Noong Wala Pang Internet

 

These are the very best years!

INTERACTION. Yan ang pinakanamimiss ko sa blog na ito. Kilala rin itong blog noon about getting interaction from my viewers, where I can post a blog about a certain topic, and I would ask a question, and they will answer it and interact with me. Mga topic kagaya ng maka Milo ka ba or Ovaltine noong dekada nobenta?, meron din tungkol sa peklat kung saan parte ng katawan nila sila may peklat, where they send photos and they will tell how they got those peklat, and it redeems their memories from their childhood past or a certain accident na nangyari sa kanila. Those kinds of interactions were really fun, and I always share them in our blog posts.

Yesterday, I received more connections with an app called Threads. I asked on a post, "Noong wala pang internet, as a kid or as a teenager ano ang kadalasang ginagawa mo as past time mo bukod sa manood ng TV at makinig sa radyo?" I shared my answer, and everyone came in and communicated with my post. Then I got an idea to create a blog post regarding my Thread topic, so ano nga ba ang kadalasang ginagawa natin or mga activities natin noong wala pang Internet? Tara pag-usapan natin. 

Noong wala pang Internet, sabihin natin na medyo boring pa nga dahil wala ka masyado magawa unless meron kang mga hobbies o di kaya ay ikaw yung type na laging may sinusubaybayang palabas sa TV kagaya ng mga Mexican telenovelas na di-nub sa Tagalog like "Marimar", "Maria Mercedes", "Rosalinda", "Maria del Barrio", at marami pang iba. Ito talaga ang favorite pastime noon ng mga Pilipino ang manood ng TV. Ang mga kabataan naman ay tutok sa cartoons sa hapon kagaya ng Ghost Fighter, Mojacko, Slam Dunk, Flame of Recca at marami pang iba. These are days kung saan lahat ay nag-uusap pa sa kanilang mga pinapanood. Nagtatanungan din kung anong nangyari sa ganitong episode at minsan nga nadadala pa sa eskuwelahan ang kuwentuhan. Before the Internet there were more communications and interactions with people. Nariyan din ang communications through writing kasi wala pang chat noon ang gamit natin para makipag usap kapag malayo ay sa pamamagitan ng sulat na ipinapadala natin sa Koreo or mail in english. Sa mga gusto naman kiligin ay naglalaan sila ng effort makipagsulatan kay crush sa pamamagitan naman ng love letters na kadalasan nating isinusulat sa mababangong stationaries. 

When I was a kid, ang hobby ko noon para mawala ang buryong ay magbasa ng komiks, kumanta gamit ang songhits, magdrowing sa likod ng notebook, at mamatay ng langaw sa likod bahay. 

Every Friday ang published ng Funny Komiks, isa ito sa mga inaabangan kong mababasa dahil sa exciting ng mga kwento at napapatawa ako nito. Komiks rin naman talaga ang naging libangan ng mga Pinoy noong hindi pa nauuuso ang Internet. Nariyan din ang mga tabloid naman para sa ating mga nanay at tatay, lolo at lola. Sa madaling salita hilig ng lahat ang magbasa. Unti-unting nawala yan pagdating ng Internet era kung saan kapag may nakitang balita sa screen ng monitor ang binabasa na lang ay yung pinaka headline at hindi ang buong kwento ng ibinabalita. Ang mga kabataan, nagkatamaran na rin magbasa at hindi na rin binabasa ang laman ng kanilang mga homework at basta maipasa na lang sa teacher ng hindi nila chinicheck kung tama  nga ba ang na-research nila para sa kanilang assignment. Marami talagang kaibahan noong wala pang Internet sa kasalukuyan. 

Marami rin naging gitarero noon at mabenta rin ang gitara. Mga panahong pinagsisikapan at pinag-aaralan ang chords ng More Than Words ng Xtreme sa Jingle Songhits. I became a singer instantly kapag may nabili akong songhits, ngayon hindi na ko bumabase sa huni lang kapag hindi ko alam ang lyrics. Nasasabi ko na ang tamang salita at hindi na bungi ang kanta. Isa rin kami sa manonood ng MTV at isang paraan din ito para mabawasan ang pagkaboring naman sa hapon. Abang-abang lang kung may music video na yung paborito namaing kanta and we are so delighted when we found out na meron palang music video ito. 

Magdrowing sa notebook. Check! Triny niyo rin pag-praktisan na gumawa ng mukha ng lalake mula sa lettering na "boy", at mukha naman ng babae sa lettering na "girl". Klasik na klasik yan. Pero bukod diyan minsan magugulat ka na lang na may drowing ang notebook na tite. Mga damuho talaga ang mga classmate natin noon kapag napagtripan ka kaya huwag na huwag mong iiwan ang notebook mo kung ayaw mong madrowingan ng kanilang greatest masterpiece na "yagbols". Minsan makikita mo din diyan ang FLAMES. Ito yung kung may lihim kang pagtingin sa kaklase mong babae ay isusulat mo ang buong lettering ng pangalan mo at pangalan niya at lahat ng magkakaparehong letra ay lalagyan mo ng ekis. Itototal ang lahat ng ekis at bibilang sa letra ng FLAMES, angbawat letra ay may kahulugan, F for Friends, L for Love, A for Angry, M for Marriages, E for Engage at S for Sweetheart. Kapag sobra sa anim ang kabuuan ng letra ay babalik ka sa F. Lahat ng lumalandi noon ay paniguradong dumaan sa larong yan. 

Ito pinakaweird, alas siyete ako nagigising ng umaga. Pupungas pungas pa at magkakape. Pagkatapos magkape ay pupunta na ako ng likod bahay, dala ko ang fly swatter at nangmamassacre ng langaw doon. Walang ligtas sa akin ang mga langaw at bangaw na naglalanding sa semento siguradong pisat. Yan po ang pinakaweird kong past time bago mag-almusal noong uhugin pa ako. Lol!

The Grays - The Very Best Years

Noong wala pang internet, lalo na noong 80s at 90s, ang mundo ng kabataan ay ibang-iba sa nakasanayan natin ngayon. Walang Facebook, walang YouTube, walang TikTok — at kahit cellphone, bihira pa. Pero kahit wala ang mga ito, hindi ibig sabihin na wala kaming magawa o boring ang buhay namin noon. Sa totoo lang, mas marami pa ngang nangyayari sa labas ng bahay kaysa sa loob, at halos lahat ng alaala ay may kasamang pawis, alikabok, at halakhak.

Karaniwan, pagkatapos ng klase o tuwing Sabado’t Linggo, tumatakbo na kami palabas ng bahay para makipaglaro. Paborito namin ang patintero, tumbang preso, taguan, Chinese garter, luksong tinik, at syempre, teks at holen. Ang kalsada ay nagiging playground, at lahat ng kapitbahay ay parang magkakapatid. Minsan, nagdadala kami ng bisikleta para magkarerahan, o kaya gumagawa ng “improvised” na laruan mula sa lata, goma, at kung anu-ano pang mapulot. Walang joystick, pero may tsinelas na nagsisilbing pamato.At siyempre hindi rin mawawala ang magpalipad ng Saranggola. Klasik yan sa mga batang lumaki ng dekada nobenta. 

Sa loob naman ng bahay, kapag hindi nanonood ng TV o nakikinig sa radyo, abala kami sa pagbabasa ng komiks at pocketbooks, o kaya ay gumuguhit at gumagawa ng scrapbooks mula sa lumang magasin. May iba rin na nahihilig sa pagtulong sa kusina, lalo na kapag may okasyon, dahil masaya ang handaan at may libreng pagkain. May mga kabataang natututo maggitara, magpiano, o magluto, dahil wala pang “instant tutorial” mula sa internet — kailangan mong matuto sa pamamagitan ng pagtatanong at pagsasanay.

Boring ba noon? Hindi. Sa katunayan, mas marami ang oras para makipag-usap nang harapan, maglaro nang pisikal, at matuto ng praktikal na kasanayan. Walang cellphone na nakadikit sa kamay, kaya mas ramdam mo ang presensya ng mga tao sa paligid. Hindi ka rin nabababad sa screen kaya mas sanay kang gumamit ng imahinasyon at maging malikhain. Walang kaiinggitan sa social media kapag may  mga little wins sila sa buhay, walang galit na nabubuo kapag hindi ka sang-ayon sa opinyon ng iba, at higit sa lahat walang nagpapakalat ng maling balita o fake news kasi ang lahat ay nakasentro lamang sa balita sa radyo at TV. Yan ang kagandahan noong wala pang Internet.

Ang pinakamalaking advantage ng panahong walang internet ay ang tunay na koneksyon sa kapwa. Ang mga kwentuhan ay mas totoo, ang mga laro ay mas nakakapagod sa katawan pero mas nakakapuno sa puso, at ang alaala ay hindi nakaimbak sa Cloud — naka-ukit ito sa isipan at damdamin. Noon, hindi mo kailangan ng Wi-Fi para maging masaya. Ang kailangan mo lang ay simpleng oras, kaibigan, at kaunting imahinasyon para gawing makulay ang bawat araw.

Narito naman ang ating mga nalikom na interaction mula sa Threads kung ano ang kanilang favorite pastime noong hindi pa nila nagagamit ang Internet. Nakakatuwa ang sagot ng karamihan at nakakarelate din ako sa kanilang mga activities noon: