Unappreciated Household Item: Walis Tambo at Walis Ting-ting

Naappreciate mo ba ang household item na ito?

Pagbaba ko ngayon sa aking kwarto ay inupog ako ng kaha-hatsing kalahati pa lang ng pagbaba sa hagdanan. Ako kasi yung tipong dahan-dahan sa pagbaba ng hagdan dulot ng aking kondisyon. Kailangan kong huminay sa pagmamanhik-manaog para hindi agad bumilis ang tibok ng aking puso. At dahil na stock sa gitnang parte ng hagdanan ay tila ata pinupog ako ng alikabok na nalalaglag sa butas ng aming kisame. Bakit nga ba kasi lumutang ang alikabok kapagnasa sinag ng araw at parang imbisibol naman kapag nasisinagan? 

Anyway, sabi ko kasi ang unang bagay na pumasok sa isipan ko ay iyon ang bibigyan ko ng halaga para isulat ngayong Linggo ng umaga. Pero hindi ito ang alikabok. Kung may alikabok at para maitaboy sila dapat ay may walis. Pahahabain natin ang kwentuhan ngayong araw tungkol sa walis. Parang ang haba na ng intro pero wala pa rin sense ang aking mga sinasabi. Okay eto na..

Ang walis ay isa sa mga kagamitan sa bahay na hindi natin masyadong binibigyan ng kaukulang pansin.  Lagi itong ginagamit ng katulong namin, tiyahin ko, witch, lola, o ng lolang mukhang witch.  Ngunit bihira ko itong marinig na mabigyan ng papuri ng mga tao.

Ang lagi nating naririnig: "Ang ganda naman ng TV niyo, flat screen!", "Sosyal, may microwave!",  o kaya "wow, may Air Fryer ka na mare!"

Yan ang madalas kong naririnig. Pero bihirang-bihira ako makarinig ng, "Wow! Fantastic walis!" O kaya naman ay, "Ang ganda ng materyales na ginamit sa mga tingting mo! San mo naiskor yan?" Di ba? Wala! Wala kang maririnig na appreciation patungkol sa walis! Eh kung sa tutuusin, eto ang pinaka-nagagamit sa bahay, sa umaga, sa tanghali at sa gabi. Hindi lang natin siya pinapansin dahil hindi ito makintab tulad ng overn toaster o kaya ng kutsarat-tinidor. 

Maraming gamit ang walis. Pagkatapos ng malakas na ulan ay kailangan niyong tanggalin ang naipong tubig sa semento para makapaglaro ng basketbol. Anong gamit niyo pantanggal ng tubig? Ano?! Ano di ko madinig?!! Walis ting-ting. Kapag mahangin naman at gusto mong gumawa ng instant saranggola, anong gamit mo para gawin ang skeleton nito? Ting-ting ulit, friends. Sa mga taga-probinsiya naman, ano ang gamit ni Lola para itabi ang mga tuyong dahon sa lupa pagkatapos pausukan ang puno ng mangga? Tama ka na naman.. walis ting-ting. 

At ano naman ang ginagamit para linisin ang mga nalaglag na buhok pagkatapos kang gupitan ng barbero? Walis tambo, sir. 

Madaming madami pang gamit ang walis. Sigurado din akong madami pa kayong ala-ala with your favorite household item na ito, Sa sobrang ganda neto ay lagi pa itong binibilang sa Batibot!

“Isa!  Isang walis tambo!  Ting!”

(drumroll…)

“Dalawa!  Dalawang walis tambo!  Ting!”

(drumroll…)

“Tatlo…”  and so forth… – lagi kong naririnig sa titser ko ‘to nung bata ako eh, “…and so on and so forth…”

Lahat ba ng walis ay gawa sa Baguio. Mukhang ito lang ata yung oras na naaappreciate ng nanay ko at mga tita ko noon ang walis sa tuwing nabibilhan sila ng aming ibang kamag-anak ng walis na galing sa Baguio. Iba daw kasi ang kalidad ng walis kapag galing sa Baguio city. Tuwang-tuwa sila noong nakatanggap sila ng walis na ito. Pero nung kabataan ko nalaman kong espesyal nga ang walis ng Baguio lalo na ang mango nito, kasi mas masakit ang impact kapag hinampas ka ng walis tambong gawa sa Baguio, mas matigas at solid. Iiyak kang talaga. 

Masakit mapalo ng walis tambo, ang pambansang household item ng Pilipinas, ang pambansang household item ng Pilipinas. Itanong niyo pa sa mga batang kalye noonde dekada 80 at 90. Kapag hindi ka natulog sa hapon kasabay ng programa ng Agila, Valiente at Anna Luna at nahuli ni Manang, maliban sa tangkay ng puno ng malunggay e walis ang babati sa balat mo. Uhm! Saraaappp! Hindi ka pa napapalo sa puwet eh umiilag ka na, 'diba klasik na klasik 'to?

Ang walis ay saksi sa ating paglaki. Lahat ng bahay ng Pilipino ay meron nito. Mawala na ang mga kabinet sa bahay 'wag lang ang walis. Nakatambay 'yan madalas sa mga suluk-sulok ng bahay natin at parating kumakain ng alikabok at agiw araw-araw. Mahilig din kumain yan ng mga tumapong kanin kaya inis na inis si doggie at bitin ang hapunan niya. May dalawang klase ang walis-ang walis tambo at ang walis ting-ting. Mas marami nga lang gamit ang walis ting-ting. Madalas nating makita ang walis tambo sa loob ng bahay at sa labas naman ang tambayan ng walis ting-ting. Ang walis ting-ting ay ginagamit din sa pandakot ng tae ni doggie na may halong buhangin, ginagamit din itong skeleton ng saranggola, pamalo, at arena ng mga naglalabang gagambang bahay at ekis. Alarm clock din ito sa mga probinsiya sa kaumagahan, ang tunog ng pagwawalis ng kapitbahay naming lolang naka duster, kamay sa likod. Ni minsan ay wala akong nakitang nagwawalis ng nakapamewang. Ikaw may nakita ka na bang nagwawalis ng nakapamewang? Ang ibig ko lang sabihin ay wala nang mas sasarap pa sa tunog niyan 'pag umaga. Sssshhhkkk sssshhhkkkk sssshhhkkkk...

                                                                                             Lovecore - Walis Tambo

Madalas kong isabit noon ang walis tambo sa likod ko para kunwari ay espada siya ni Darth Vader. Tapos ay mag eespadahan kami ng kapatid ko hanggang sa magsawa kame hanggat walang sumasaway. Ganun ganun lang, walang kwentang laro.

Ginawa ba ‘to ng mga matatanda sa inyo-‘yung bubunot ng isang pirasong walis ting-ting para gawing toothpick?  “Manang, pakilinis nga ‘tong tae ng aso.  Salamat.” (sabay ngata ng ting-ting)

Ang alikabok ang mortal na kalaban ng walis tambo.  Dito ay nagkakaubusan sila ng lahi.  Paunahang maubos.  Pagkatapos ng ilang linggo e parang sinuklay na one-side ang walis kakawalis sa alikabok, samantalang ang alikabok ay lulutang-lutang lang sa ere at hahalik pabalik sa sahig.

Walis Tambo ang hari ng loob ng bahay. Siya ang laging sumasalba kapag bumagsak ang baby powder ni ate o kapag natapunan ng Tang orange juice si bunso. Tahimik siyang nagtatrabaho — walang reklamo, walang tanong — kahit minsan tinatrato siyang parang isang basahan na itinatago sa likod ng ref.

Walis Ting-Ting naman, ang warrior sa labas ng bahay. Siya ang ultimate kalaban ng mga dahon, putik, at mga papel na tinangay ng hangin galing sa kalapit-bahay na may kasalanang hindi nagwawalis. Hindi siya glamoroso. Wala siyang magandang buhok gaya ng tambo. Pero sa laban ng kalinisan, siya ang tunay na sundalo.

Walang may panahon para mapansin ang mga sakripisyo ni Walis Tambo na sumasayaw sa bawat sulok ng bahay, o ni Walis Ting-Ting na lumalaban sa bawat bagyo na hindi niya alam kung kelan matatapos.

At kapag naluma sila? Simple: itinatapon, parang walang pinagsamahan. Minsan, kinakatay pa si Walis Ting-Ting para gawing pampuksang-ipis. Ang sakit, ‘di ba?

Isa pang gamit ng walis ting-ting ay paglagay ng rugby sa sirang sapatos at iba pang sirang bagay. Sino kaya ang unang taong gumamit nito sa paglagay ng rugby? Pumatok talaga eh at lahat, ito ang ginagamit. Salamat na rin sayo at ilang sapatos na rin ang naidikit ko dahil sa walis ting-ting na yan. 

Panghuli, ginagamit rin itong ehemplo sa kasabihang kapag sama-sama, maraming magagawa at magigin matibay ang pagsasama. Yan ata yung kasabihan na, "Teamwork makes the dream works." Susubukan muna ang isang pirasong walis ting-ting at babaliin. Bali agad siyempre. Pero kapag pinagsama-sama na ang isang buong walis ting-ting na ang babaliin, hindi mo na ito mababali.

Ngayon, bilang mga batang 80s na lumaki na (at nagbabayad na ng sariling kuryente), oras na siguro para magbigay-pugay:

Salamat, Walis Tambo, sa pagtitiis sa alikabok na pinakawalan ng electric fan na #3 ang bilis.

Salamat, Walis Ting-Ting, sa paglilinis ng bakuran kahit kami, nagtatago sa loob para hindi magpulot ng basura.

Kung hindi dahil sa inyo, baka hanggang ngayon, nalulunod pa rin tayo sa libu-libong teks na nagkalat sa sahig.