Pinoy Phrase: "Mabilis ka pa sa Alas-Kwatro"

 

Mabilis ka rin ba sa alas-kwatro?

Madalas ko ito naririnig kay nanay noong buhay pa siya eh. Bigla ko na naman tuloy namiss si nanay. Lagi niya akong nasasabihan ng ganito kapag inuutusan ako pero hindi ko agad nagagawa o kaya ay lagi kong sasabihin ay "mamaya na" pero kapag nagpa-alam ako na lalabas para maglaro ng basketball ay, lagi niya akong nasasabihan ng ganito: “Ikaw talaga, hindi ka mautusan, pero pagdating sa lakwatsa, mabilis ka pa sa alas kwatro!”

Pero saan nga ba nagmula ang pariralang itong bukambibig ng ating mga magulang? Tara pagusapan natin. 

The famous Filipino phrase “Mabilis pa sa alas kwatro” actually has a very interesting backstory na nagsimula pa noong American colonial era sa Philippines. Hindi lang siya basta expression na gawa-gawa lang; it was born out of the daily routine of Manila in the early 1900s. Ang pinagmulan nito ay ang Insular Ice Plant, isang malaking pasilidad na itinayo noong 1902 malapit sa Pasig River, right beside the present-day Anda Circle sa Port Area, Manila. Back then, it was considered one of the most modern ice manufacturing plants in Asia, at dito nanggagaling ang ice supply ng mga households, businesses, at even ships na dumadaong sa Manila Bay. Dahil sa laki at significance nito, the plant became a landmark and even shaped the city’s culture.

According to historian Ambeth Ocampo, meron itong malakas na siren na tumutunog three times a day. 7:00 a.m. to signal the start of work, 12:00 noon for lunch break, at syempre, 4:00 p.m. para markahan ang end of the day. Imagine Manila that time—mas tahimik compared today—kaya maririnig mo ang blaring sound ng siren halos buong siyudad. It became so iconic na halos lahat ng tao, not just the workers, would use it as a cue na tapos na ang araw ng trabaho.

Pero dito na pumapasok ang kasabihang “Mabilis pa sa alas kwatro.” Some workers, sobrang excited umuwi, would already line up sa gate a few minutes bago mag-4:00. Napansin ito ng mga American supervisors nila, and they joked, “These Filipinos are faster than the four o’clock siren!” From that observation, the phrase caught on at eventually naging parte ng Filipino lingo. Fast forward to today, ginagamit na natin ito to call out people who are mabagal when it comes to responsibility, pero ang bilis kapag fun or pleasure ang usapan. In short, para siyang playful na banat pero with a nugget of truth about human behavior.

Now, what happened to the Insular Ice Plant? Sadly, it no longer exists. Nasira ito during World War II, and although may attempts na ma-restore parts of it, eventually tumigil na ang operations. For years, the ruins stood as a reminder of Manila’s industrial history, especially yung matayog na smokestack na naging landmark sa Port Area. But as the city modernized, redevelopment projects slowly erased what was once the Insular Ice Plant. Today, wala na ito, but its memory lives on—hindi lang sa mga lumang pictures at history books, kundi pati na rin sa expression na madalas nating marinig: “Mabilis pa sa alas kwatro.”

This goes to show na kahit mga everyday expressions natin ay may rich historical roots. Isang simpleng kasabihan, pero dala niya ang kwento ng isang era, ng isang iconic na lugar, at ng mga taong naging bahagi ng kasaysayan ng Maynila.

And this is just the beginning! Sa susunod na mga blog episodes, we’ll explore more Filipino phrases and idioms—mga kasabihang madalas natin ginagamit pero hindi natin alam na may fascinating history pala. Kaya stay tuned, dahil marami pa tayong mga kwentong bubuksan.