: when people in Nepal or Indonesia rose up, it was because of massive oppression. And when they fought back, their anger was focused—directly at the system, at the corrupt officials, at the structures of power. Hindi nila ginawang punching bag ang mga kababayan nilang walang kasalanan.

But here, the imitation looks cheap. Para bang pelikula na kapag ginaya ng Pinoy, biglang nagiging “low budget” at “jologs” ang dating. Hindi cool, hindi revolutionary—parang street riot lang na walang direksyon.

Morobeats prod by DJ Medmessiah - Anak ka ng PU

Another thing: the police yesterday became the center of a clash. Yes, may mga kaso ng police brutality, and yes, they are part of the system. Pero sa sitwasyong ito, the police were merely peacekeepers. Ang tunay na kalaban—the corrupt leaders, the greedy politicians, the people robbing our country dry—were sitting comfortably in their offices, watching the chaos unfold.

So who benefited from yesterday’s destruction? Definitely not the Filipino people.

Revolutions are not just about noise, fire, and broken glass. They’re about clarity, discipline, and purpose. Hindi natin pwedeng iromanticize ang vandalism at looting bilang “radical expression.” Because at the end of the day, sino ang talo? Tayo ring ordinaryong tao.

We need protests, yes. We need passion, yes. But we also need strategy. We need maturity. We need a movement na alam kung sino ang kalaban, at hindi nauubos ang enerhiya sa maling direksyon.

The fight against corruption in the Philippines is real. Pero kung ang paraan natin ay sisira lang tayo ng truck ng isang mahirap na driver, or bubutasin ang traffic light na kailangan din ng jeepney driver para makauwi, then we’re not fighting corruption—we’re just creating more of it in the streets.

We need our own style—one that is brave, clear, and dignified. Anything less than that will always look jologs.

The Philippines: The Memes Factory of Southeast Asia?

 

Hanggang sa paggawa na lang ba tayo ng memes?

If there’s one thing the world has noticed about us Filipinos, it’s that we know how to laugh. Kahit gaano kabigat ang problema, kahit gaano kagarapalan ang korapsyon, kahit gaano ka-wild ang mga pulitiko natin sa Senado o Kongreso—one thing is sure: gagawan at gagawan natin ng meme. Tumatawa tayo pero hindi tayo nawawalan ng pag-asa sa mga ganitong bagay at ang pagtawa natin ay hindi simbulo ng pagsuko kundi pang-aasar at patama sa mga pulitikong corrupt. 

In fact, the Philippines has quietly become a meme country. Our humor is our survival tool. Our humor is one of the finest in the world. When traffic feels like forever, when prices skyrocket, when officials are caught red-handed with corruption scandals, or even when leaders say the most ridiculous things on national TV—Filipinos don’t just complain. We turn it into content. We create jokes, parodies, memes, and skits that go viral. And yes, minsan mas mabenta pa yung punchline kaysa sa mismong issue.

Filipinos are natural-born comedians. Hindi dahil lahat tayo pwedeng maging stand-up artist, kundi dahil humor is already stitched into our daily lives. It’s in the way we talk, the way we survive, the way we deal with problems. Kahit gaano kabigat ang sitwasyon—may punchline. Kahit gaano ka-absurd ang reality—may meme, may hugot, may banat.

But let’s be clear: memes are not just for fun. They’ve become weapons of resistance. Every time a politician tries to act above the law, Filipinos create a flood of witty, biting memes that expose hypocrisy. It’s our way of saying: “Hindi kami tanga. Nakikita namin ang ginagawa niyo.” We struck them directly right through their faces. 

Think about it—political memes have become our digital placards. Instead of shouting on the streets, people create a template, add a caption, and suddenly, millions are laughing, nodding, and agreeing. Sa panahon ng social media, a single meme can be louder than a thousand speeches.

Pero eto ang mabigat na katanungan: hanggang memes na lang ba tayo?

Yes, memes spread awareness, yes, they break fear, yes, they unite people through laughter. Pero kung hanggang laugh trip lang, kung hanggang online lang ang galawan—then guess what? Habang nagtatawanan tayo, the corrupt are also laughing. Pero hindi dahil nakakatawa sila, kundi dahil nakakatawa tayo sa kanila.

Ben&Ben - Araw-Araw

They laugh because they know we’d rather joke than act. They laugh because habang busy tayong gumawa ng meme, sila busy gumawa ng paraan paano ulit makaka-divert ng pondo. They laugh because kahit gaano ka-sharp ang satire natin, kung wala namang susunod na aksyon, meme lang yan. Magagawa pa rin nilang makapagnakaw at wala silang pakialam eh kasi ba naman ano nga ba naman ang panlaban natin? memes lang naman, it doesn't hurt much dahil sanay na sila sa mga ganitong pamamaraan at mga katiwalian. 

This is the real question: can we turn our meme energy into movement energy? Imagine if every meme-maker, every satirical post, every witty comment—nagkaroon ng counterpart sa tunay na pagkilos. Imagine if we take our memes to the streets, to organizations, to communities.

Hindi ibig sabihin itigil ang memes. No. Keep them coming—kasi laughter is power. But at the same time, laughter should lead to something deeper: conviction, action, collective stand.

Kasi kung hindi, memes become just another safety valve. A way to vent, yes, pero walang pagbabago. A way to survive, pero hindi to thrive.

Filipinos are known as the happiest people despite poverty and political mess. But maybe it’s time na baguhin natin ang narrative. Instead of being known as the meme country, why not the movement country? Why not show the world that our laughter is not only a form of survival, but also a prelude to change? It's time to shake these politicians' core. Panahon na para panagutin sila sa kanilang mga kasalanan sa pagkupit sa kaban ng bayan.

So here’s the challenge: next time we laugh at corruption, let’s ask ourselves—after this meme, what’s next? After this punchline, what stand will I take? After this viral post, paano ko gagamitin yung energy para sa totoong laban?

Because yes, we are good at making memes. But wouldn’t it be better if one day, the corrupt could no longer laugh at us?

Why I Want a “Nepal at Indonesia Hardcore Level” Rally sa Pilipinas

 

Stop the fucking show of fake resiliency, kapag binabaha, we are all clowns to other countries' eyes

Kung minsan, naiisip ko: Why are we always polite sa ating galit? Filipinos are famously resilient — pero minsan sobra tayong resilient, parang mga spongha na nilubog sa putik ng corruption at injustice, tapos willing pa rin tayong ngumiti kahit ang baho na. Ipinagsisigawan pa natin yung resiliency kahit pinagtatawanan na tayo sa buong mundo. Yung mga pa kwela ng mga Pilipino sa video tuwing baha? Hindi ba kayo nagsasawa? Baka nga siguro okay lang talaga sa inyo na lagi na lang tayong mga payaso sa mata ng ibang basa. Kaya akala siguro ng mga mapagsamantalang pulitiko natin eh ayos lang, kasi natutuwa pa nga itong mga siraulong ito kapag nagbabaha tignan niyo mga nakangito pa sa video at tila ginagawang nasa private resort sila. Meanwhile, look at Nepal and Indonesia: when they got fed up with their corrupt leaders, hindi sila nagpa-cute. They stormed the streets, filled the plazas, shouted until the heavens cracked, and yes — they demanded radical change.

Now, I’m not saying magdala tayo lahat ng pitchforks sa Luneta (hello, traffic pa lang, ubos na ang enerhiya). Pero ang gusto ko lang ipoint out is this: the sheer passion, the courage, the “enough is enough” vibe that Nepalese and Indonesians carried? That’s something we badly need. Kasi sa atin, rallies often look like weekend Zumba classes — may banners, may chants, tapos wala na, uwian na.

Nepal and Indonesia showed us: protest isn’t just about making noise, it’s about shaking the system to its core. To it's fucking core man!

Let’s be honest. Sa Pilipinas, corruption is like your favorite dishes — lagi na lang nasa mesa. From overpriced infrastructure projects to ghost employees to vote buying, parang buffet ng kalokohan na hindi maubos-ubos. And yet, we scroll, we rant, we meme… pero after 10 minutes, balik TikTok na ulit. Nakalimutan na natin yung ipinaglaban natin sa ilang minuto lang.

Meanwhile, sa Nepal noong 2006, people flooded the streets in a movement called Jana Andolan II — they literally forced their monarch to step down and paved the way for democracy. Sa Indonesia, Reformasi (1998) ousted Suharto after decades of dictatorship, and it all started with mass protests, student movements, and an uncompromising demand for accountability.

Also Nepal, noong nakaraang buwan lang ng Agosto, "the Gen Z protests", they began following a nationwide ban on numerous social media platforms, and they incorporated the public's frustration with corruption and display of wealth by government officials and their families, as well as allegations of mismanagement of public funds. 

Sa Indonesia, recent revolts are a result of long-standing economic and political frustrations fueled by issues like rising unemployment, high taxes, and alleged corruption, alongside a perception of democratic backsliding and increased military influence. They even burned down government buildings there. In Nepal may mga corrupt official na hinubaran sa ilog at pinagpapalo. The footage shows the minister, clad only in underwear and wearing what appears to be a motorbike helmet, being pushed into the river while one protester follows him, occasionally administering blows to the head as hundreds scream from both banks.

That’s the kind of anger I admire — kasi it’s anger with direction, not just noise. Sa Pilipinas habang nagpoprotesta tayo pinagtatawanan lang tayo ng mga pulitikong yan. We need that full revolution that we can shake these corrupt individuals, institutions to their core.

Imagine kung ang rally dito ay parang fiesta. Instead of slaughtering 100 cattle na pakulo ng kultong DDShits (alay daw, lol), we bring effigies of corrupt officials and roast them in satire. Instead of marching bands, we have spoken word poets spitting fire about greed and injustice. Instead of boring speeches, we have comedians dropping punchlines that expose the hypocrisy of our so-called leaders.

Rage Against The Machine - Take The Power Back

Peaceful? Yes. Creative? Very. Dangerous? Only to the fragile egos of politicians.

This is what I mean when I say I like the Nepal/Indonesia style. Hindi lang sila nagrereklamo — they turned outrage into a cultural earthquake. They created the major action that they can take, and they deliver it with roaring power.

Here’s the thing: violence in the literal sense? Bloody, messy, tragic. Nobody really wins. Pero violence in the symbolic sense? That’s powerful. It means destroying old ways of thinking. Burning down apathy. Smashing the walls of “pwede na.” Throwing Molotov cocktails of truth, wit, and unstoppable public outrage.

Because real revolution doesn’t always need bullets. Sometimes it just needs a million voices saying: “Tama na, sobra na, palitan na.”

Gusto ko ng Pilipinas na hindi lang tumatawa sa corruption memes, ang lahat may pakialam, walang apolitical na naghihintay ng ilang taon kung kanino sila papanig, but actually rises with a fury so witty, so creative, and so unstoppable that officials tremble the way they did in Nepal and Indonesia. Not a bloody revolution — but a revolution of courage, satire, solidarity, and spine.

Kasi let’s face it: kung hindi tayo gagalaw, the next generation will just inherit the same buffet of corruption. And that’s the only buffet na hindi dapat unlimited.

Introducing: Creeps and Screams Facebook Page

 

Share your scary stories here: ubasnamaycyanide@gmail.com

Mga kaibigan, simula na ng bagong takutan! Dito sa Creeps and Screams, ikaw mismo ang bida sa bawat kwento. Hindi ito basta-basta page lang—ito ay isang komunidad kung saan ikaw at ang iba pang miyembro ay maaaring magbahagi ng inyong mga sariling nakakatindig-balahibong karanasan.

May multo ka bang nakita? May aswang bang gumagala sa baryo n’yo? O baka naman may mga hindi maipaliwanag na pangyayaring bumabagabag sa’yo hanggang ngayon? Huwag mong sarilinin! Ibahagi mo sa ating grupo at hayaang basahin ng iba, maramdaman nila ang kilabot, mga hilakbot, at marinig din ang sariling sigaw ng kanilang imahinasyon.

Sa halip na gawaan ko pa ng blog post sa Ubas na may Cyanide, dito ko na mismo isi-share ang mga kwento—lalo na ang mga nakakatakot na karanasan namin dito sa bahay sa Cavite. Simula nang lumipat kami rito, napakarami ko nang naranasang creepy moments na siguradong magugustuhan n’yong basahin at mararamdaman n’yo rin ang kilabot.

Dito, bawat miyembro ay may pagkakataon na magsalaysay. Hindi mo alam, baka ang simple mong kwento ay magbigay ng matinding takot sa iba. At higit sa lahat, masaya itong gawin—para tayong nag-uumpukan sa isang lamay, nagkukwentuhan habang umaalingawngaw ang takot at tawanan sa gitna ng dilim.

Kaya’t kung gusto mong maging bahagi ng ating growing community ng mga horror lovers, huwag mong kalimutang i-follow at i-invite ang mga kaibigan mong mahilig din sa katatakutan. Mas marami, mas masaya, mas nakakatakot! Join na po kayo sa aming Facebook page: https://www.facebook.com/CreepsandScreams/

👉 Abangan ang mga kwentong ipapadala ng ating mga miyembro. Sigurado, bawat post ay magpapatayo ng balahibo at magpapalalim ng gabi mo.

Handa ka na ba? Tara na, samahan kami. Dito sa Creeps and Screams, hindi ka nag-iisa sa dilim.

Pinoy Phrase: "Mabilis ka pa sa Alas-Kwatro"

 

Mabilis ka rin ba sa alas-kwatro?

Madalas ko ito naririnig kay nanay noong buhay pa siya eh. Bigla ko na naman tuloy namiss si nanay. Lagi niya akong nasasabihan ng ganito kapag inuutusan ako pero hindi ko agad nagagawa o kaya ay lagi kong sasabihin ay "mamaya na" pero kapag nagpa-alam ako na lalabas para maglaro ng basketball ay, lagi niya akong nasasabihan ng ganito: “Ikaw talaga, hindi ka mautusan, pero pagdating sa lakwatsa, mabilis ka pa sa alas kwatro!”

Pero saan nga ba nagmula ang pariralang itong bukambibig ng ating mga magulang? Tara pagusapan natin. 

The famous Filipino phrase “Mabilis pa sa alas kwatro” actually has a very interesting backstory na nagsimula pa noong American colonial era sa Philippines. Hindi lang siya basta expression na gawa-gawa lang; it was born out of the daily routine of Manila in the early 1900s. Ang pinagmulan nito ay ang Insular Ice Plant, isang malaking pasilidad na itinayo noong 1902 malapit sa Pasig River, right beside the present-day Anda Circle sa Port Area, Manila. Back then, it was considered one of the most modern ice manufacturing plants in Asia, at dito nanggagaling ang ice supply ng mga households, businesses, at even ships na dumadaong sa Manila Bay. Dahil sa laki at significance nito, the plant became a landmark and even shaped the city’s culture.

According to historian Ambeth Ocampo, meron itong malakas na siren na tumutunog three times a day. 7:00 a.m. to signal the start of work, 12:00 noon for lunch break, at syempre, 4:00 p.m. para markahan ang end of the day. Imagine Manila that time—mas tahimik compared today—kaya maririnig mo ang blaring sound ng siren halos buong siyudad. It became so iconic na halos lahat ng tao, not just the workers, would use it as a cue na tapos na ang araw ng trabaho.

Pero dito na pumapasok ang kasabihang “Mabilis pa sa alas kwatro.” Some workers, sobrang excited umuwi, would already line up sa gate a few minutes bago mag-4:00. Napansin ito ng mga American supervisors nila, and they joked, “These Filipinos are faster than the four o’clock siren!” From that observation, the phrase caught on at eventually naging parte ng Filipino lingo. Fast forward to today, ginagamit na natin ito to call out people who are mabagal when it comes to responsibility, pero ang bilis kapag fun or pleasure ang usapan. In short, para siyang playful na banat pero with a nugget of truth about human behavior.

Now, what happened to the Insular Ice Plant? Sadly, it no longer exists. Nasira ito during World War II, and although may attempts na ma-restore parts of it, eventually tumigil na ang operations. For years, the ruins stood as a reminder of Manila’s industrial history, especially yung matayog na smokestack na naging landmark sa Port Area. But as the city modernized, redevelopment projects slowly erased what was once the Insular Ice Plant. Today, wala na ito, but its memory lives on—hindi lang sa mga lumang pictures at history books, kundi pati na rin sa expression na madalas nating marinig: “Mabilis pa sa alas kwatro.”

This goes to show na kahit mga everyday expressions natin ay may rich historical roots. Isang simpleng kasabihan, pero dala niya ang kwento ng isang era, ng isang iconic na lugar, at ng mga taong naging bahagi ng kasaysayan ng Maynila.

And this is just the beginning! Sa susunod na mga blog episodes, we’ll explore more Filipino phrases and idioms—mga kasabihang madalas natin ginagamit pero hindi natin alam na may fascinating history pala. Kaya stay tuned, dahil marami pa tayong mga kwentong bubuksan.

Before the Giants, There Was Tropical Hut

"Sarap na Babalik-balikan!"

 I do admit that I was not a hmmn.. I can't say fan, but I don't recognize this fast food chain from my childhood dahil nasanay kaagad kami sa Jollibee o di kaya ay McDonald's. Bilang musmos noon parang ito yung naging abakada ng aming mga pagkain. Kapag may bata noon na unang kakain sa labas matik yan "Jollibee", iba kasi talaga yung panghatak na mascot ni Jollibee parang napapasailalim sa hipnotismo ang mga magulang na doon dalhin ang kanilang mga anak, Wala sigurong batang 80s o 90s ang hindi dumaan o kilala si Jollibee nung kabataan nila. May mascot din naman si Tropical Hut pero mukhang nagkulang sila sa advertisement noon at kinain lang sila ng mga higanteng fast food restaurants like Jollibee, McDonalds, Greenwich at KFC. Pero, ano nga ba ang malalim na pagkakaalam natin sa Tropical Hut ano ang kanilang best seller at paano sila nagsimula? Pag-usapan natin. 

Ang Tropical Hut ay isa sa pinaka-nostalgic na food chain sa Pilipinas, tinaguriang “original burger joint” bago pa sumikat sina Jollibee at McDonald’s. Nagsimula ito noong 1962 at mabilis na minahal ng mga pamilyang Pilipino dahil sa masarap na burger, abot-kayang pagkain, at kakaibang timpla ng fast food na may lutong-bahay na dating. Ngunit sa kabila ng mahabang kasaysayan nito, madalas na itinuturing na underrated ang Tropical Hut ngayon dahil kakaunti na lang ang mga branch at hindi na rin gaanong napapansin ng bagong henerasyon. Malaking dahilan dito ang matinding kompetisyon at mas agresibong marketing ng iba pang sikat na fast food. Gayunpaman, hindi pa rin matatawaran ang kanilang mga best-seller gaya ng Tropical Hut Hamburger, Classic Chicken, Palabok, at Spaghetti, pati na rin ang mga almusal meals, sandwiches, halo-halo, at iba’t ibang rice meals na may lutong-bahay na appeal. Para sa mga lumaki na kumakain dito, ang Tropical Hut ay parang pagbabalik sa nakaraan—isang patunay na ang tunay na comfort food ay hindi laging trendy, kundi yung pamilyar at puno ng alaala.

Tropical Hut Advertisement

When you think of Tropical Hut, chances are it brings back warm memories of childhood meals, Sunday family lunches, or quick merienda stops after church. Long before the rise of today’s fast-food giants, Tropical Hut was already serving hamburgers, spaghetti, fried chicken, and that iconic clubhouse sandwich to Filipino families.

For many, it’s not just a fast-food chain — it’s a time capsule. The green-and-white interiors, the tray service, and the old-school menu remind people of a simpler era, when going out to eat was a special treat. That’s why Tropical Hut holds such a nostalgic place in the hearts of Filipinos, especially those who grew up in the 70s, 80s, and 90s.

Noong Hunyo 2022, biglang sumikat muli ang Tropical Hut sa social media. Nagsimula ito nang mag-post ang isang Twitter (now X) user ng larawan ng halos walang tao sa isang branch, kasabay ng tanong kung bakit tila nakalimutan na ang ganitong klaseng Pinoy classic.

Kumagat agad ang damdamin ng mga netizen. Marami ang nagbalik-tanaw sa kanilang mga paboritong Tropical Hut moments — mula sa burger, halo-halo, longganisa breakfast, hanggang sa matamis na spaghetti.

Mabilis na kumalat ang usapan. Mga influencer, food bloggers, at karaniwang Pilipino ay nagbahagi ng kani-kanilang karanasan. Di nagtagal, nagkaroon ng mahabang pila sa iba’t ibang branches, at marami sa mga empleyado ang nagulat sa biglang pagdagsa ng customers. May mga pagkakataon pang naubusan sila ng stocks dahil sa dami ng orders.

The Tropical Hut Classic Hamburger

Para sa marami, ang Tropical Hut ay hindi lang basta kainan kundi isang piraso ng alaala. Sa bawat kagat ng burger o kutsara ng spaghetti, bumabalik ang mga Pilipino sa panahong bata pa sila — mga simpleng family outing, masayang kwentuhan sa mesa, at mga sandaling walang iniisip kundi ang sarap ng pagkain. Dito nagsisimula ang lakas ng nostalgia na dala ng Tropical Hut.

Dagdag pa rito, may kasamang Pinoy Pride ang bawat pagkain dito. Sa dami ng banyagang fast-food chains na dumating at namayagpag sa bansa, nanatiling matatag ang Tropical Hut bilang isang orihinal na tatak na Pilipino. Itinatag pa noong 1962, patuloy itong nagpapaalala na kaya rin nating gumawa ng sariling brand na kasing tatag ng mga international names.

At higit sa lahat, tumatak ang Tropical Hut dahil sa kanyang katapatan sa sarili. Hindi ito sumabay sa mabilis na pagbabago ng iba — nanatili ang menu, nanatili ang ambiance, nanatili ang old-school charm na paborito ng marami. Para bang may kasiguraduhan: sa tuwing babalik ka, nariyan pa rin ang parehong lasa at pakiramdam na nakasanayan mo. At iyon mismo ang dahilan kung bakit muling minahal ng mga Pilipino ang Tropical Hut.

Dahil sa viral buzz na iyon, naging higit pa sa kainan ang Tropical Hut — isa itong simbolo ng Pinoy nostalgia at cultural identity. Dumami ang mga customer sa iba’t ibang branches at napatunayan na may mga bagay na, kahit matagal nang naisantabi, ay hindi kailanman naluluma.

Christmas in Our Hearts and Other Hearty Christmas Songs in the Philippines

Pagpatong ng September 1, hudyat na ng Kapaskuhan sa Pilipinas na hindi naman natin makakaila sapagkat ang ibang mga malls sa ating bansa ay unti-unti nang binibihisan ang malls ng espitu ng Kapaskuhan. Naglalabasan na ang mga naglalakihang Christmas tree, ang mga kumukutikutitap na ilaw at kalat na rin ang bentahan ng parol sa ating mga kalsada. Pero hindi talaga yan simula ng Pasko kapag wala kang nakitang memes ni Jose Mari Chan na naguudyok na sinisimulan niya na ang mic testing para patugtugin ng ating mga kababayan ang National Anthem ng Kapaskuhan sa ating bansa, ang "Christmas In Our Hearts". 

Sa bawat pag-ikot ng kalendaryo patungo sa Setyembre, isang himig ang unti-unting bumabalot sa ating mga tainga—ang tinig ni Jose Mari Chan, hari ng Paskong Pilipino, tila isang orasan na nagsisilbing tanda na muling nagbubukas ang pinakamahabang kapistahan ng mundo. Doon nagsimula ang mga biro, ang mga meme, ang mga larawan niyang sumisilip sa mga kurtina, nakatago sa likod ng pinto, o bigla na lang lumilitaw sa ating mga newsfeed na para bang siya’y isang bantay na hindi kailanman naligaw ng panahon. Ang mga kabataang netizen ang unang naghasik ng ganitong biro, ginawang larawang nakakatawa ang alaala ng kanyang mga awitin, at mula roon ay kumalat ito parang parol na kumikislap sa bawat sulok ng Internet. Ngunit ang katotohanan, ang ugat ng lahat ng ito’y mas malalim kaysa meme—ito’y nakaugat sa kasaysayan at kaugalian ng ating bayan.

Sa Pilipinas, ang Pasko’y hindi lamang araw ng pagdiriwang kundi panahon ng pag-asa. Habang ang ibang bansa’y nagsisimula lamang sa Disyembre, tayo’y naglalatag na ng ilaw, nagbubuo ng parol, at nagsisindi ng awit simula pa lang ng Setyembre. Bakit nga ba? Sapagkat sa bansang sinubok ng bagyo, sakuna, ginahaman ng korapsiyon at kasaysayang puno ng sugat, ang maagang pagdiriwang ng Pasko’y tila gamot na nagpapagaan ng loob. Isa itong paraan ng sambayanan upang habaan ang kaligayahan, pahabain ang panahon ng pag-ibig, at palawakin ang sandali ng pag-asa. Ang tinig ni Jose Mari Chan, dala ng kanyang mga kantang tila kandilang hindi nauupos, ay naging mismong simbolo ng maagang pagbubukas ng Pasko sa ating puso.

Kaya’t hindi nakapagtataka kung bakit sa bawat unang araw ng Setyembre, ang mga tao’y nagbibiro’t nagbabahagi ng larawan ng ating batikang singer, para bang siya ang “herald” na bumubukas sa mahaba nating kapistahan. Ang meme ay naging makabagong anyo ng parol—isang sinag na pinapasa mula sa isa’t isa, isang biro na nagdudugtong sa magkakaibang henerasyon. Ang mga lolo’t lola’y nakikibahagi, ang mga kabataan ay natutuwa, at ang mga OFW na nasa malalayong bansa’y nakadarama ng uwi at yakap ng sariling bayan.

Jose Mari Chan and Liza Chan - Christmas in Our Hearts

Sino nga ba si Jose Mari Chan?

Si Jose Mari Chan ay maituturing na isa sa mga pinakamalupit na singer noong late 80's hanggang 90's. Hindi lamang Christmas songs ang  kanyang nililikha at pinasisikat. Mayroon siyang iba't-ibang tema ng kanta, iba-ibang istilo at lahat yan award winning. Ang tamis ng unang pag-ibig na katulad na lamang ng "PLEASE BE CAREFUL WITH MY HEART". Hindi mo mapigilang kiligin at maihi sa underwear kapag nakita mo na si ultimate crush habang nagplaplay sa isipan mo ang kanta ni Jose Mari Chan na "TELL ME YOUR NAME, CAN WE JUST STOP AND TALK A WHILE" at ang classic na "BEAUTIFUL GIRL". Napaka pamoso nitong kantang ito at kung marunong lmang siguro akong magitara at biniyayaan ng boses ni Jose Mari eh malamang harana ang mangyari at hindi pangangaroling. Yung "CHRISTMAS IN OUR HEARTS", yan ang aming kinanta noong may pa-contest sa amin noong elementary, sabayang pagkanta o choir. Olats nga lang kasi may pumiyok sa bandang likod at hanggang ngayon hindi ko pa rin alam kung sino yung classmate ko na  yun. Ang sabi sabi tinapakan daw ang paa niya nung katabi niya, siyempre mahaharot din at nasa likod pa at nasingitan din ng konting hagikhikan. Ayun sablay!

Maraming sumikat sa album niyang pang krismas at hindi lamang ang Christmas  in our Hearts, gustong  gus to ko din yung "A PERFECT CHRISTMAS", "A WISH ON A CHRISTMAS NIGHT", "DO YOU HEAR WHAT I HERE?" at "THE LORDS PRAYER". Wala ka nang magagawa dahil sa mall kontrolado na niya ang buong sound system ng mga tugtugang pampasko. Bukod sa Coke (Holiday is Coming na patalastas) isa rin si Jose Mari Chan na simbulo at hudyat na malapit na ang Kapaskuhan.

Isa si pareng Jose Mari Chan sa mga lahing Pinoy na dapat nating ipagmalaki. Ang kanyang malamig at nakakamesmerize na boses na sadyang hindi nagbabago ng tekstura mula  noon hanggang ngayon ay tunay nga namang masarap pakinggan.

Ngunit hindi lamang si Chan ang nagbigay ng himig sa ating mga puso. Maraming OPM Christmas songs ang naging bahagi ng ating kolektibong alaala—mga kantang kapag narinig mo, agad mong mararamdaman ang lamig ng simoy at init ng pagmamahalan. Nariyan ang makabagbag-damdaming Pasko na Sinta Ko ni Gary Valenciano, na nagsasalaysay ng pangungulila ngunit puno ng pag-asa. Ang Kumukutikutitap ni Ryan Cayabyab ay nagdudulot ng ligaya, parang mga ilaw na kumikislap sa bawat parol. Ang Sana Ngayong Pasko ni Ariel Rivera ay naging himno ng mga nagmamahal mula sa malayo, lalo na sa ating mga kababayang OFW. 

Martin Nievera - Christmas Won't Be The Same Without You

Hindi lamang iisa ang tinig ng ating Pasko. Kasama sa ating puso ang Christmas Won’t Be the Same Without You ni Martin Nievera, isang himig ng pangungulila at pananabik. Nariyan din si Kuh Ledesma at ang Nakaraang Pasko, na pumupukaw ng alaala ng kahapong puno ng saya at pagmamahal. Si Marco Sison ay naghandog ng Noche Buena, awit na naglalarawan ng kainan at pagtitipon na sentro ng bawat pamilya. Hindi rin mawawala si Sharon Cuneta na nagbigay ng matamis na Miss Kita Kung Christmas, isang kantang naging himno ng mga nagmamahalan ngunit magkalayo. Muli namang pumapasok sa alaala ang Himig ng Pasko ng Apo Hiking Society, na puno ng kasimplehan at lambing ng tradisyunal na selebrasyon. Dagdag pa rito ang Para Kang Pasko ng The Company, na nagsasabi na minsan ang mismong minamahal ang nagiging diwa ng pagdiriwang. At syempre, marami pang iba—mula sa mga birit ng Aegis, hanggang sa mga bagong bersyon ng mga OPM icons tulad nina Sarah Geronimo at Lea Salonga, lahat ay nakapagdulot ng sariling himig na bumabalot sa ating pagkabata at kasalukuyan.

Kaya’t sa pagdating ng Setyembre, hindi lang si Chan ang ating inaabangan, kundi ang pagbabalik ng lahat ng awiting ito na nagsasama-sama upang bumuo ng ating pambansang playlist ng Pasko. Ang mga meme, na nagsimula bilang biro, ay naging paalala na muli na namang sisindi ang ating mga puso sa liwanag ng parol, sa init ng hapag, at sa lambing ng musika. Sa digital na panahon, ang mga larawang nagpapatawa ni Chan ay nagsisilbing bagong simbolo ng ating pananabik, ngunit ang mga awit—mula kina Nievera, Ledesma, Sison, Cuneta, Apo, The Company, at marami pang iba—ang siyang tunay na humuhubog sa ating kolektibong damdamin.

At sa huli, habang patuloy nating pinapahaba ang Pasko mula Setyembre hanggang Enero, alam nating ang bawat meme, bawat himig, at bawat alaala ay nagsasanib upang patunayan: sa Pilipinas, ang Pasko’y hindi lamang isang petsa kundi isang damdamin. Habang may kantang aawitin at memeng ipapasa, mananatiling walang hanggan ang ating selebrasyon ng pag-ibig at pag-asa—at sa bawat simoy ng Setyembre, muling isisilang ang pinakamatamis na Pasko sa mundo.

The Forgotten Viajeros

 

Balik-tanaw uli tayo mula dekada ’60 hanggang dekada ’90—panahong ang pagtahak sa mga kalsada ay isa sa pinaka-malikhaing anyo ng kalakalan sa pre-teknolohikal na Pilipinas: ang mga naglalakong vendor. Bitbit ang kanilang mga baka o kalabaw, naglalakbay sila mula bayan hanggang bayan, dala ang samu’t saring walis tambo, duyan, at iba pang kagamitang hinabi ng sariling kamay. Sa loob ng tatlong dekada, umusbong at umigting ang kanilang hanapbuhay, at naging mataas ang pangangailangan sa kanilang mga produkto.

Ngunit pagsapit ng dekada 2000 hanggang sa kasalukuyan, unti-unting naglaho ang ganitong tanawin. Kasabay ng pag-usbong ng teknolohiya sa paglalakbay at kalakalan, naging anino na lamang sila ng nakaraan. Tinatawag silang mga “viajeros”—mga mangangalakal ng makalumang panahon, sakay ng karitong hinihila ng kanilang alagang hayop. Habang lumilipas ang mga taon, palitaw nang palitaw ang katotohanan: paisa-isa na lamang silang natitira, at ang mga buhay pa ngayon ay nagsisilbing huling bakas ng isang lahing nalulunod sa agos ng modernisasyon. 

Noong kabataan ko mid-80s marami pa in akong nakikitang katulad nila na naglalakbay kahit sa delikadong highway sa ka-Maynilaan makapagbenta lamang ng kanilang mga hinabing produkto. Hindi ito yung tipong sisnisigaw ang kanilang dalang produkto. Tahimik lamang silang dumadaan sa kalye niyo ngunit tmay kabagalan. Mga nanay at lola natin ang kadalasang bumibili ng kung ano sa mga Viajeros. Tandang-tanda ko pa noon nang bumili ang aking lola ng kahoy na bangkito para may maupuan siya habang nagpapalamig sa tapat ng aming bahay. 

Noong araw sa Pilipinas, ang kaluskos ng kahoy na gulong sa alikabok ng kalsada ang hudyat ng pagdating ng isang Viajero. Mabilis na tatakbo ang mga bata palabas, puno ng pananabik ang mga mata, habang hila-hila ng baka o kalabaw ang karitong puno ng mga gamit para sa bawat tahanan. Ang mga Viajero ay mga naglalakong dala ang payak ngunit mahalagang bagay: walis tambo, tabo, dust pan, bunot na pampakintab ng sahig, salamin na sumasalamin sa buhay-Pilipino, duyan na sumasayaw sa hangin na parang awit ng paghele, at kung anu-ano pang pang-araw-araw na gamit. Kung tutuusin, sila ang unang Lazada at Shopee ng Pilipinas—hindi mo nga lang kailangang mag-checkout online, kundi maghintay ng kalabog ng baka at ingay ng lumang gulong sa kalsada. Nagsimula ang kanilang kasaysayan noong dekada ’60, panahong simple at personal ang kalakalan—hindi makina ang nagpapagalaw kundi hayop at tiyaga ng tao. Tatlong dekada silang umunlad, naging tulay ng kabuhayan sa mga baryong malayo sa pamilihan. Ngunit nang sumapit ang bagong milenyo, unti-unting naglaho ang kanilang presensya. Kasabay ng pag-usbong ng modernong transportasyon at tindahan, ang Viajeros ay naging alaala na lamang. At sa ilalim ng kanilang pagkawala, naroon ang masakit na tanong—ang bigat ng kariton na pasan ng baka o kalabaw, ang mahabang lakad sa ilalim ng matinding araw, isang anyo ng kalupitan sa hayop na hindi na matanggap sa kasalukuyan. Ngayon, ang mga Viajeros ay nananatili na lamang sa ating gunita—isang paalala ng panahong mabagal, payak, at tunay na makatao ang kalakalan.

Color It Red - Paglisan

Nasaan na nga ba napunta ang mga Viajeros? Marahil ang iba’y napasok sa palengke, ang ilan ay naghanap ng bagong kabuhayan, at ang iba nama’y tuluyang naglaho sa paglipas ng panahon. Pero kung iisipin, baka hindi naman talaga sila nawala—nagbago lang ng anyo. Ang mga kariton ay naging delivery truck, ang mga baka ay napalitan ng motorsiklo, at ang sigaw na “walis, tabo, bunot!” ay naging notification na “Add to Cart.” Ang mga Viajeros ay hindi naglaho—nag-transform lang para sumabay sa modernong panahon.

Ang huli akong nakakita ng mga Viajeros ay nung nagbibisekleta pa akong noong 2023, kamakailan lang naman at marami sila sa General, Trias, Cavite, matatapuan sila malapit sa palengke at simbahan ng San Francisco de Malabon sa bayan ng Heneral Trias. 

Malayo na sa kanilang kasaganang kalakalan noong ikalawang kalahati ng nakaraang siglo, nilamon na ng mabilis na pagbabago ng panahon ang mga tradisyunal na viajeros. Ang kanilang makalumang paraan ng pagtitinda ay lalo pang pinapabigat ng kakarampot na kita na hindi sapat bilang kabayaran sa kanilang payak at malungkot na pamumuhay. Kaya kung sakaling makasalubong ka pa ng isa, bigyan mo sila ng pagpapahalaga—sapagkat maaaring iyon na ang huli mong pagkakataon.

Dream, Dream, Dream

May isang kaluluwang dumating sa purgatoryo. Pagkatapos ng mahabang paglilinis ng kaluluwa sa kanyang mga kasalanan sa lupa siya’y pinapunta sa tarangkahan ng langit. Doon, nakaupo si San Pedro, hawak ang malaking susi at tila ba sabik sa bagong tsismis.

San Pedro: “Anak, bago ka makapasok, saan ka nanggaling?” Nagsasalita si San Pedro sa lengguwaheng Aramaic pero naiintindihan ito ng bawat nakakausap niyang kaluluwa.

Kaluluwa: “Sa Pilipinas po… mahal kong bayan, pero kilala sa korapsyon, trapik, baha, at pulitika na walang katapusan.”

Napangiti si San Pedro, parang may tinatagong magandang balita.

San Pedro: “Hindi mo ba alam? Sampung taon nang binabaha ng yaman ang Pilipinas! Wala nang pulubi sa kalsada, wala nang trapik, walang baha. Ang ekonomiya? Isa sa pinakamabilis ang paglago sa buong Asya. Ang mga Pilipino? Lahat may disenteng trabaho. At higit sa lahat, halos wala nang krimen. Ang iilan? Sitcom na lang ang dating. Kaya nga’t ang matagal nang Chief PNP—si General Coco Martin! Ganda ng palakad, parang teleserye, pero sa totoo lang, seryoso at disiplinado.”

Namilog ang mata ng kaluluwa, halos mahulog ang panga.

“Diyos ko! Sino po ang naghatid ng ganitong milagro?”

Tumawa si San Pedro nang malutong.

“Anak, hindi mo ito paniniwalaan. Pero labinlimang taon nang pinamumunuan ng Republika mo ni President Nadine Lustre, at ang kanyang katuwang ay si Vice President Jolina ‘Krung-Krung’ Magdangal. Gusto sila ng masa eh, at aba’y tunay na women empowerment! Kahit tumatanda na si President Nadine, nananatiling maganda at matatag. At si Jolina? Aba, mukhang bata pa rin, parang hindi kumukupas ang glow!”

Kaluluwa: "putangina! talaga po ba?". Nagulat ang kaluluwa sa nabitiwan niyang pananalita.

San Pedro: "Nak gusto mong ibalik kita sa purgatoryo ng 200 taon? Mag-iingat ka sa mga nabibitawan mong salita dito sa langit Nagkalat ang mga "Ophanim" dito at dinig ka nila kahit gaano sila kalayo. 

Kalululwa: "Patawad po San Pedro, hindi lang po talaga ako makapaniwala sa inyong mga rebelasyon tungkol sa bansa ko. Paanong magiging presidente si Nadine Lustre at Jolina Magdangal, paano sila nagkaroon ng interes sa pulitika? at.. at.. si Coco Martin, chief PNP ng Pilipinas? "

Pero hindi pa tapos ang rebelasyon.

“Sa teknolohiya, anak, may bagong imbensiyon na rin! Ang mga cellphone ngayon, may magnetic guard na nakakabit sa palad ng tao—hindi na puwedeng manakaw o masnatch. At ang flashlight feature? Aba’y hindi na ordinaryong ilaw—laser na! Kaya kung maglalakad ka sa dilim, hindi lang maliwanag, kundi protektado ka pa. At sobrang baba na rin ng krimen sa bansa mo iho, sapagkat ang lahat ng tao sa bansa ay nakakaginhawa na sa kanya-kanyang buhay. Malapit na rin maungusan ng Pilipinas ang yaman ng bansang Luxembourg at ang kasiyahan ng buhay sa Netherlands at Denmark. Ibang-iba na ang Pilipinas.

Napaiyak ang kaluluwa, hindi makapaniwala sa mganaririnig ng kanyang mga tainga. Ngunit may tanong pa, medyo may kaba.

“Eh… may DDS pa po ba? May Marcos at Duterte pa?”

Tawanan ang sumabog mula kay San Pedro.

“Wala na, anak. Simula nang mawala ang kanilang pangalan sa politika, umangat ang Pilipinas. Wala nang DDS, wala nang bangayan, wala nang dilawan o pulahan. Iisa na lang ang kulay—kulay ng kapayapaan at pag-asa.”

At sa sobrang saya, halos kumanta ang kaluluwa: “Ang Pilipinas ay paraiso na rin!”

Tinapik siya ni San Pedro bago siya pumasok sa langit.

“Tandaan mo, anak: hindi lang lider, kundi lahat ng Pilipino ang nagising at nagkaisa. Kaya nga’t kahit dito sa langit, trending ang Pilipinas. Isang biro ng Diyos na natupad: ang dating pangarap, naging realidad.”

At doon, sa ilalim ng kampana ng mga anghel, naglakad ang kaluluwa papasok sa paraiso—dala ang ngiti ng pag-asa para sa isang bayang minsang sugatan, ngunit ngayo’y naging alamat ng tagumpay.

Everly Brothers - All I Have To Do Is Dream

Toy Soldiers

'They gave me a machine gun, but I don't wanna hurt no one'

Sa bawat sulok ng mundo ngayon ay may kaguluhang nagaganap at maraming sibilyan at inosente ang naiipit sa kanya-kanyang hidwaan ng magkabilang panig—mga digmaang nagsisindi ng luha at dugo sa iba’t ibang bayan. Sa Ukraine at Russia, patuloy ang pagbagsak ng bomba na tila ulan ng bakal, winawasak ang mga tahanan at kinabukasan ng milyun-milyong inosente. Sa Palestine at Israel, bawat putok ng baril ay kumikitil hindi lamang ng buhay kundi ng pag-asa ng mga batang dapat sana’y naglalaro sa lansangan. Sa Sudan, nagiging abo ang mga pangarap dahil sa digmaang sibil na walang tigil, habang sa Myanmar ay dinudurog ng diktadura at karahasan ang tinig ng mga mamamayan. Sa Syria, halos isang dekada nang tinutudla ang lupaing dati’y puno ng kasaysayan at kultura, ngayo’y tinatakpan ng abo at alikabok ng kaguluhan. At sa Democratic Republic of Congo, matagal nang sinasakal ng digmaan ang yaman ng kalikasan at ng kanyang mga tao, pinipilit silang mabuhay sa gitna ng walang katapusang alitan. At hindi lamang sila—marami pang bansa ang dumaraing, mga tinig na natatabunan ng ingay ng kanyon. Ito ang mukha ng ating panahon: isang mundo na sa halip na maghilom ay patuloy na nahahati, at sa gitna ng lahat ng ito, ang tunay na talo ay hindi ang mga sundalo lamang, kundi ang mga bata, kababaihan, at pamilyang ordinaryong naiipit sa giyerang hindi naman kanila.

War has always been painted as glory, as honor, as a necessary evil to secure peace, but if we peel away the banners, the uniforms, the speeches of leaders, what remains is the quiet truth: no one wins in war. Sa bawat putok ng baril ay may ina na nawawalan ng anak, may pamilya na binabasag, may lupaing nakakapitan ng dugo. Soldiers march not for themselves but for the commands of powers who sit comfortably far from the battlefield, men in suits deciding which lives are worth sacrificing, crafting illusions of patriotism while the ordinary people bleed. Ang mga sundalo, kabataan, manggagawa, magsasaka—sila ang isinusugo, sila ang nagiging bala ng giyera na hindi nila pinili. They are made to believe that they are fighting for their country, but in truth, they are pawns in someone else’s chessboard, manipulated to clash with brothers and sisters they might have shared bread with in another life. Ang totoo, ang digmaan ay negosyo, larong politikal, isang madilim na sayaw ng kapangyarihan na ang bayad ay buhay ng mga inosente. And when the smoke clears, what remains is not victory but silence, ruins, and the grief that outlives generations. Let us not be fooled into thinking there is triumph in war; only the powerful win while the powerless are buried. Kaya’t paalala ito: huwag nating hayaang ipaglaban ng dugo ng mga tao ang laban na hindi kanila. This war, any war, is never the people’s war—it is the war of a few, paid for by the many. And when history turns its pages, may we remember that peace can never be built upon the bones of the voiceless.

I'm the author of this blog, and if you know, I've always been sentimental about these happenings all over the world, and what makes me write more is when I hear a song connected to these current world events. This song gives me the right energy to write what's in my head saying that we are all victims in any kinds of war and all those powerful individuals, sila lamang ang nakikinabang sa salpukang pulitikal at walang tigil na nilolooban ang mga utak ng kanilang mga sundalo tungkol naman sa pagiging patriotic. That is all false patriotism, indeed. 

Badflower - Machine Gun

Badflower’s haunting song “Machine Gun” echoes like a cry from the trenches, a reminder that when weapons speak, it is never just the soldiers who bleed. The sound of gunfire does not only tear through the air—it pierces the lullabies of children, silences the laughter of women, and scatters the cries of animals who know no politics, no borders, no cause to kill for. Sa bawat pagpindot ng gatilyo, hindi lamang bala ang lumalabas kundi ang hinaharap ng mga inosente, winawasak ng digmaang wala namang tunay na kahihinatnan. 

Ang kantang “Machine Gun” ng Badflower ay tila hiyaw ng manunulat ng kanta at ang bokalistang si Josh Katz tungkol sa walang saysay na putukan. Sa bawat liriko, maririnig ang bigat ng kalooban, ang pagkawasak ng tao sa kamay ng kapangyarihang gumagamit ng dugo bilang puhunan. Para itong salamin ng digmaan—hindi lamang tunog ng bala ang maririnig kundi ang pagguho ng inosenteng pangarap, ang tinig ng mga bata na natututo ng takot kaysa ng pag-ibig, ang mga yakap ng ina na nauuwi sa pagluluksa. Ang machine gun dito ay hindi lang armas—ito’y simbolo ng paulit-ulit na siklo ng karahasan na nilikha at pinananatili ng iilang makapangyarihan, habang ang masa ay ginagawang mga pawn na tila wala nang sariling boses.

Paano titigil ang mga digmaan? Titigil lamang sila kung matututo tayong kilalanin na ang kalaban ay hindi kapwa tao, kundi ang kasakiman at ambisyon na nagtatakip sa anyo ng ideolohiya. Kailangan ng pagkakaisa ng mga tao, ng lakas ng kolektibong tinig na magsasabing: “Hindi namin laban ito.” Kapag tumanggi na tayong magpagamit, kapag pinili nating magtanim kaysa pumatay, maghilom kaysa maghiganti, at mag-usap kaysa magbato ng bala—saka lamang malulunod ng kapayapaan ang tunog ng mga baril.