Jack's Biking Chronicles: Riding History at Jose Rizal Shrine

'In a world where history is often rushed or overlooked, the Jose Rizal Shrine invites us to pause, reflect, and honor a man whose words and actions helped shape a nation.' 

Uumpisahan ko siyempre ang kwento ng Linggo ng umaga. Eto lang kasi yung free time ko noon sa pagbibisekleta. One time free time pero nakakalayo naman ako ng husto. I decided this journey to go to a museum in Manila, the Jose Rizal Shrine inside the Fort Santiago in Intramuros, Manila. Umalis ako ng maaga, it's around 5:30 AM para kung kaya ko pa makalayo bukod sa actual na pupuntahan ko ay makakapamasyal pa ako sa ibang lugar. Sunday was really my bliss kasi ito lang naman talaga ang happiness ko yung freedom in riding a bike, makapag simba, mag food-trip, mamili ng pasalubong para sa mga tao sa bahay at mamasyal. Simple as that nothing else sabay kinabukasan, Monday ay magpapakain naman ng stray dogs and cats. For 5 years after ko ng heart surgery that is my routine and I really, really love my life doing it weekly. 

I arrived at Fort Santiago at around 7:30 am, kasi dumaan pa ako sa Manila Cathedral to attend the mass pero simbang labas kasi puno na sa loob. Nagbayad ako ng entrance fee of P75 and I parked my bike inside. I can say it's safe pero always padlock your bike since meron naman parking talaga ng bike sa loob and one more thing is malapit ang station ng guard doon sa bike parking kaya hindi ka mag-aalala mag sight-seeing sa loob. 

Bago pumasok ng museum kailangan mag register, just simply write your name on the sheet provided and kung saan ka location galing. Every person is reminded na bawal doon mag-vlog, and the use of professional cameras is prohibited. That's fine with me since I will only take pictures of the historical items sa loob. 

I began to explore the museum and I'm wondering if kung si Jose Rizal ay may Facebook noon, siguradong puno ng hugot, essay, at marahil mga litrato ng mga aklat at sulat sa "status update" niya. Pero hindi lang siya basta influencer ng mga salitang malalalim—siya ang pambansang bayani na lumaban gamit ang panulat, utak, at tibay ng loob laban sa mga Kastilang tila ayaw mag-checkout sa Pilipinas.

Bata pa lang si Pepe (tawag natin kay Rizal, dahil close tayo), ay palaban na. Marunong magbasa sa edad na 3, nagsusulat ng tula sa edad na 8, at may master’s degree sa "Being Smarter Than the Spaniards" bago pa maka-30. Sa halip na kumuha ng espada gaya nina Bonifacio, ginamit niya ang pluma at papel para saktan ang mga kolonyalistang mas makapal pa sa tinapay na monay.

Nestled within the walled city of Intramuros, Manila, the Jose Rizal Shrine stands as a solemn and powerful tribute to the life, works, and legacy of the Philippines' national hero, Dr. José Rizal. Located in Fort Santiago, this historical museum is more than just a tourist attraction; it is a walk through the pivotal moments of a man who helped spark a revolution through the power of his pen. 

The shrine is situated in Fort Santiago, a 16th-century Spanish citadel where Rizal was imprisoned in his final days before his execution on December 30, 1896. The fort's walls and dungeons themselves are steeped in history, having witnessed centuries of colonial rule, war, and resistance.

Sa kanyang mga nobelang Noli Me Tangere at El Filibusterismo, pinakita niya ang kabulukan ng pamahalaan, simbahan, at ang pagkasadsad ng bayan. Kung may “Expose Philippines” noon, siya ang main contributor.

Pero ‘di gaya ng ibang bayani na sumabak sa giyera, si Rizal ay naniniwala sa edukasyon, pagkamulat, at repormang makatao. Parang sabi niya, “Guys, bago tayo magrebolusyon, magbasa muna tayo ng libro, please lang.”

Noong Disyembre 30, 1896, pinatay si Rizal sa Bagumbayan (ngayon ay Luneta). Pero bago siya barilin, kalmado siyang nagsulat ng tula—ang Mi Último Adiós. Isa itong pamamaalam na puno ng damdamin, parang breakup letter sa bayan na minamahal niya.

Ang mga huling habilin niya na siyempre hindi natin sinunod:

1. Ayaw niya ng sobrang engrandeng libing. (Simple lang si lodi.)
2. Gusto niyang mailibing sa isang lugar na may krus, bato, at pangalan niya.
3. Gusto niyang ang kanyang dugo'y magsilbing pataba sa kalayaang inaasam.
4. At wag daw kalimutan ang mga api at inaapi. (O, ‘di ba? May puso.)

Hindi siya umiyak. Hindi siya nagwala. Binaril siyang nakatalikod, pero ayon sa alamat, pilit siyang bumaligtad upang sa huli ay harapin ang kanyang kamatayan. 

Ngayon, kung gusto mong mas ma-inspire, at mawindang sa galing ni Rizal, punta ka sa Jose Rizal Shrine sa Fort Santiago, Intramuros

Radio Active Sago Project - Sino Ka Ba, Pepe?

Upon entering the shrine, visitors are met with an atmosphere of reverence and reflection. Here are some of the most notable exhibits and features within the museum:

1. Rizal’s Prison Cell

One of the most moving parts of the shrine is Rizal’s actual prison cell, preserved with haunting authenticity. A life-size bronze statue of Rizal writing by lamplight gives a powerful glimpse into his final moments, where he penned his final poem, Mi Último Adiós.

2. Footsteps to Martyrdom

A unique and symbolic feature is the bronze footprints embedded in the ground, tracing Rizal’s final walk from his cell to the execution site at Bagumbayan (now Luneta Park). Following this path within the fort’s walls is a solemn experience, evoking the weight of history with each step.

3. Mi Último Adiós Manuscript

The museum proudly displays a replica of the original manuscript of Mi Último Adiós, the farewell poem Rizal hid in an alcohol stove and gave to his family. The words, penned with grace and patriotism, continue to stir Filipino hearts to this day.

4. Rizal’s Personal Belongings

A collection of Rizal’s personal items, such as his coat, medical instruments, books, and even shells from his scientific studies, are on display. These artifacts provide insight into his many roles—as a writer, doctor, artist, linguist, and naturalist.

5. Letters and Documents

The museum houses letters written by Rizal, including correspondence with family, friends, and reformists. Many are written in Spanish, with translations available, showing his intellect, deep love for his country, and unwavering resolve.

6. Rizal’s Sculptures and Artwork

Less known to many, Rizal was also an artist. The shrine features some of his wood carvings and sculptures, highlighting another facet of his creative genius.

7. Interactive Displays and Multimedia

Modern installations and interactive panels help contextualize Rizal’s contributions to the Propaganda Movement and the broader struggle for Philippine independence. Visitors can learn about the timeline of Rizal’s life and the socio-political environment of the Spanish colonial period.

Bakit Mahalagang Bisitahin ang Dambana ni Rizal?

Ang pagbisita sa Jose Rizal Shrine sa Intramuros ay hindi lamang isang aral sa kasaysayan—ito ay isang malalim at nakaka-engganyong paalala ng kapangyarihan ng mga ideya, ang halaga ng kalayaan, at ang walang hanggang diwa ng nasyonalismo. Mag-aaral ka man, mahilig sa kasaysayan, o manlalakbay na naghahanap ng kahulugan, nag-aalok ang museong ito ng sulyap sa kaluluwa ng Pilipinas.

Si Rizal ay paalala sa ating lahat na minsan, hindi mo kailangang magdala ng armas para makipaglaban. Minsan, sapat na ang utak, puso, at prinsipyo.

Gloc 9 ft Jac Dioniso - Kung Tama Siya

After mong ma-inspire sa talino at sakripisyo ni Rizal, rewardan mo sarili mo. Heto ang mga masarap at Instagram-worthy na kainan sa paligid:

     Ilustrado Restaurant 

     - Kung gusto mong kumain parang Donya o Ilustrado talaga, eto na 'yon.

     Sikat na pagkain: Callos, Paella, at ang kanilang signature halo-halo.

      Ambiance: Luma pero sosyal, may feels na pang-teleserye sa panahon ng Kastila.

- 

      Barbara’s Heritage Restaurant

     - May cultural dance show pa kung gabi! Kakanin buffet at iba’t ibang classic Filipino dishes. Parang nag-time travel ka sa panahon ng         Maria Clara habang kumakain ng kare-kare.

      La Cathedral Café (likod ng Manila Cathedral)

     - Pang-date, pang-picture, pang-kape. Rooftop dining na may view ng simbahan. 

     

      Belfry Café at San Agustin Church

     - Tahimik at makaluma, parang study area ni Rizal. May brewed coffee at banana loaf na legit pang-merienda.

Bonus tip sa mga siklistang gustong mamasyal sa Fort Santiago. Magdala kayo ng maraming tubig at pamaypay. Napakainit sa Intramuros, parang pag-ibig ni Pepe kay Leonor: nakakauhaw. Iwasan ang mag-ingay sa loob ng shrine. Respeto lang, mga tropa. Bawal ang vlogging at professional na camera. Tamang picture taking lang ang pwede. 

Sa isang mundo kung saan ang kasaysayan ay madalas na hindi napapansin, ang Jose Rizal Shrine ay nag-aanyaya sa atin na huminto, magmuni-muni, at parangalan ang isang tao na ang mga salita at aksyon ay nakatulong sa paghubog ng isang bansa. Kaya't sa susunod na makita mo ang iyong sarili sa loob ng mga cobblestone na landas ng Intramuros, maglaan ng oras upang bisitahin ang shrine na ito—ito ay isang paglalakbay hindi lamang sa nakaraan, ngunit sa puso ng pagkakakilanlang Pilipino.